Choroba Chagasa inaczej nazywana jest trypanosomozą amerykańską. Druga nazwa nieprzypadkowo składa się z akurat tych dwóch słów: „Trypanosomozą” – gdyż wywołuje ją pasożyt, świdrowiec o nazwie Trypanosoma cruzi, „amerykańską” natomiast dlatego, że właśnie w obu Amerykach można się tej choroby nabawić, gdyż to właśnie tam żyją pasożyty ją wywołujące.
Choroba ta każdego roku zabija około 50 tysięcy ludzi. Spotykany jest bardziej w obszarach wiejskich niż w dużych miastach. Po za ludźmi Trypanosoma cruzi żeruje głównie na pancernikach i oposach, nieczęsto można go za to znaleźć w środowisku gryzoni, małp czy też zwierząt domowych.
Sposoby w jakie świdrowiec Trypanosoma cruzi wnika do organizmu
Najczęściej pasożyt wędruje wraz z krwiopijnym pluskwiakiem, którego same ugryzienie jeszcze nie jest w stanie aż tak bardzo zarażać. Szczególnie niebezpieczne są ich odchody, które wnikają do krwiobiegu potencjalnej ofiary. Pluskwiaki te atakują głównie nocą, kiedy człowiek śpi.
Trypanosoma cruzi wnika do organizmu ludzkiego także poprzez zjedzenie lub wypicie czegoś co było zanieczyszczone odchodami owego pluskwiaka. Bywa też tak, że podczas transfuzji krwi do organizmu rannego przetoczona zostanie krew osoby zarażonej. Nie są to wcale rzadkie przypadki gdyż według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w Ameryce Środkowej.
Konkretnie w bankach krwi jest bardzo dużo litrów krwi zarażonej świdrowcem Trypanosoma cruzi. Innym sposobem jest zarażenie płodu przez matkę nosicielkę. Dziecko od matki może się także zarazić podczas karmienia piersią.
Choroba Chagasa – jej stadia i objawy
Pierwsze stadium Choroby Chagasa nazywa się ostrym. Około 5 procent chorych w tej właśnie fazie przegrywa walkę z chorobą i umiera. Trwa ono mniej więcej od 1 miesiąca do 3 miesięcy. W tej fazie możliwe jest wykrycie pasożytów we krwi nosiciela. U około 5 procent chorych (szczególnie dzieci) dochodzi w tym czasie do ostrego zapalenia mięśnia sercowego. Przeważnie, jeżeli nie występują żadne komplikacje, a chory jest pod dobrą opieką lekarską, zapalenie przechodzi dość łagodnie, nie pozostawiając żadnych śladów na przyszłość.
Innymi objawami w tej fazie są zwykle: gorączka, której zazwyczaj towarzyszą bóle mięśni, wysypka, zmiany skórne występujące w miejscu, w którym patogen wniknął do ciała, nadmierna pocenie się oraz powiększenie węzłów chłonnych. W niektórych wypadkach dochodzi także do hepatosplenomegali czyli powiększeniu się śledziony oraz wątroby.
Podczas choroby Chagasa zarażony może także cierpieć na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub też na ostre odoskrzelowe zapalenie płuc. Jeżeli w tej fazie choroby wprowadzone zostanie specjalne przeciwświdrowcowe leczenie, możliwe jest wyleczenie tej choroby. Niestety rzadko jest wykrywana w tym stadium, zwłaszcza u dzieci gdyż jej objawy mylone są z innymi chorobami wieku dziecięcego.
Kolejną, II fazą choroby, określa się jako „utajoną” lub też „nieokreśloną”. Jest to faza, która zaczyna się mniej więcej w 8 lub 10 tygodniu od zarażenia. Nie występują wtedy żadne objawy. Taka stagnacja może potrwać nawet do końca życia, jednak nie wszyscy zarażeni mają takie szczęście. U około 20 do 30 procent zarażonych choroba odzywa się po długim czasie bo nawet po 30 latach.
Wtedy zarażony wchodzi w trzecią fazę choroby Chagasa tak zwany etap przewlekły. W tej fazie pasożyty ponownie dają o sobie znać prowadząc między innymi do upośledzenia układu autonomicznego unerwiającego mięsień sercowy, obukomorowej niewydolności serca czy też powiększenie narządów trzewnych. Czasami może także dojść do raka przełyku.
Choroba Chagasa – zdiagnozowanie i leczenie
Choroba Chagasa należy raczej do trudnych do zdiagnozowania. Diagnozowanie nie zostawia wątpliwości kiedy w krwi chorego zostanie odnaleziony pasożyt lub jego jajka. Czasami przeprowadza się także biopsje mięśni lub też węzłów chłonnych. Czasami specjalnie zakłada się hodowlę pluskwiaków, którym podaje się krew chorego po to aby zobaczyć czy po jakimś czasie nie wytworzą się w nich pasożyty.
Leczenie choroby Chagasa zależy oczywiście od tego w której fazie aktualnie znajduje się pacjent. Prawidłowe leczenie obejmuje zarówno zlikwidowanie wszystkich pasożytów oraz zwalczanie szkód i powikłań, które zdążył już wywołać w organizmie. Zazwyczaj choremu podaje się leki przeciwpierwotniakowe. Ponieważ zazwyczaj u chorych na chorobę Chagasa dochodzi, nawet jeżeli na etapie na której pacjent się znajduje jeszcze do tego nie doszło, to z czasem na pewno pojawią się problemy z serem.
Dlatego też od razu do leczenia włącza się leki przeciwkrzepliwe. Zdarza się też tak, że leczenie zostało wdrożone zbyt późno i serce pacjenta już znajduje się w złym lub bardzo złym stanie. Wtedy konieczne jest jego wzmocnienie czyli wczepienie specjalnego symulatora serca albo konieczny jest zabieg ablacji. Jeżeli to nie okaże się skuteczne może się okazać, że konieczny będzie przeszczep serca. Oczywiście pacjent nie może zapominać, że jest nosicielem pasożyta więc musi bardzo dbać o higienę osobistą.
