Janowiec ciernisty (łac. Genista germanica) to zioło, które dość często wykorzystuje się do celów ozdobnych. Ale warto pamiętać, że ma też dużo ciekawych właściwości leczniczych. Jest dobry na serce, może też działać kojąco na nasze nerwy. Co jeszcze może dać nam spożywanie tego zioła, gdzie ono występuje oraz jak najlepiej jest je przygotować?
Janowiec ciernisty – działanie
Zioło jest przede wszystkim dobre na nasze serce, przede wszystkim ze względu na alkaloidy. Spowalniają one jego pracę, znacząco zmniejsza wrażliwość mięśnia sercowego oraz hamuje jego niemiarowość. Ale janowiec może działać też pozytywnie na cały organizm, niwelując efekty stresu oraz kojąc nerwy. U kobiet alkaloidy nieznacznie również kurczą macicę.
Janowiec ciernisty – a zwłaszcza napary i odwary, które z niego możemy uzyskać – pomogą też wydalić z organizmu toksyczne substancje i może bardzo pozytywnie wpłynąć na pracę jelit oraz układu oddechowego. Zaleca się więc spożywanie go przede wszystkim osobom, mającym problemy z sercem – skarżącym się na jego kołatanie, nerwicę czy też kłucie.
Zioło powinno też pomóc na zapalenie nerek oraz dróg moczowych, nadciśnienie, gorączkę, kamicę moczową oraz żółciową, zaparcia oraz obrzęki. Janowiec jest też często wykorzystywany przez kobiety, które cierpią na wstrzymanie miesiączki. Może być też dobry na inne dolegliwości, na przykład bezsenność i schorzenia śledziony. Janowiec jako jedno z bardzo niewielu rodzimy ziół również podwyższa ciśnienie krwi. Działanie alkaloidów na nerwy porównuje się często do działania nikotyny, zatem często zaleca się zioło osobom, walczącym z nałogiem.
Janowiec ciernisty – niepożądane działania
Zioło ma zatem dość sporo różnych zastosowań. Ale może wywołać też niektóre działania niepożądane. Na przykład skurcze jelit, wymioty, nudności oraz inne podobne działania. Lekarze więc generalnie polecają jego stosowanie, ale zalecają w tym umiar i rozsądek. Lepiej więc jeśli będziemy z niego korzystać tylko, gdy dolegają nam wyżej wymienione choroby. Zresztą i w tym przypadku umiar jest zalecany, a w razie wątpliwości najlepiej po prostu skonsultować się z lekarzem czy ekspertem od ziół.
Janowiec ciernisty – występowanie
Zioło jest bardzo rozpowszechnione w Europie Środkowej, w tym w Polsce. Występuje raczej na wyżynnych terenach, choć generalnie rzadko jest spotykany na wysokościach powyżej 800 m n.p.m. W Polsce bardzo łatwo go znaleźć na południu – na Dolnym i Górnych Śląsku, w województwie lubuskim, na Mazowszu, w Małopolsce oraz w województwie lubelskim. Ponadto jest często spotykany w zachodniej Rosji, na Białorusi, w Niemczech, Włoszech, Francji, Czechach, Słowacji, na Węgrzech, na Bałkanach oraz krajach bałtyckich.
Janowiec ciernisty – charakterystyka
Krzewy janowca zwykle dorastają do około 60 centymetrów. Młode łodygi są zazwyczaj intensywnie zielone, choć gdy dojrzewają, stają się zdecydowanie ciemniejsze, a często nawet brązowe. Eliptyczne liście mają długość od jednego do dwóch centymetrów i szerokość nieprzekraczającą jednego centymetra.
Owoce zioła to natomiast czarnobrązowe, owłosione strąki, które osiągają góra jeden centymetr długości. Zielone ciernie z kolei zwykle wyrastają z kątów liści i sterczą do 2,5 centymetrów.Starsze krzewy często mają też kolce.
Janowiec ciernisty najłatwiej znaleźć w lasach dębowych i sosnowych, na wzgórzach, wrzosowiskach, rzadziej przy skałach. Stosunkowo często można spotkać zioło też przy drogach. Rozwój janowca wymaga nasłonecznienia, więc łatwo zioło spotkać na otwartych terenach. Janowiec kwitnie od maja do czerwca.
Jak przygotować i spożywać zioła janowca ciernistego?
Z janowca najlepiej jest wykorzystać nasienie oraz kwitnące ziele. Najlepiej je wysuszyć w temperaturze nie przekraczającej czterdziestu stopni. Oprócz wielu alkaloidów, zioło zawiera też między innymi gorycze, olejek lotny, luteolinę, a także garbniki. Możemy przygotować z tych surowców napar.
Jeżeli zmagamy się z dolegliwościami serca, to najlepiej zmieszać go z odwarem z kory, 50-milietrowym naparem z glistnika, również 50-milietrowy napar z połonicznika oraz niewielką ilością gliceryny płynnej. Do tego dodajemy oczywiście 50 mililitrów naparu z janowca. Wszystkie te płyny powinniśmy zmieszać i spożyć za jednym razem. Stosujmy taki napar raz dziennie, nie częściej niż sześć razy dziennie. Ale możemy janowiec wykorzystać w znacznie prostszy sposób. Zalejmy po prostu jedną łyżeczkę takiego zioła we wrzątku i następnie pozostawmy pod przykryciem na około piętnaście minut.
Taki napój możemy pić raz, ewentualnie dwa razy dziennie. Oczywiście jest jeszcze mnóstwo innych przepisów, niektóre mają wieloletnią tradycję.
Chociaż janowiec ciernisty nie należy do najpopularniejszych ziół, to warto na nie zwrócić uwagę. Bardzo często występuję w południowej części kraju, więc jest to stosunkowo łatwo dostępne zioło. Chociaż nie można stosować go zbyt często, to może pomóc w walce ze schorzeniami serca oraz w walce z nałogiem nikotynowym. I mimo, że zioło jest ciągle popularniejsze jako ozdoba, to warto pamiętać o jego wartościach leczniczych.
