Nużeniec należy do grupy roztoczy i jest gatunkiem o bardzo szerokim zasięgu geograficznym występuje w różnych strefach klimatycznych i ekologicznych. Nużeniec przenika do organizmów wielu odmian ssaków. Ludzie są żywicielami dwóch rodzajów: nużeńca ludzkiego i nużeńca krótkiego, gatunki te są odmienne w swojej strukturze.
Miejscem bytowania tych pasożytów jest gruczoły łojowe skóry takie jak: policzki, czoło, miejsce za uszami, nos,okolice kości jarzmowej, szyja, kark, klatka piersiowa, plecy, ramiona. Mogą zagnieździć się także w skórze głowy oraz w przewodach słuchowych. Nużeniec może obrać sobie za miejsce bytowania brodawki piersiowe oraz odbyt, penis i wargi sromowe.
Nużeniec ludzki i nużeniec krótki posiadają obłą budowę ciała. Wyposażone są w cztery odnóża, dzięki którym osiągają dobrą przyczepność do skóry. Nużeniec w tylnej części ciała posiada odwłok, samica jest większa. Cykl rozwoju tego roztocza wynosi do dwudziestu pięciu dni, samica składa dwadzieścia cztery jaja. Z larw nużeńca wykształcają się nimfy z trzema parami odnóży. Czasem najlepszym do żerowania roztoczy jest noc, dzięki czemu nie muszą wystawiać się na dzienne światło.
Nużeniec – przyczyny
Do zakażenia nużeńcem dochodzi w sposób bezpośredni, z jednego człowieka na drugiego. Przyczyną tego jest używanie wspólnych kosmetyków, spanie w tej samej pościeli i wycieranie się tymi samymi ręcznikami. Badania naukowe prowadzone w związku z rozprzestrzenianiem się tego pasożyta dowiodły, że bardziej narażone na zakażenie tymi roztoczami są kobiety.
Związane to jest to między innymi stosowaniem kosmetyków do makijażu i hormonami płciowymi kobiet. Nużeniec może przeniknąć do skóry nawet poprzez pocałunek. Roztocza żywią się łojem, pełzają, wydalają odchody i mnożą się. Gdy ich ciała obumrą skraplają się i wywołują reakcje alergiczną skóry, pojawia się swędzenie, pieczeni i zmiany skórne.
Częstość oraz intensywność występowania nużeńca łączy się także z wiekiem ludzi, osobami najczęściej atakowanymi przez te pasożyty są osoby po siedemdziesiątym roku życia. U ludzi młodych zarażenie nużeńcem jest znikome. Badania genetyczne udowodniły, że niektóre osoby posiadają wrodzoną skłonność do zarażenia tego typu roztoczami. Odpowiedzialny za to jest zespół cech organizmu będący efektem współdziałania czynników dziedzicznych oraz warunków środowiska.
Nużeniec – objawy
Nużeniec jest pasożytniczym roztoczem często spotykanym wśród ludzi, jednak symptomy jego bytowania w organizmie człowieka są nieznaczne. Jedynie w przypadku osób z niską odpornością, najczęściej związaną ze starzeniem się organizmu odnotowano przypadki wzmożonych doznań chorobowych. Istnieje duża grupa osób cierpiących z powodu ciężkich chorób, u których stwierdzono zakażenie nużeńcem, należą do nich osoby dotknięte:
- Chłoniakiem.
- Przewlekłą białaczką limfocytową.
- Szpiczakiem.
- Ostrą białaczką szpikową.
- Ziarnicą złośliwą.
- Cukrzycą.
- Niewydolnością nerek.
W schorzeniach dermatologicznych takich jak: zapalenie okołoustne, trądzik różowaty, pospolity, liszaj, zapalenie brzegów powiek wykazano zakażenie nużeńcem. Zmiany skórne, na których stwierdzono bytowanie tego rodzaju roztocza charakteryzowały się:
- Przebarwieniami o kolorze mlecznobrunatnym..
- Przesuszoną skórą.
- Wykwitami w postaci grudek, krost i łuszczącego się naskórka.
- Stanami zapalnymi mieszków włosowych.
Stany zapalne związane z powiekami wykazują takie symptomy jak:
- Zaczerwienienie powiek i spojówek.
- Pieczenie i łzawienie oczu,
- Swędzenie.
- Wypadanie rzęs i brwi.
- Nadkażenie bakteryjne, objawiające się jęczmieniem.
- Światłowstręt.
Inne objawy:
- Niedrożność, zablokowanie przewodów łojowych.
- Uczucie łaskotania (poruszający się nużeniec).
- Przekrwienie skóry.
Nużeniec – diagnostyka
Nużeniec wywołuje chorobę pasożytniczą o nazwie nużyca (demodekoza), w celu potwierdzenia jej występowania u danej osoby wykonywane są takie badania jak:
- Badanie zeskrobin skóry, które są oglądane pod mikroskopem.
- Badanie treści wyciśniętej z gruczołów łojowych (policzków, podbródka, nosa).
- Biopsja skóry potwierdzająca ilość roztoczy na danej powierzchni.
- Badanie rzęs.
Nużeniec – leczenie
Leczenie nużycy spowodowanej zakażeniem pasożytem z grupy roztoczy, czyli nużeńcem wymaga długiego leczenia.
Lekarze po rozpoznaniu zainfekowania organizmu nużeńcem zalecają pacjentom następujące leczenie:
- Maść siarkowa.
- Olek kamforowy.
- Lek przeciw pasożytom skóry o działaniu przeciwświądowym i przeciwbakteryjnym – Crotamiton.
- Inhibitory esterazy cholinowej.
- Antybiotyki.
- Sterydy.
- Leki przeciwgrzybiczne.
- Krople do oczu o działaniu przeciwzapalnym.
- Olejek z drzewa herbacianego.
- Żel metronidazolowy.
Należy pamiętać, że nie poddanie się leczeniu nużycy, spowoduje dalsze rozmnażanie się nużeńca i negatywne konsekwencje nie tylko zdrowotne, ale także wizualne. Roztocza mogą doprowadzić do wypadania włosów, które nie będą chciały odrastać. Zastosowanie odpowiednich farmaceutyków, będzie miało dobry wpływ, na jakość włosów oraz cery.
Profilaktyka zdrowotna: dbanie o higienę osobistą, nie używania wspólnych kosmetyków, kremów do twarzy. Ponadto nie należy używać wspólnych przyrządów do depilacji. I co ważne unikać gabinetów kosmetycznych i solarium ponieważ są to miejsca narażone na gromadzenie się pasożytów.
