Osa morska jest śmiercionośnym gatunkiem parzydełkowca, meduzę tą można spotkać na wodach Australii Północnej i na Filipinach. Śmierć może wystąpić zaledwie w ciągu kilku minut, jeśli dana osoba jest poważnie poparzona wskutek wstrzyknięcia jadu. Osa morska jest stosunkowo częstym problemem dla osób pływających, brodzących lub nurkujących w wodach morskich.
Długie macki wyrzucane z ciała meduzy mogą wstrzykiwać jad z tysiącem mikroskopijnych kolczastych pazurów. Objawy oparzenia przez meduzy są bardzo zróżnicowane. Najczęściej powodują natychmiastowy ból i czerwone, drażniące znaki na skórze. Niektóre poparzenia przez meduzę mogą powodować więcej chorób układowych.
Osa morska posiada przeźroczyste i galaretowate ciało, wyposażone w czułki z parzydełkami zawierającymi trujący jad. Osa morska dochodzi do pięciu metrów długości, informacją istotną dla osób pływających w morzu jest fakt, że nawet odcięte macki wydobywają jad. Zawarte w parzydełkach substancje atakują jednocześnie serce, układ nerwowy i skórę.
Przyczyny oparzeń przez osę morską
Macki osy morskiej zawierają mikrocząstkowe kolczaste kolbki, meduza używa jadu do ochrony siebie i zabicia zdobyczy. Kiedy osoba płynąca znajdzie się w pobliżu macki, drobne wyzwalacze na jej powierzchni uwalniają jad. Rurka penetruje skórę i uwalnia trujące substancje. Działa bezpośrednio na ciało człowieka i może dostać się do krwiobiegu. Meduzy, które znalazły się na plaży, mogą nadal wydzielać jadowite toksyny, w momencie gdy są dotykane.
Warunki zwiększające ryzyko wystąpienia ukąszenia przez meduzę obejmują:
- Pływanie na zboczu.
- Pływanie w momencie, kiedy osa morska pojawia się w dużych ilościach (rozkwit meduzy).
- Pływanie lub nurkowanie w obszarach osy morskiej bez odzieży ochronnej.
Bawiąc się lub opalając się, gdy na plaży znajduje się meduza. - Pływanie w miejscu znanym z wielu meduz.
Osa morska – objawy po oparzeniu
Najczęstsze objawy oparzeń wywołanych przez osę morską obejmują:
- Kłucie, duży ból w miejscu wpuszczenia jadu.
- Czerwone, brązowe lub purpurowe otwory.
- Świąd.
- Obrzęk. Mrowienie i drętwienie.
- Ból pulsujący, który promieniuje do nogi lub ramienia.
Ciężkie oparzenia spowodowane przez osę morską mogą wpływać na wiele układów ciała. Reakcje te mogą pojawić się szybko lub kilka godzin po kontakcie.
Objawy ciężkich śladów pozostawionych przez osę morską są następujące:
- Nudności i wymioty.
- Ból głowy.
- Problemy mięśni i stawów.
- Osłabienie i zawroty głowy.
- Gorączka.
- Utrata przytomności.
- Trudności w oddychaniu.
- Problemy sercowe.
- Zmniejszone tętno.
- Problemy z oddychaniem.
- Martwica skóry.
- Obrzęk węzłów chłonnych.
- Ciężkie uczucie pieczenia.
- Zaczerwienienie skóry.
Stopień reakcji danej osoby zależy od:
- Rodzaju i wielkość meduzy.
- Wiek, stan zdrowia, ciężkie reakcje częściej występują u dzieci i osób ze złym stanem zdrowia.
- Jak długo człowiek narażony na macki osy morskiej.
Kiedy pójść do lekarza?
Z pomocy lekarza należy skorzystać, jeśli: parzenie obejmuje duże powierzchnie skóry.
Występują ciężkie objawy lub ciężka reakcja alergiczna.
Leczenie oparzeń po kontakcie z osą morską
Większość oparzeń spowodowanych przez meduzę można leczyć przez płukanie słoną wodą, stosując ocet lub pastę do zębów sody i zażywając lekarstwa na ból. Osobom zaatakowanym przez osę morską, powinno zostać podane antidotum zrobione z jadu tej meduzy.
Ludzie z ciężkimi reakcjami na parzydełka osy morskiej wymagają opieki w nagłych przypadkach, które mogą obejmować:
- Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (CPR).
- Wspomaganie życia w celu ustabilizowania oddechu, tętna i ciśnienia krwi.
- Leki przeciwhistaminowe.
- Lekarstwa przeciwbólowe.
Inne okoliczności mogą również wymagać leczenia lekarskiego:
- Wystąpienie wysypki lub innej reakcji skórnej spowodowanej opóźnioną nadwrażliwością można leczyć doustnymi lekami przeciwhistaminowymi lub kortykosteroidami.
- Występowanie oparzeń blisko oka wymaga natychmiastowej opieki medycznej w celu kontroli bólu i odpowiedniego płukania oczu. Najprawdopodobniej wykona to lekarz specjalizujący się w okulistyce.
Możliwe powikłania po oparzeniu przez meduzę osę morską obejmują:
- Opóźniona reakcja nadwrażliwości, powodująca pęcherze, wysypkę lub inne podrażnienia skóry. Tydzień lub więcej po zaaplikowaniu jadu.
- Ciężka reakcja alergiczna (anafilaksja) rzadko.
- Infekcja rzadko.
- Bliznowacenie lub przebarwienia skóry, rzadziej.
Osa morska – profilaktyka
Oto następujące wskazówki, które mogą pomóc uniknąć kontaktu z osą morską:
- Nosić ubranie ochronne. Podczas pływania lub nurkowania w miejscach, w których możliwe są ataki osy morskiej, nosić kombinezon do pływania.
- Sklepy ze sprzętem do nurkowania sprzedają ochronne „kostiumy” wykonane ze specjalnej cienkiej tkaniny.
- Należy uzyskać informacje o warunkach. Porozmawiać z ratownikami, miejscowymi mieszkańcami lub urzędnikami z lokalnym oddziałem zdrowia przed pływaniem lub nurkowaniem na wodach przybrzeżnych, szczególnie w miejscach, w których występuje osa morska.
- Unikać wody podczas sezonu gromadzenia się dużych ilości meduz. Trzymać się z dala od wody, gdy liczby meduz są wysokie.
- Używać płynów ochronnych.
