Sałata kompasowa (łac. Lactuca serriola) jest roślina wywodząca się z rodziny roślin astrowatych. Jest ona bardzo charakterystyczna ze względu na swój wygląd, jak również właściwości. Otóż sałata kompasowa jest to roślina dwuliścienna, która jest krótkotrwała. Potocznie nazywana jest także sałatą piłkowaną.
Najczęściej można ją spotkać na polach uprawnych rzepaku, jak również innych zbóż ozimych, gdyż są one zlokalizowane najczęściej na glebach średnich, a także zasobnych w azot oraz suchych. Gatunek z rodziny roślin astrowatych zasiedla siedliska segetalne, w których istnieje możliwość rozwoju i rozrostu. Roślina ta sięga zazwyczaj do stu pięćdziesięciu centymetrów długości. Ma charakterystyczny kolor szarości, bądź ciemnej zieleni z sokiem mlecznym.
Jeżeli chodzi o łodygę to jest ona kolczasta, jak również wzniesiona oraz prążkowana. Liście natomiast są usytuowane parami na jednej płaszczyźnie. Kwiaty są w kolorze jasnej żółci oraz zbierane w małe koszyczki. Roślina ta kwitnie od lipca do września. W Polsce wstępuje ona na całym obszarze, aczkolwiek rzadziej na obszarach górskich. Jeżeli chodzi o systematykę sałaty kompasowej, to przedstawia się ona następująco:
- domeną są eukarionty
- królestwem są rośliny
- kładem są rośliny naczyniowe
- rządem są astrowce
- rodzajem jest sałata
Sałata kompasowa – właściwości lecznicze
Sałata kompasowa znana ze swych właściwości była już w czasach starożytnych. Otóż zawiera ona sok mleczny, któremu przypisywane były wszelkie właściwości nasenne. Dlatego też często roślina ta była stosowana, jako skuteczny środek nasenny. Starożytni Grecy sałatę kompasową używali także, jako środek wymiotny, przy problemach żołądkowych, jak również przy zatruciach wszelkiego rodzaju.
Zawiera ona luteinę oraz zeaksantynę, jak również przeciwutleniacze, które dają możliwość ochrony przed zwyrodnieniami plamki żółtej. Należy zaznaczyć także, iż dostarcza ona organizmowi kwasu foliowego, witaminy B, a także magnez, potas, żelazo oraz kwasy organiczne. Orzeźwia, poprawia trawienie, jak również odkwasza cały organizm. Aczkolwiek należy pożytkować ją w odpowiedni sposób oraz w odpowiednich proporcjach, tak aby sobie nie zaszkodzić.
Bardzo dobrze współgra z wieloma potrawami, jeszcze kilka lat temu kucharze odchodzili od takiej konwencjonalnej kuchni i dodatków. Aczkolwiek coraz większe grono kucharzy i restauracji z całego świata wraca do produktów, które natura sama wytwarza. Bowiem Włosi sałatę kompasową jedzą dla miłości, gdyż jest ona także uważana, jako afrodyzjach.
Francuzi spożywają ją dla smaku, gdyż bardzo dobrze współgra z kuchnią francuską, która jest bogata w owoce morza. Jeden listek sałaty dostarcza nam porcji wielu witamin, do których należą: witamina A, witamina B, witamina D, witamina E, jak również witamina C. Zjadana regularnie dostarcza organizmowi wystarczającej ilości błonnika, a także celulozy. Wpływa korzystnie na układ nerwowy i łagodzi dysproporcje związane ze snem. Natomiast dzięki obecności antyoksydantów ochrania organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
Sałata kompasowa – zastosowanie
Roślina ta ma zastosowanie w wielu dziedzinach życia. Aczkolwiek nie jest ona jeszcze przez wszystkich stosowania ze względu na nie świadomość jej właściwości. Jest ona ogólnodostępną rośliną, licznie rosnącą, która znajduje zastosowanie w kuchni, medycynie, jak również kosmetologii. Coraz częściej bowiem możemy znaleźć wiele kremów na zmarszczki z zawartością sałaty kompasowej, jak również maseczek na twarz, które mają za zadanie wzbogacić skórę w niezbędne witaminy, jak również spowodować regenerację skóry zniszczonej różnymi nieudanymi zabiegami kosmetycznymi, takimi jak solarium.
Należy także zaznaczyć, iż roślina ta jest szczególnie wykorzystywana w kuchni włoskiej i francuskiej, gdyż posiada ona bardzo charakterystyczny smak, jest on bowiem lekko gorzki, aczkolwiek zarazem cierpki. Sałatę kompasową można także zastosować, jako bezpośredni preparat na twarz oraz blizny po oparzeniach, gdyż ma ona bardzo dobre właściwości kojące i regenerujące nieprawidłowości skórne.
Aczkolwiek, aby w odpowiedni sposób nanieść tę rośliną na skórę, należy najpierw ją w odpowiedni sposób przygotować. Bowiem należy zerwać potrzebą ilość rośliny, przede wszystkim liście. Następnie parzyć przez około dwadzieścia minut we wrzącej się wodzie, tak aby pozbyć się pasożytów, które mogą bytować na terenach, w których rośnie sałata kompasowa. W następnym etapie należy dokładnie odsączyć liście i pozostawić w suchym, a zarazem zacienionym miejscu, aż do wystygnięcia. Następnie należy ją nałożyć na interesujące nas miejsce i przykładać przez około dziesięć minut.
Powtórzeń takich możemy dokonywać przez okres tygodnia, z odpowiednimi powtórzeniami dwa razy na dzień. Aczkolwiek jeżeli zauważymy poprawę skóry możemy zaprzestać kuracji, gdyż każda osoba ma inną skórę. W takim przypadku skóra tłusta będzie wymagała dłuższego etapu stosowania, niż skóra delikatna. Roślina ta może być także spożywana, jako sałatka, aczkolwiek ma odrobinę gorzki smak, więc najlepiej spożywać ją jako dodatek do innych potraw. Liście mogą spożywane na surowo, po odpowiednim przygotowaniu.
