Marsz atopowy związany jest z przebiegiem chorób o podłożu alergicznym przechodzących z jednego rodzaju alergii w inny, występowanie zmiennych objawów reakcji alergicznych uaktywniających się w pewnej progresji okresowej będącej częścią marszu atopowego.
Rzeczywisty rozwój chorób alergicznych związany jest z występowaniem po sobie takich symptomów jak:
Badania naukowe potwierdzają, że marsz atopowy rozpoczyna się od takich chorób jak: alergia przewodu pokarmowego i atopowe zapalenie skóry z reakcją alergiczną na pokarmy, a następnie wraz z wiekiem chorego przechodzą w kierunku astmy i alergicznego nieżytu nosa. Taki tok rozwoju chorób prezentuje się u dzieci do drugiego roku życia. U dzieci od trzeciego do szóstego roku życia obserwuje się zanikanie zmian skórnych i uczulenia na pokarmy. Naukowcy udowodnili, że większa część dzieci wyrasta z uczulenia na przetwory z mleka i soję, natomiast alergia na orzechy może pozostać nawet do dorosłości.
Marsz atopowy – przyczyny
U niektórych niemowląt, do których diety wprowadzono produkty mleczne oparte na bazie mleka krowiego lub koziego a także białko jajek dochodzi do nadprodukcji przeciwciał powodujących reakcję alergiczną. Prowadzone badania wśród małych dzieci wskazują, że maluchy karmione piersią rzadziej zapadają na uczulenie pokarmowe niż dzieci karmione mieszankami sztucznymi. Innymi produktami przyczyniającymi się rozwoju marszu atopowego są ryby, orzechy ziemne i pszenica, natomiast dzieci po trzecim roku życia stają się nadwrażliwe na roztocza, pyłki trwa i materiał biologiczny znajdujący się na sierści zwierząt.
W takim przypadku obserwowane jest nasilenie się rozwoju atopowego zapalenia skóry w postaci swędzenia oraz uaktywnienia się alergii wziewnej, której towarzyszy częste kichanie i objawy zapalenia spojówek. Na końcu marszu atopowego pojawia się astma, która jest chorobą przewlekłą najczęściej spotykaną u dzieci mieszkających w miastach, które narażone są wdychanie tzw. smogu.
Marsz atopowy – objawy
Objawy marszu atopowego są bardzo różne i mogą dotykać kilku narządów, najczęściej obejmują skórę, żołądek, jelita oraz oskrzela i płuca. Atopowe zapalenie skóry objawia się u dzieci w postaci szorstkich, świecących policzków, ale zmiany skórne mogą obejmować całe ciało. Osoby dorosłe borykające się z tym problemem zauważają zmiany skórne w zgięciach stawów, stopach, karku i rękach.
Objawami ze strony układu pokarmowego jest najczęściej biegunka, mdłości, wymioty i bóle w okolicach brzucha, natomiast ze strony układu oddechowego obserwowane jest zapalnie oskrzeli, ucha środkowego, zapalenie błony śluzowej nosa. Dzieci cierpiące z powodu czynników alergizujących często płaczą, są niespokojne, odczuwają bóle głowy i mają problemy z zasypianiem.
Marsz atopowy dający objawy w konkretnych grupach wiekowych
- Od dnia urodzenia do szóstego miesiąc życia – objawy ze strony układu pokarmowego obejmujące żołądek i jelita, a także alergiczne zmiany skórne.
- Od siódmego miesiąca do ukończenia pierwszego roku życia – zmiany skórne atopowe objawiające się najczęściej wypryskami oraz dolegliwościami żołądkowymi w postaci biegunki i wymiotów.
- Od drugiego do trzeciego roku życia – astma.
- Od czwartego do siódmego roku życia – alergiczny nieżyt nosa.
- Od ósmego do czternastego roku życia – alergiczny nieżyt nosa i astma oskrzelowa.
Marsz atopowy – diagnostyka
Diagnostyka w kierunku marszu atopowego rozpoczyna się od wizyty u lekarza alergologa, który na podstawie wywiadu poznaje obciążenia dziedziczne chorobami alergicznymi oraz zapoznaje się z przebiegiem objawów alergicznych na różnych etapach rozwoju dziecka. W rozpoznaniu alergii pomocne jest określenie stężenia IgE, badanie przeciwciał w tym kierunku oraz testy skórne z wieloma alergenami.
Należy jednak pamiętać, że taki rodzaj diagnostyki u małych dzieci może być niewiarygodny, ponieważ pomimo objawów wynik może być ujemny. Ocena wystąpienia marszu atopowego jest najbardziej rzetelna na podstawie opisu rodziców dziecka, którzy, na co dzień obserwują kolejne objawy i zauważają na przykład suchą skórę, kolkę brzuszną, nieprawidłowe oddychanie, czy symptomy w postaci podkrążonych oczu.
Marsz atopowy – leczenie
Alergolog wdrażający adekwatne dla danego pacjenta metody leczenia zaleca stosowanie diety eliminacyjnej, dzięki której produkty wywołujące reakcję alergiczną zostają wyeliminowane i objawy są dużo łagodniejsze. Następnie lekarz przepisuje leki przeciwalergiczne mające duże znaczenie dla dzieci, u których z biegiem lat zaczyna zmieniać się odczuwanie objawów chorobowych przy zjadaniu konkretnych produktów oraz gdy dodatkowo odczuwają dyskomfort pochodzący z alergenów wziewnych i kontaktowych.
W związku z tym, że dzieci są najbardziej narażone na taką postać alergii jak marsz atopowy, alergolodzy decydują się na wdrożenie do ich leczenia leków przeciwhistaminowych. Dobre efekty ich działania obserwowane są zarówno przy objawach alergii pokarmowej jak też dolegliwości ze strony nieżytu nosa.
