Wiązówka bulwkowa (Filipendula vulgaris) – jest gatunkiem rośliny pochodzącym z rodziny różowatych (Rosaceae). Stanowi ona gatunek eurosyberyjski, a obszar jej występowania rozciąga się od północno-zachodniej Afryki, Europy południowej oraz środkowej aż po Syberię. W naszym kraju wiązówka bulwkowa jest gatunkiem rodzimym i dość silnie rozpowszechnionym, choć lokalnie rzadkim.
Wiązówka bulwkowa i jej morfologia
Liście tej rośliny są ciemnozielone i podwójnie nieparzysto-pierzaste, skoncentrowane w rozecie, która znajduje się u podstawy pędu; dysponują też wąskimi, piłkowanymi odcinkami. Wiązówka bulwkowa odznacza się niewielkimi, białymi lub bladoróżowymi kwiatami, które w pąkach są lekko zaczerwienione, a na wierzchołku łodygi składają się na wiechowaty, pokaźny kwiatostan, charakteryzujący się bocznymi rozgałęzieniami, które przerastają oś główną samego kwiatostanu.
Owocem tej wiązówki jest owłosiona niełupka. Łodyga wiązówki bulwkowej jest natomiast wzniesiona, sztywna i prosta, a jej wysokość waha się od 30 do nawet 60 centymetrów (cała roślina może urosnąć do 70 cm). Korzenie tej rośliny są grube i… bulwkowate, co wyjaśnia nam zresztą, skąd wzięła się nazwa tego konkretnego gatunku.
Ulubione miejsca wiązówki bulwkowej
Wiązówkę bulwkową zaliczamy do bylin, a konkretniej – do hemikryptofitów. Czas jej kwitnienia przypada na stosunkowo krótki okres – od czerwca do lipca. Lubi rosnąć przede wszystkim na obszarach nasłonecznionych bądź przynajmniej półcienistych, a preferowane przez nią gleby są raczej przeciętne, próchniczne i ciężkie.
Wśród innych wiązówek wyróżnia się z pewnością faktem, że jako jedyny wywodzący się z nich gatunek porasta stanowiska suche, oddalone od źródeł wodnych; lubi rosnąć np. w lasach o dość wysokiej temperaturze, jak i również na suchych, trawiastych zboczach na obszarach nizinnych, nie wyłączając jednak niższych położeń górskich.
Wiązówka bulwkowa jako roślina ozdobna
Wiązówka bulwkowa uprawiana jest całkiem często w celach ozdobnych, a takie jej wykorzystanie możliwe jest zwłaszcza dzięki świetnie prezentującym się liściom (te przypominają nieco znane nam wszystkim dobrze liście paproci) oraz pięknym i obfitym kwiatostanom. Bardzo dobrze przyjmuje się ona w ogrodach i równie dobrze się z nimi komponuje; sprawdza się także jako kwiat cięty oraz roślina stosowana w rabatach bylinowych.
Ponadto, wiązówka bulwkowa wykazuje pełną mrozoodporność, choć – jak już nadmieniliśmy – wskazane są dla niej stanowiska naświetlone słońcem lub półcieniste; gleba dla tej rośliny może być sucha, ale musi być też niezakwaszona i przepuszczalna! Należy wspomnieć, że nasza wiązówka rozmnaża się przez podział bądź też z nasion, które wysiewa wiosną i/lub jesienią.
Wiązówka bulwkowa – właściwości lecznicze
Jeśli chodzi o zastosowanie lecznicze wiązówki bulwkowej, należy ono bardziej do przeszłości. W medycynie konwencjonalnej jej składniki nie znajdują z pewnością żadnego zastosowania. Warto jednak nadmienić, że bulwki korzeniowe tej rośliny zawierają sporo garbników i skrobii; to właśnie z tego powodu, w czasach głodu, ludzie spożywali często te właśnie części owej rośliny, co miało znaczenie nie tylko dla ich przetrwania, ale również dostarczenia niezbędnych wartości odżywczych.
Skoro zaś mowa o zastosowaniu stricte zdrowotnym, lecznictwo ludowe znało wiązówkę bulwkową jako źródło substancji wspomagających „wypocenie się” w chorobach przeziębieniowych; w tym celu używano jego ziela, korzeni, a także kwiatów. Oprócz chorób dróg oddechowych, wiązówka bulwkowa była wykorzystywana również w zwalczaniu pasożytów.
Poza tym, z jej pomocą leczone były rozmaite dolegliwości nerek, wątroby i układu moczowego. W tym celu sporządzano odwar wodny z jej korzeni; ten zresztą wykorzystywany był również do radzenia sobie z nieżytami przewodu pokarmowego, biegunką i chorobami reumatycznymi. W tych samych właściwie celach przygotowywano też wyciąg alkoholowy – także z korzeni.
Co do samych chorób reumatyczno-artretycznych jednak, bardzo dobrze sprawdzały się też okłady z korzeni wiązówki, które uzyskiwano mieląc korzenie na papkę. Podobne okłady stosowane były też przy nerwobólach. Do dzisiaj poleca się kąpiele z dodatkiem dowolnego z obydwu odwarów korzennych – kąpiele takie działają bowiem rozgrzewająco, stymulując przy tym krążenie krwi oraz łagodząc bóle.
Reasumując – lecznicze działanie wiązówki bulwkowej sprowadza się do właściwości: moczopędnych, przeciwbólowych, ściągających, przeciwzapalnych, przeciwbiegunkowych oraz żółciopędnych.
