Menopauza – przyczyny, objawy, leczenie, okres przejściowy

Menopauza to określenie ostatniej miesiączki w życiu kobiety. Po jej wystąpieniu krwawienie nie powinno mieć miejsca przez co najmniej rok. Wydarzenie to wraz z towarzyszącymi mu objawami często budzi wśród kobiet wiele negatywnych emocji i jest traktowane jako zerwanie z kobiecością. Zupełnie niesłusznie. Wprawdzie po nadejściu menopauzy przy prawidłowym funkcjonowaniu organizmu zajście w ciążę nie jest już możliwe. Poznanie objawów tego okresu i sposobów radzenia sobie z nim pozwala w pełni cieszyć się kobiecością.

Menopauza – okres przejściowy

Sama menopauza trwa, jak każda prawidłowa miesiączka, jedynie przez kilka dni. Dlatego więcej emocji budzi sam okres przejściowy pomiędzy w pełni funkcjonującym cyklem miesiączkowym a jego zatrzymaniem. Jest to tzw. klimakterium (przekwitanie), rozpoczyna się zwykle na kilka lat przed menopauzą i może trwać jeszcze kilka lat po jej wystąpieniu.

Średni wiek rozpoczęcia się klimakterium określa się na 51 lat, jednak jest to cecha bardzo indywidualna. Najczęściej pojawia się między 45 a 55 rokiem życia. W tym okresie miesiączki stają się nieregularne. Wydzielanie estrogenów przez jajniki stopniowo się zmniejsza, a zmiany w gospodarce hormonalnej często skutkują wahaniami nastrojów i rozdrażnieniem. W języku potocznym określenia menopauza i klimakterium używane są często zamiennie, lecz w literaturze fachowej nie jest to prawidłowe.

Menopauza – przyczyny

Wystąpienie menopauzy jest czymś zupełnie naturalnym i nie powinno wywoływać niepokoju. Istnieje teoria, że z ewolucyjnego punktu widzenia niemożność posiadania potomstwa u kobiet dojrzałych jest korzystna dla naszego gatunku. Mogą one poświęcić czas na pomoc w wychowywaniu dzieci młodszego pokolenia, i w wielu przypadkach rzeczywiście ma to miejsce. Babcie często zajmują się wnukami, gdy rodzice udają się do pracy.

Największy wspływ na czas pojawienia się menopauzy mają geny, jednak pewne czynniki mogą przyspieszyć jej wystąpienie. Należą do nich palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, zła dieta, długotrwały stres, innymi słowy- niezdrowy tryb życia przyspiesza starzenie się organizmu. Przedwczesna menopauza może też być wynikiem niektórych chorób i terapii leczniczych, narażone są na nią np. osoby poddawane chemioterapii lub terapii hormonalnej, chorujące na nowotwory.

Menopauza – objawy: po czym poznać, że to już?

O ile wystąpienie samej menopauzy z reguły nie budzi wątpliwości (ustanie miesiączkowania na okres roku zwykle dowodzi, że menopauza miała miejsce), o tyle informacja, że organizm znalazł się w czasie klimakterium, często nam umyka. Typowe objawy nie występują jedynie w 20% przypadków, jednak część kobiet wypiera możliwość pojawienia się przekwitania kojarząc je niesłusznie ze starością i brakiem kobiecości.

Do typowych symptomów klimakterium, które powinny zwrócić naszą uwagę, należą: nieregularne, obfite miesiączki, problemy ze snem, nagłe uderzenia gorąca i zimna, kołatanie serca, dreszcze, nagłe pojawianie się wypieków na twarzy, kłopoty z pamięcią, wahania nastrojów takie jak rozdrażnienie, przygnębienie czy nadmierna płaczliwość. Może też pojawić się suchość pochwy powodująca ból podczas współżycia.

Wystąpienie tych objawów związane jest ze zmianami w pracy gospodarki hormonalnej i choć większość z nich jest nieprzyjemna, są one w pełni naturalne. Akceptacja procesu przekwitania pozwoli przedsięwziąć odpowiednie środki, by złagodzić lub wyeliminować niechciane symptomy,

Menopauza – jak radzić sobie z objawami klimakterium

W przypadku, gdy czas przekwitania przebiega bez komplikacji, ciężko mówić o jego leczeniu, gdyż jest to naturalny etap w życiu kobiety, nie choroba. Jednak uciążliwość objawów i długi czas występowania (w skrajnym przypadkach utrzymać się mogą nawet do 70 roku życia) sprawia, że ich łagodzenie i zwalczanie jest zalecane.

Do najpopularniejszych metod należy terapia hormonalna. Najlepiej rozpocząć ją gdy tylko wystąpią pierwsze symptomy klimakterium, a nawet kilka lat wcześniej. Stosowanie hormonów zwykle przepisywane jest kobietom o nasilonych objawach, którym ciężki przebieg przekwitania znacznie utrudnia normalne funkcjonowanie, powoduje infekcje dróg rodnych, problemy ze współżyciem.

Terapia ma rożne formy – hormony mogą być podawane w postaci zastrzyków, plastrów czy globulek, jednak najczęściej są to tabletki. Skutki leczenia hormonami powinny być obserwowane, by wraz ze zmniejszeniem się intensywności objawów stopniowo zmniejszać dawki, aż do odstawienia.

W przypadku lekkich objawów pomocne mogą być ziołowe napary (z rumianku, szałwii, mięty, melisy). Pomogą w przypadku nagłych uderzeń ciepła, dreszczach, duszności, rozdrażnieniu czy problemach ze snem, również kobietom stosującym terapię hormonalną. Nieoceniona jest też rola zdrowej diety i aktywnego trybu życia. W czasie przekwitania dla kobiety ważne jest poczucie stabilności i wsparcia, dlatego życie rodzinne pełni tu ważną rolę.

Menopauza a osteoporoza

Zmiany zachodzące w gospodarce hormonalnej wpływają nie tylko na cykl miesiączkowy, lecz na funkcjonowanie całego organizmu, w szczególności na układ kostny. Okres klimakterium sprzyja niestety osteoporozie, gdyż niższy poziom estrogenów utrudnia wchłanianie wapnia i przyswajanie witaminy B.

Najskuteczniejszym sposobem by zapobiec problemom z układem kostnym jest wspomniana już wcześniej terapia hormonalna. Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety, u których przekwitanie rozpoczęło się wcześnie (przed 45 rokiem życia), gdyż ich osteoporoza dotyka najczęściej.