Skrytek polny (łac. Aphanes arvensis) to gatunek rośliny, który przynależy do rodziny różowatych. Powszechnie uważa się, że jedynie zachwaszcza on pola uprawne. Niemniej warto sobie zdać sprawę z tego, że skrywa on cenne właściwości zdrowotne, które można wykorzystywać na wiele różnych sposobów.
Skrytek polny – właściwości lecznicze
Skrytek polny zawiera w sobie kwas galusowy i elagowy, a także spore ilości garbników, saponin, flawonoidów, związków krzemu oraz procyjanidynów. Wykazuje on przede wszystkim działanie odkażające i przeciwzapalne na układ moczowy, dlatego można go stosować np. w przypadku zapalenia pęcherza moczowego. Zapobiega on gromadzeniu się piasku i złogów zarówno w drogach moczowych, jak i w nerkach. Środki powstałe na bazie skrytka polnego usprawniają proces oddawania moczu i działają moczopędnie.
Ta roślina może okazać się bardzo pomocna w przypadku problemu nietrzymania moczu. Działa przeciwzapalnie na gruczoł krokowy. Należy jednak pamiętać, że skrytek oddziałuje dobrze nie tylko na układ moczowy. Może to być idealny środek łagodzący stan zapalny gardła, żołądka i jelit. Potrafi złagodzić bóle brzucha, zahamować biegunki, jak również wyleczyć zapalny wysięk w jelitach. Ponadto zasusza wrzody i jest w stanie zahamować niewielkie krwawienia w ścianie jelit oraz żołądka.
Skrytek polny to roślina, którą stosuje się też do pielęgnacji skóry trądzikowej, tłustej, skłonnej do powstawania liszajów, problematycznych wyprysków i pokrzywki. Może skutecznie przyspieszyć proces gojenia ran, sączących się krost i skórnych, bolesnych owrzodzeń.
Skrytek polny – zastosowanie
Skrytka polnego można z powodzeniem zastosować w wielu różnych infekcjach układu moczowego. Mogą po niego sięgać osoby mające skłonności do kamicy moczowej. Wskazaniem do stosowania preparatów i środków powstałych z ziela tej rośliny są też m.in.:
- hemoroidy,
- polipy jelit,
- stan zapalny pochwy, warg sromowych lub prącia,
- stan zapalny w pachwinie,
- zapalenie przyzębia,
- trądzik,
- zmiany łuszczycowe na skórze,
- zapalenie spojówek i powiek,
- trudno gojące się rany.
Surowcem stosowanym w fitoterapii jest w przypadku skrytka polnego jego ziele. Można je zbierać zarówno przed, jak i podczas kwitnienia, które przypada na okres od maja do września. Suszenie surowca powinno odbywać się w miejscu suchym, przewiewnym i zacienionym. Co ciekawe, ziele można suszyć również w piekarniku (lekko ogrzanym).
Skrytek polny ma jasnozielone liście, które mają do 5 mm długości oraz do 6 mm szerokości. Jego charakterystyczną cechą są kwiaty, które wyrastają pęczkami w kątach liści. Mają one po jednym słupku i pręciku, nie mają korony. Zwykle roślina osiąga wysokość od 5 cm do 15 cm, rzadko do 30 cm.
Skrytek jest rośliną jednoroczną. Jej siedliskiem są przede wszystkim pola uprawne – dlatego też często uznaje się ją za chwast, jednak nie sprawia ona dużych problemów. Można ją spotkać w szczególności w zbożu ozimym. Skrytek polny lubi gleby piaszczyste, ubogie i o dużym zakwaszeniu. Rośnie nie tylko na polach, ale i bezdrożach oraz nieużytkach.
Skrytek polny – sposób użycia
Napar z ziela skrytka polnego
1-2 łyżki rozdrobnionego ziela skrytka polnego (świeżego lub zasuszonego) należy zalać 1 szklanką wrzącej wody, odstawić na 30 minut oraz przecedzić. Zaleca się picie 2 razy dziennie po szklance naparu. Przy nieżytach układu pokarmowego zaleca się picie 100 ml płynu co 2 godziny.
Tak przygotowany napar można wykorzystywać również na wiele innych sposobów. Może on posłużyć do wykonywania lewatywy, irygacji pochwy, przemywania okolic intymnych, płukania włosów przy świądzie skóry głowy lub przy łojotoku. Chcąc wykorzystać napar do wykonania lewatywy bądź irygacji należy przez kilka minut gotować napar na małym ogniu i dodać jeszcze 1 łyżkę surowca, aby był odpowiednio mocny.
Intrakt ze skrytka polnego
1 część rozdrobnionego, świeżego ziela skrytka polnego należy zalać 3 częściami gorącego, 40% alkoholu. Mieszankę odstawiamy na 7 dni, a później filtrujemy. Intrakt można stosować doustnie w ilości 5-10 ml rozrobionych w 100 ml wody zdrojowej.
Intrakt może również posłużyć do płukania włosów przy świądzie i łuszczycy, jak też przy łupieżu lub nadmiernym wypadaniu włosów (w takim przypadku należy go stosować tuż po umyciu głowy i spłukać go lekko po kilku godzinach). To też doskonały środek do przemywania skóry, przygotowywania okładów, płukania jamy ustnej oraz narządów płciowych. W tym celu wykorzystuje się 1 łyżkę intraktu na szklankę wody.
Maść ze skrytka polnego
Świeżo zebrane ziele skrytka polnego należy dokładnie wypłukać, skropić spirytusem, dodać drobinę gliceryny i rozetrzeć w moździerzu (można je także ewentualnie zmielić w maszynce lub blenderze). Na każdą 1 część otrzymanej papki trzeba dodać 0,5 części tranu lub maści z witaminą A oraz 3 części masła. Całość należy ucierać do powstania jednolitej masy – wówczas maść będzie gotowa.
Własnoręcznie wykonaną maść ze skrytka powinno się przechowywać w lodówce. W celu wzmocnienia jej antyseptycznego działania, można dodać do niej olejku z drzewa herbacianego. Idealnie nadaje się ona do smarowania oparzeń i zmian na skórze, a także odbytu przy uporczywym świądzie.
