Psianka słodkogórz (Solanum dulcamara L.) to roślina z rodziny psiankowatych. Rośnie dziko w Europie, Afryce Północnej, Azji Zachodniej, aż po Indie. W Polsce rośnie dziko i zajmuje skraje lasów, śmietniska, zarośla nad zbiornikami i ciekami wodnymi.
Psianka słodkogórz to roślina wieloletnia. Liście są umieszczone naprzemiennie po obu stronach łodygi i rozmieszczone tak, że napotykają światło. Kształt mają sercowojajowaty, na szczycie zaostrzone. Cała roślina jest mniej lub bardziej przylegająco owłosiona.
Kwiaty, są otwarte przez całe lato, są w luźnych, opadających klastrach, na krótkich liściach. Są one niebiesko-purpurowe, z odblaskowymi płatkami. Ich jasnożółte pręciki są w stożkowej postaci wokół słupka, lub na nasionach kwiatu. Kwiaty kwitną od czerwca do września, a nasiona dojrzewają od sierpnia do października. Kwiaty mają zarówno narządy płci męskiej jak i żeńskiej i zapylane są przez owady.
Jagody są najpierw zielone, potem stają się pomarańczowe, a wreszcie jasnobrązowe i pojawiają się przez całe lato i wczesną jesienią, a wiele pozostaje na roślinie długo po opadnięciu liści. Psianka słodkogórz rośnie do 2,5 m w średnim tempie. Nadaje się do: gleb lekkich (piaszczystych), średnich (gliniastych) i ciężkich (gliniastych). Odpowiednie gleby pH: kwasowe, neutralne i zasadowe (alkaliczne). Może rosnąć w półcieniu (lekkie lasy) lub bez cienia. Preferuje wilgotną glebę.
Psianka słodkogórz – właściwości lecznicze
Psianka słodkogórz posiada w swoim składzie: liczne alkaloidy w liściach i owocach. Związki zawarte w roślinie występują przede wszystkim, jako glikozydy trzech alkaloidów spirosolanu: tomatidenol, soladulcidynę i solasodę, choć czasami również wykrywane są wolne alkaloidy. Alpha-, beta- i gamma-solamariną są glikozydy tomatidenolu, podczas gdy soladulcyny A i B pochodzą od soladulcydyny, i solarisiny i solamarginy są glikozydami solasodyny. Zielone i żółtawe owoce zawierają wyższy odsetek glikokamidów niż dojrzałe owoce. Inne związki wyizolowane z rośliny obejmują saponiny, takie jak soladulkozydy A i B, 10 wolnych steroli, takich jak tigogenina, i likopen.
Psianka słodkogórz posiada właściwości lecznicze: łagodzące, przeciwnowotworowe, moczopędne, przeciwwymiotne, wykrztuśne, narkotyczne, czyszczące. Ponadto ma właściwości antyseptyczne, przeciwreumatyczne, rozkurczowe i uspokajające. A także antywirusowe, osłaniające i żółciopędne.
Roślina ma długą historię stosowania w leczeniu chorób skóry, brodawek, guzów, itp. Powinna być używana z ostrożnością i tylko pod nadzorem wykwalifikowanego lekarza, jest to trująca roślina, która w nadmiarze negatywnie oddziałuje na centralny układ nerwowy. A także spowalnia serce i oddychanie oraz obniża temperaturę, powodując zawroty głowy, delirium, konwulsje i śmierć.
Dwu lub trzyletnie łodygi zbierane są wiosną, lub liście jesienią i suszone do późniejszego użycia. Owoce są marynowane w occie i stosowane do zmian rakowych i innych obrzęków. Wywar z korzenia jest stosowany w leczeniu raka i opuchlizny. Preparat homeopatyczny jest wytwarzany ze świeżych, zielonych, wciąż łagodnych łodyg i liści, zbieranych w miarę jak roślina zaczyna kwitnąć. Stosuje się go do leczenia różnych chorób, w tym kręgosłupa, kaszlu, biegunki, stanów zapalnych oczu i bóle stawów. Ponadto psianka jest wykorzystywana do leczenia wyprysków, trądziku, brodawek.
