Swędząca pokrzywka – dlaczego się pojawia? Pokrzywka pojawia się na skutek podniesienia poziomu histaminy we krwi, która zostaje uwolniona do organizmu, pod wpływem oddziaływania czynnika (najczęściej alergicznego) na komórki odpornościowe człowieka. Tak wysoki poziom tej substancji prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, znajdujących się bezpośrednio pod powierzchnią skóry. W efekcie pojawiają się zaczerwienienie i bąble.
Swędząca pokrzywka -czynniki alergenne
Istnieje kilka przyczyn. Najczęściej mają one charakter alergenny. Do takich czynników należą między innymi: leki (zwłaszcza antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, narkotyczne środki przeciwbólowe, czy używane w radiologii środki kontrastowe).
Druga grupa czynników wywołujących swędzącą pokrzywkę to alergeny wziewne (inaczej też określane jako powietrznopochodne). Do tej grupy alergenów należą:
- pyłki roślin tj.: traw (np. kupkówka pospolita, wiechlina łąkowa, żyto, kostrzewa łąkowa, czy tymotka łąkowa), chwastów (np. bylica pospolita, babka lancetowata), drzew (np. brzoza, dąb, leszczyna, jesion, wierzba),
- grzyby pleśniowe,
- lateks,
- roztocza kurzu domowego
- i naskórek ssaków.
Trzecią, najczęstszą przyczyną pojawiania się pokrzywki swędzącej u ludzi są alergeny pokarmowe, takie jak: mleko krowie, pszenica, jaja kurze, mięso rybie, orzechy, warzywa i niektóre owoce.
Do następnej grupy należą alergeny kontaktowe, czyli proste związki chemiczne, posiadające niską masę cząsteczkową, które w zetknięciu z ciałem człowieka powodują reakcję uczuleniową. Są to między innymi:
- metale – zwłaszcza nikiel,
- substancje zapachowe,
- barwniki, konserwanty,
- tworzywa sztuczne,
- dodatki do gumy,
- leki do stosowania zewnętrznego itp.
Zdarza się również, że przyczyną pokrzywki swędzącej jest jad owadów błonkoskrzydłych, takich jak: osy, szerszenie, czy mrówki, a nawet pszczoły.
Do uczulenia dochodzi w wyniku ekspozycji na któryś, z wymienionych alergenów drogą pokarmową, skórną lub oddechową.
Swędząca pokrzywka -czynniki fizykalne
Pokrzywkę swędzącą wywołać mogą również zewnętrzne czynniki atmosferyczne, takie jak: ciepło, słońce, czy woda.
Swędząca pokrzywka -inne czynniki
Pokrzywka niealergiczna może być objawem innych, niepokojących zmian chorobach w organizmie, takich jak przykładowo choroby autoimmunologiczne.
Pokrzywka swędząca – objawy
Dla pokrzywki, będącej niejednolitym zespołem chorobowym, charakterystyczne jest występowanie różowych pęcherzyków (bąbli), przypominających swym wyglądem zmiany, wywołane kontaktem z pokrzywą. Mogą one przybierać różne kształty i różną wielkość. Zmianom skórnym towarzyszy dokuczliwy świąt i pieczenie. Zazwyczaj objawy te ustępują po kilku, lub kilkunastu godzinach (przy pokrzywkach o podłożu alergennym, po wcześniejszym odstawieniu alergenu).
Czasem obok występujących bąbli pojawiają się również obrzęki skóry i tkanki podskórnej (czyli tzw. obrzęk naczynioruchowy) w okolicach twarzy, stóp lub rąk.
Szczególnie niepokojąca jest opuchlizna pojawiająca się w okolicach twarzy, zwłaszcza jamy ustnej, języka, gardła, czy krtani. W takich przypadkach może wystąpić zagrożenie życia, stąd konieczny jest niezwłoczny kontakt z lekarzem.
Zdarza się jednak, że pokrzywka swędząca nie ustępuje tak szybko. Staje się one wówczas długotrwałym i bardzo uciążliwym schorzeniem.
Swędząca pokrzywka – sposoby leczenia
W pierwszej kolejności ważne jest ustalenie czynnika sprawczego, który wywołał zmiany skórne i unikanie kontaktu z nim, a także właściwa pielęgnacja i higiena skóry. Czasem konieczne jest również wyeliminowanie z diety niektórych produktów (okresowe, a w niektórych przypadkach nawet stałe).
Jeżeli pokrzywka dalej się utrzymuje konieczna staje się konsultacja u lekarza dermatologa, lub ewentualnie u lekarza alergologa. W zależności od rodzaju pokrzywki, jej rozmiarów, stopnia nasilenia objawów i długości ich utrzymywania, lekarz może zalecić leczenie farmakologiczne.
Do leków najczęściej stosowanych w leczeniu pokrzywki swędzącej stosuje się:
- leki przeciwhistaminowe – ich zażywanie staje się konieczne aż do czasu ustąpienia objawów chorobowych. Środki te, zwane antagonistami histaminy stanowią najczęstszą formę leczenia pokrzywki. Zdarza się jednak, że przy ich stosowaniu występują różne skutki uboczne.
- Druga grupa leków to kortykosteroidy, wykazujące działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne i immunosupresyjne. Leki te mają jednak silny wpływ na gospodarkę organizmu, zarówno: lipidową, białkową, węglowodanową, jak też i wodno-elektrolitową. Ich stosowanie powinno być krótkotrwałe. Przy dłuższym przyjmowaniu mogą prowadzić do nasilenia szeregu problemów zdrowotnych, na skutek działań niepożądanych tych leków.
- Do leczenia pokrzywki swędzącej o bardzo silnym przebiegu i częstych nawrotach stosuje się lek o działaniu immunosupresyjnym zwany Cyklosporyną. Jednak ze względu na silne skutki uboczne podaje się go rzadko i to wyłącznie, gdy korzyści z jego stosowania będą większe niż ewentualne starty.
- Gdy pokrzywka jest zapowiedzią zbliżającego się ataku wstrząsu anafilaktycznego lekarz może zalecić podanie adrenaliny (epinefryny). Jest to jednak już ostatecznością.
