Migrena miesiączkowa, jak sama nazwa wskazuje, to dolegliwość kobieca, która pojawia się w trakcie lub przed miesiączką. Odkryta została stosunkowo niedawno – wiadomo jednak, że najprawdopodobniej ma związek z estrogenami, czyli żeńskimi hormonami. Migrenę może powodować zbyt gwałtowny spadek ich stężenia w organizmie.
Migrena miesiączkowa – objawy
Migrena to ból głowy, któremu zazwyczaj towarzyszą nudności, wymioty, nadwrażliwość na dźwięki i światło – podobnie jest w przypadku migreny menstruacyjnej. Dolegliwość zazwyczaj obejmuje jedną połowę głowy, a ból jest pulsujący i wyjątkowo trudny do zniesienia. Musimy pamiętać, że migrenowe bóle możemy podzielić na dwa rodzaje – z aurą i bez aury.
Migrena z aurą to dolegliwość, w której przed pojawieniem się bólu można zaobserwować symptomy zapowiadające. Mogą to być zaburzenia widzenia czy ból gałek ocznych. Przy migrenie bez aury nie ma żadnych objawów, które poprzedzałyby ból. Atak bólu w obu przypadkach może trwać od 6 do nawet 72 godzin, początkowo jest dość łagodny, ale z czasem narasta.
Migrena miesiączkowa – typy dolegliwości
Mówiąc o migrenie miesiączkowej możemy tak naprawdę wyróżnić jej dwa typy. Typ pierwszy przypomina typową migrenę bez aury. Ból głowy pojawia się zazwyczaj w pierwszym dniu cyklu. Uważa się, że dolegliwość występuje w okresie na dwa dni przed miesiączką do 3 dni po jej rozpoczęciu. Ból migrenowy występuje wyłącznie w tym czasie, nie daje żadnych dodatkowych objawów.
Drugi typ również przypomina migrenę bez aury, pojawia się w tym samym okresie, ale dodatkowo można go zaobserwować również w innych dniach kobiecego cyklu. Nazywa się go migreną związaną z miesiączką, podczas gdy typ pierwszy to czysta migrena miesiączkowa. Szacuje się, że typ drugi występuje częściej – jedynie ok. 10% kobiet cierpi na typową migrenę miesiączkową.
Migrena miesiączkowa – przyczyny
Naukowcy i lekarze wysnuli kilka hipotez, które mogłyby wyjaśniać przyczynę pojawiania się migreny menstruacyjnej. Jedna z nich opiera się na zbyt szybkim spadku stężenia estrogenów w kobiecym organizmie. Jak wiadomo, estrogeny produkowane są przez jajniki i spełniają wiele funkcji. Regulują cykl miesiączkowy, mają wpływ na poziom tzw. dobrego cholesterolu, zwiększają krzepliwość krwi oraz hamują rozwój osteoporozy. Poziom estrogenów maleje lub wzrasta, w zależności od fazy cyklu miesiączkowego. Jeśli ich stężenie spadnie zbyt szybko, może powodować zmianę aktywności neuronów i zmniejszony przepływ mózgowy – tu właśnie może leżeć przyczyna powstawania migreny miesiączkowej.
Migrena miesiączkowa – leczenie
Czy migrenę miesiączkową można skutecznie wyleczyć lub zapobiec następnemu napadowi bólu? Lekarze najczęściej zalecają pacjentkom stosowanie leków przeciwbólowych (mogą to być preparaty bez lub na receptę), niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub przeciwmigrenowych leków należących do grupy tryptanów – te ostatnie stosuje się jeszcze zanim ból się nasili.
Migrena miesiączkowa pojawia się cyklicznie, co miesiąc – w leczeniu trzeba więc uwzględnić odpowiednią dawkę preparatów, aby uniknąć szkodliwych skutków ubocznych. Do zmniejszenia uciążliwych dolegliwości może przyczynić się na przykład stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej – warto więc porozmawiać o tym ze swoim ginekologiem. Oczywiście, każda terapia wiąże się ze skutkami ubocznymi i chcąc pozbyć się bólu trzeba brać pod uwagę wszystkie możliwości oraz rozważyć ich plusy i minusy.
Migrena miesiączkowa – jak ją samodzielnie rozpoznać?
Migrena podczas menstruacji bywa naprawdę silna – często sprawia, że kobieta nie jest w stanie wykonywać zwykłych, codziennych czynności. Tak jak przy migrenie klasycznej, ból często trwa nawet 3 dni i towarzyszą mu inne symptomy, choćby wrażliwość na światło i nudności.
Do rozpoznania migreny miesiączkowej potrzebna jest dłuższa obserwacja swojego organizmu – powinna obejmować minimum 2-3 następujące po sobie cykle. Jeżeli za każdym razem dolegliwość będzie się pojawiać, prawdopodobieństwo, iż to właśnie migrena miesiączkowa, jest duże.
Migrena miesiączkowa – profilaktyka
Pacjentki cierpiące na migrenę miesiączkową mogą zdecydować się na tzw. profilaktykę okołomiesiączkową. Polega ona na stosowaniu niesteroidowych leków zapalnych i estrogenów w ustalonej przez lekarza dawce. Preparaty te zazwyczaj przyjmuje się do 7. dnia cyklu (maksymalnie) – a więc do momentu wzrostu naturalnych estrogenów w organizmie. W profilaktyce krótkoterminowej równie dobrze sprawdzają się leki z grupy tryptanów. Skuteczność profilaktyki krótkoterminowej jest mniejsza, jednak daje mniej skutków ubocznych. Długie stosowanie niesteroidowych leków zapalnych może wywołać więcej powikłań, choć efekty są wyraźnie lepsze.
Doustna antykoncepcja hormonalna to rozwiązanie dobre jedynie dla kobiet, które cierpią na migrenę bez aury. Jeśli lekarz podejrzewa, że źródłem jej dolegliwości jest spadek stężenia estrogenów w okołomenstruacyjnym okresie, może zaproponować pacjentce terapię ciągłą, bez estrogenowej przerwy. Należy pamiętać, że zastosowanie tej metody u kobiet z migreną z aurą może doprowadzić do udaru niedokrwiennego mózgu.