Psianka słodkogórz – zastosowanie
Psianka słodkogórz jest głównie stosowana, jako substytut w chorobach skóry, jest popularnym lekarstwem na uporczywe wysypki skórne, świąd i wrzody. Działa także oczyszczająco na pory, rozmiękczająco na zrogowaciały naskórek. Zalecano ją także w przewlekłym zapaleniu oskrzeli, katarze, astmie i łzawieniu oczu. A także w przewlekłym reumatyzmie i żółtaczce.
Psianka może wpłynąć na cofanie się zmian łuszczycowych poprzez okłady i picie naparu. Dobrze oczyszcza i pielęgnuje włosy. Ułatwia wnikanie w strukturę włosa składników odżywczych.
Roślina jest stosowana głównie, jako alternatywa, w leczeniu szeregu schorzeń skóry, jest również stosowana w leczeniu zapalenia stawów, reumatyzmu, dolegliwości serca, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.
Zewnętrznie roślina jest stosowana w leczeniu chorób skóry, wrzodów, i cellulitu. Można użyć tego zioła, jako okładu dla dny moczanowej, opryszczki, grzybicy, półpaśca. W połączeniu z rumiankiem można przygotować dobrą maść na obrzęki, siniaki, zwichnięcia.
Psianka jest stosowana, jako materiał wyjściowy dla sterydów i jest potwierdzony przez naukowców, jako znaczący w działaniu przeciwrakowym. Ziele psianki wspiera prawidłowe funkcjonowanie stawów, ponieważ regeneruje i odżywia błonę maziową stawów, która odpowiada za ruch w stawie i produkuje maź stawową.
Spożywana powinna być w bardzo małych ilościach, liście silnie nasilają pocenie się i oczyszczają jelita. Sok ze świeżego ziółka czasami jest używany do obniżania gorączki i do łagodzenia bólu. Zewnętrznie sok lub maść przygotowany z liści może być stosowany przy problemach skórnych i nowotworach. Znakomicie pielęgnuje cerę tłustą i suchą, ponieważ reguluje czynność wydzielniczą gruczołów skórnych.
Jagody są trujące, ale po gotowaniu najwyraźniej niszczą substancje toksyczne i czynią je użytecznymi do konserw, dżemów i ciast. Ekstrakty stosowane w herbatach w Indiach, Chinach, Europie, Japonii, Afryce, itd.
Zastosowanie lecznicze psianki słodkogórz w następujących chorobach i dolegliwościach:
- Brodawki, guzy, kurzajki
- Wysypka skórna, wrzody, cellulit, grzybica, opryszczka
- Dna moczanowa
- Zapalenia pęcherza
- Półpasiec
- Zapalenie mięśni, przykurcze,
- Zapalenie oskrzeli
- Katar, kaszel
- Gorączka
- Ból
- Nowotwory
- Reumatyzm
Psianka słodkogórz – sposoby użycia
Tradycyjne użycie łodygi było w dawce od 1 do 3 g na dobę, zazwyczaj podane w wywarach lub wlewach w 250 ml wody.
Psianka słodkogórz – napar
1 łyżeczka ziela na 1 szklankę wrzącej wody, parzyć 25 minut, przecedzić. Wypić małymi porcjami w ciągu dnia. Przy suchym kaszlu dodać miodu.
Maść (na maśle naturalnym (25-30%)) z ziela psianki ułatwia ustępowanie siniaków i przyśpiesza leczenie urazów narządów ruchu (kontuzje sportowe, uderzenia z krwiakiem, złamania). Okłady na zmiany skórne wywołane zaburzeniami przemiany materii. Wspomaga leczenie skórnych chorób autoimmunologicznych.
W leczeniu wyprysków, a także atopowego zapalenia skóry można zastosować zarówno napar jak i nalewkę. Napar z psianki nadaje puszystość i połysk włosom, usuwa drożdżaki i łupież ze skóry owłosionej.
Psianka słodkogórz – nalewka
Proporcja to 1: 5 (na alkoholu 40%). Jedną porcję suszu zalać pięcioma porcjami alkoholu, i odstawić w chłodne miejsce na 14 dni. Od czasu do czasu potrząsając szklanym naczyniem. Po upływie tego czasu, nalewkę przecedzić.
