Orcza boldo (łac. Peumus boldus) wciąż nie jest rośliną zbyt dobrze znaną w Polsce. A szkoda, bo ten krzew, który występuje głównie w górskich rejonach Ameryki Południowej może być nie tylko doskonałą przyprawą, ale ma też świetne właściwości prozdrowotne. Wpływa między innymi pozytywnie na układ pokarmowy oraz na wątrobę. Jakie są jeszcze jedno zastosowania i jak przygotować do spożycia to zioło?
Występowanie orczy boldo
Krajami, w których najczęściej można spotkać te dwupienne krzewy lub niewielkie drzewka, to Peru oraz Chile. Nieco rzadziej występuje także w Argentynie, Ekwadorze czy też Boliwii. Coraz częściej jednak mieszkańcy krajów Ameryki Południowej hodują te drzewka w przydomowych ogródkach – ostatnio z taką modą mamy do czynienia przede wszystkim w Brazylii.
Jednak ciągle najwięcej jest jej na stokach gór. Zioło to ciągle stosunkowo rzadko trafia do Europy, w tym do Polski, choć coraz więcej osób spoza Ameryki Południowej przekonuje się co do jego właściwości.
Jak wygląda orcza boldo?
Roślina jest zwykle mocno aromatyczna i wygląda dość rozłożyście. Najczęściej to drzewko lub krzew ma nieco ponad sześć metrów wysokości i rzadko przekracza osiem. Liście mają owalny kształt i są zazwyczaj mocno zielone i lśniące. Roślina rodzi też nieduże pestkowe owoce, które zresztą są dość popularną przyprawą oraz przekąską w Ameryce Południowej, a przede wszystkim w Chile.
Orcza boldo – właściwości lecznicze
Roślina jest przede wszystkim bardzo dobra na układ pokarmowy. Zatem roślina może być polecana wszystkim, którzy zmagają się z różnego rodzaju gazami, niestrawnościami, zgagą czy też ze wzdęciami. Za te właściwości jest odpowiedzialna przede wszystkim boldyna, która mocno stymuluję produkcję żółci w organizmie. Dodatkowo orcza boldo jest bardzo bogata w bioaktywne substancje, które pobudzają soku żołądkowego i jelitowego, a także wydzielają ślinę.
Eksperci i lekarze polecają też liście wszystkim, którzy cierpią na zaparcia oraz problemy z trawieniem, gdyż orcza boldo doskonale wpływa na cały układ pokarmowy. Oprócz tego roślina między innymi działa moczopędnie oraz pobudza łaknienie – przede wszystkim poprzez zwiększenie sekrecji soku żołądkowego oraz zwiększenie dopływu żółci. Liście z rośliny ochraniają również miąższ wątroby przed różnorodnymi toksynami.
Mieszkańcy Peru, Chile czy Brazylii polecają też te zioła osobom z nerwicami albo po prostu mocno zestresowanym. Liście orczy uspokajają i pomagają zasnąć. Tradycyjnie mieszkańcy Ameryki Południowej stosują zioła na pasożyty czy grzyby. Do tego jest to ciągle bardzo popularny środek przeciwbólowy – a wszystko dlatego, że liście mają rozkurczowe właściwości, które szybko i nieraz bardzo skutecznie łagodzą różnorodne bóle.
Poza właściwościami leczniczymi, orcza boldo ma też bardzo ciekawe właściwości smakowe. Jest do przysmak znany w górzystych terenach kontynentu od setek, a może nawet i od tysięcy lat. Dziś jest często spotykany jako dodatek do yerba mate. Ale liście można spotkać też w zwykłych torebkach, przez co można ja je zaparzać w ten sam sposób, co zwykłą herbatę.
Sposób przygotowania liści orczy boldo
Jak więc najlepiej przygotowywać i spożywać te liście? Najpopularniejszym sposobem jest uzyskanie naparu – musimy po prostu zalać średnią szklankę wody, potem przykryć i parzyć przez około kwadrans. Lekarze i eksperci od ziół zalecają, by dziennie wypijać maksymalnie dwa razy taki napar i to najlepiej podczas posiłków.
Liście orczy sprawdzą się jako przyprawy – na przykład do herbaty. Tak przyprawiony napój zyska intensywny i nieco zaskakujący aromat. Dodatkowo można liście wykorzystać do przyprawienia rozmaitych potraw z mięs czy ryb. Niektórzy wzbogacają liśćmi też sosy czy inne przyprawy. Coraz więcej kucharzy radzi też, aby spróbować zastąpić orczą boldo tradycyjne liście laurowe. Smak orczy jest nieco bardziej intensywny, ale może się sprawdzić chociażby w przypadku grzybów.
Przeciwwskazania dla liści orczy boldo
Chociaż liście generalnie dobrze wpływają na wątrobę, to nie zaleca się ich spożywania osobom, cierpiącym na poważniejsze choroby tego organu. Podobnie nie zaleca się rośliny osobom chorym na nerki. Naparu z liści orczy boldo powinny też wystrzegać się kobiety w ciąży. Inne przeciwwskazania to też między innymi niedrożność dróg żółciowych, niewydolność nerek, a także stany zapalne jelit czy żołądka. Generalnie też przestrzega się przed zbyt częstym spożywaniem tej przyprawy. Lepiej więc napar pić w krótkich okresach czasu, a i jeśli chodzi o przyprawy to nie należy bardzo często ich używać.
Liście orczy boldo należy więc stosować z umiarem oraz z uwagą. Ale nikt nie ma wątpliwości, że to bardzo ciekawe zioło. Może być środkiem medycznym, działać kojąco na nerwy i niwelować stres. Ale to też doskonała przyprawa, którą powinien skosztować każdy, kto ceni kuchnię z Ameryki Południowej i ceni nieco bardziej intensywne smaki oraz zapachy. W Europie ciągle nie jest to zioło bardzo popularne, ale zyskuje coraz większą rozpoznawalność. I pewnie coraz częściej będzie gościło w naszych domach.
