Traganek szerokolistny (Astragalus glycyphyllos) to roślina wieloletnia spokrewniona z grochem i lukrecją, w Polsce nazywana także wilczym grochem. Jest gatunkiem stosunkowo pospolitym – występuje w Azji w Europie. W Polsce można go spotkać praktycznie na całych terenach nizinnych oraz w niskich partiach gór.
Chociaż w powszechnym nazewnictwie przyjęło się dodawanie określenia „wilczy / wilcze” do roślin trujących, takich jak wilcza jagoda czy wilczełyko, wilczy groch jest tu chlubnym wyjątkiem. Jest to roślina o wszechstronnym zastosowaniu i działaniu, w dodatku niewywołująca skutków ubocznych, co czyni ją jednym z najciekawszych ziół używanych w medycynie ludowej, a obecnie także w medycynie konwencjonalnej.
Traganek szerokolistny – historia i pochodzenie
Bylina ta była znana już od ponad dwudziestu wieków. Z powodzeniem używa się jej w medycynie chińskiej, dzięki czemu zyskała sobie w Chinach miano „huang Qi” – „żółtego przywódcy”. Qi jest chińskim określeniem siły życiowej, która dla zdrowia organizmu musi pozostawać w równowadze, zatem nadanie tragankowi tak wyjątkowej nazwy tym wyraźniej wskazuje na szacunek, jakim Chińczycy od pokoleń darzą tę roślinę.
Obecnie w Chinach prowadzi się uprawę traganka na plantacjach zielarskich. Traganek szerokolistny występujący w Polsce jest dzikim kuzynem azjatyckiej byliny, ale wykazuje te same właściwości.
Traganek szerokolistny – po czym go rozpoznać?
Roślina sprawia wrażenie delikatnej, chociaż w rzeczywistości jest bardzo odporna. Charakterystyczne dla niej liście, jajowate, obsadzone w kilku parach na czterokanciastej łodydze, nieco przypominają wyglądem liście akacji. Kwiaty są motylkowe, charakterystyczne dla groszku, jasne, żółtobiałe, zebrane w grona na szypułce. W czasie owocowania pojawiają się strąki.
Traganek szerokolistny – właściwości lecznicze
Stosowanie wilczego grochu korzystnie wpływa na odporność organizmu, jego wytrzymałość, poziom energii i na ogólne samopoczucie, zmniejszając zmęczenie. Przeciwdziała szybkiemu starzeniu i uszkadzaniu komórek, jest silnym przeciwutleniaczem.
Można stosować go zapobiegawczo w czasie, w którym organizm jest narażony na wszelkiego rodzaju infekcje. Szczególnie jesienią i zimą jego dobroczynne działanie może pomóc uchronić się przed przeziębieniami a także przyspieszać dochodzenie do zdrowia podczas grypy, zapalenia oskrzeli i zatok. Podawany przy pierwszych objawach choroby, wykazuje działanie bakteriobójcze, nie dopuszczając do silnego rozwoju infekcji..
Działaniem, nad którym obecnie prowadzone są liczne badania, jest zdolność traganka do wzmacniania układu odpornościowego u osób poddawanych działaniu chemioterapii. Odkryto, że podawany w odpowiedniej dawce, jest w stanie chronić szpik kostny przed utratą jego naturalnych właściwości ochronnych.
Ponadto wilczy gruch rozszerza naczynia krwionośne redukując nadciśnienie. Może wywierać korzystny wpływ na działanie serca. Badania wykazały, że u pacjentów po zawale serca wyciąg z traganka zwiększa wydolność lewej komory i usprawnia pompowanie krwi. Kolejne obserwacje wykazały, że traganek może także zapobiegać napadom choroby wieńcowej, w dodatku skuteczniej, niż popularnie stosowana u osób zmagających się z tą chorobą nifedypina.
To wciąż nie wszystko – obecnie trwają badania nad możliwością zastosowania traganka w terapii osób chorych na AIDS.
Traganek szerokolistny – stosowanie
Bylinę tę zwykle stosuje się w postaci wyciągu lub naparu. Najwięcej cennych składników zawiera korzeń rośliny. Z powodu jego smaku, w Chinach do dziś stosuje się gotowanie plastrów korzenia np. w zupach, dla dodania im słodyczy. Ugotowanego korzenia nie spożywa się, ponieważ jest bardzo twardy.
Obecnie poza postacią suszu czy proszku, można spotkać również kapsułki z wyciągiem tego ziela. Co niezwykłe, w przeciwieństwie do większości ziół, traganek może być bez obaw stosowany z lekami medycyny konwencjonalnej, ponieważ nie reaguje z nimi w żaden sposób, Ponadto można go przyjmować o dowolnej porze dnia, przed posiłkami, w trakcie lub po. Nie wykazuje żadnych skutków ubocznych, co przy jego wszechstronnym działaniu, jest cechą niezwykłą.
Traganek może znacząco poprawić samopoczucie zwłaszcza osób starszych, które cierpią na chroniczne zmęczenie, potęgowane często dużą ilością przyjmowanych leków. Nie przeprowadzono do tej pory badań nad stosowaniem jego wyciągów w czasie ciąży i karmienia piersią, dlatego w takich przypadkach warto skonsultować się z lekarzem. Matki karmiące mlekiem modyfikowanym z pewnością docenią dodatkowy zastrzyk energii, który pozwoli łatwiej znosić liczne nieprzespane noce.
Traganek szerokolistny – ciekawostki
Traganek może być zbierany i skutecznie stosowany dopiero powyżej czwartego roku życia rośliny. Ponieważ najcenniejszą częścią tej byliny jest jej korzeń, musi on mieć czas na rozwinięcie się do odpowiedniego rozmiaru.
Jest jedną z roślin żywicielskich modraszka srebrnoplamka, motyla o charakterystycznej, widocznej z daleka niebieskiej barwie. Jeśli więc chcemy rozglądać się za tym niezwykle ciekawym zielem, warto w lecie zwracać uwagę również na obecność motyli.
