Nostrzyk biały – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia

Nostrzyk biały

Nostrzyk biały (Meliotus albus) należy do roślin z rodziny Bobowatych. Są to rośliny zielne i jednoroczne lub dwuletnie, rozpowszechnione na całym świecie. Występują jako gatunek rodzimy na terenie Eurazji od Hiszpanii, aż po Chiny i Indie. Farmakopea polska dopuszcza ich pozyskanie do celów leczniczych.

Wszystkie gatunki roślin z rodzaju Melilotus są bogate w kumaryny: kumaryna, melilotyna, melilotozyd. To nic innego jak wolna kumaryna, generuje jego charakterystyczny zapach. Rozdrabnianie, miażdżenie czy maceracja rośliny powodują natomiast, uwolnienie beta-glukozydów, kwasów cis(Z) i trans(E)-o-kumarowych.

Na skutek działania endogennej glukozydazy, której substratem jest wyłącznie izomer trans (forma konformacyjna, tzn. dotycząca rozłożenia poszczególnych składowych związku chemicznego) powstaje cząsteczka cukru i niestabilny kwas cis-kumarowy, który pod wpływem światła, promieniowania UV czy ciepła przechodzi w kumarynę. W usychającym zielu nostrzyka białego występuje również inny związek – dikumarol.

Prócz kumaryn, można w nim także zidentyfikować kwasy fenolowe, flawony, flawonoidy, garbniki, alantoinę, witaminę C i cenne sole mineralne.

Nostrzyk biały – właściwości lecznicze

Liczne badania kliniczne prowadzone przez wykwalifikowane kadry farmaceutów, potwierdzają antynowotworowe działanie kumaryn. Są cytotoksyczne dla komórek niektórych linii nowotworowych. Ekstrakt etanolowy z ziela nostrzyka białego, zawierający kumaryny, hamuje proliferację (podziały, namnażanie) patologicznych komórek, natomiast ekstrakt wodny nie wykazuje żadnego działania. Wniosek jest zatem prosty: skuteczne w leczeniu mogą okazać się nalewki alkoholowe. Związki fenolowe pozbawione są z kolei prozdrowotnego działania w przypadku nostrzyka białego.

Niejaki Miliauskas i współpracownicy określali z kolei działanie przeciwutleniające (antyrodnikowe). Do analizy pod kątem zawartości polifenoli zebrano kilka rodzajów roślin. Jako rozpuszczalnika używano etanolu, metanolu, acetonu, octanu etylu. Badania jednoznacznie wskazują, że najlepiej działa w połączeniu z metanolem, ale z oczywistych względów, w takiej postaci nie nadaje się do użytku na organizmach żywych (metanol jest trucizną).

Działanie przeciwdrobnoustrojowe – badania wykazały, że ekstrakty działają jak antybiotyki, jednakże bardzo delikatnie. W związku z tym, mogą być stosowane, ale wyłącznie profilaktycznie, na pewno nie zastąpią antybiotykoterapii.

Działanie przeciwzapalne – badania były prowadzone in vivo (eksperyment na żywych organizmach, w tym wypadku szczurach). Analizowano wpływ ekstraktu z kwiatów nostrzyka białego, zawierającego 0,25% kumaryny i 0,38% flawonów, na ostry stan zapalny wywołany terpentyną.

Na ok. 15 min przed zastosowaniem terpentyny podano badany ekstrakt oraz substancje kontrolne wywołujące efekt placebo. Po 48 godz. oceniano poziom fagocytozy (pożerania przez makrofagi, czyli komórki żerne układu immunologicznego komórek szkodliwych patogenów. Ocenie podano także ilość krwinek białych (leukocytów) we krwi, wśród których wybrane z nich (neutrofile, eozynofile, bazofile) dokumentują postęp lub hamowanie postępu choroby.

Nostrzyk biały

Badania wykazały, że ekstrakt z nostrzyka działa antyfagocytarnie. Innymi słowy: powstrzymuje napływ komórek żernych do miejsca namnażania bakterii. Z powodzeniem może być więc stosowany w przypadku chorób neurodegradacyjnych, gdzie z niewiadomych przyczyn dochodzi do powstawania ognisk zapalnych (organizm myli się, traktuje własne białko jak białko wirusa, a cały proces ma związek z tym, że w dalekiej przeszłości organizm człowieka zetknął się z wirusem jaki zdołał zmodyfikować swoje białko i wbudować je w komórki, jakie obecnie wchodzą w skład naszych budujących jednostek.

Takim białkiem jest np. syncytyna, której pochodna występuje w komórkach ludzkich, które niekiedy pod wpływem określonego bodźca „wariują” i atakują otoczki mielinowe włókien nerwowych). Oznacza to, że regularnie spożywane preparaty zawierające odpowiednią dawkę wyciągu z nostrzyka białego mogą przeciwdziałać stwardnieniu rozsianemu (SM) lub chorobie Alzheimera.

Ekstrakt etanolowy zawierający saponiny i związki flawonoidowe w dawce 2,2 mg hamuje migrację leukocytów. Ma to znaczenie w powstawaniu obrzęków i również wywoływaniu stanów zapalnych. Nieszczelne naczynia krwionośne predysponują do powstawania opuchlizny. Ekstrakt z nostrzyka białego uszczelnia naczynia i nie pozwala na powstawanie przykrego symptomu „zmęczonych nóg”.

Spore znaczenie ma dikumarol w działaniu antyzakrzepowym. Powstaje w wyniku procesów gnilnych wywołanych obecnością grzybów z rodzaju Aspergillus, Mucor i Penicillinium. Z drugiej strony nie wpływa w żaden sposób na działanie leków antyzakrzepowych. Powinny pamiętać o tym osoby, które cierpią na skazę krwotoczną.

Nostrzyk biały – surowiec

Z nostrzyka białego pozyskuje się głównie kwiaty. Samodzielnie można przyrządzić napar lub odwar, ale zdecydowanie lepiej jest kupić gotowy produkt z uwagi na to, że łatwo przesadzić z ilością odpowiednich składników, które już mogą zmienić całkowicie wszelakie właściwości roztworu.

  • napar – kwiaty zebrane w okresie kwitnienia należy starannie wysuszyć w ciepłym i suchym miejscu bądź w specjalnej suszarce. Pozyskany materiał po kilku dniach leżakowania nadaje się do użytku. 2 łyżki stołowe zalewa się gorącą, ale nie wrzącą wodą. Po ok. 15 min parzenia pod przykryciem można przecedzić roztwór. Pić 1-2 łyżki dziennie naparu, w odstępach co 2 dni.
  • napar z ziela nostrzyka – przygotowuje się w identyczny sposób co napar kwiatowy.

Nostrzyk biały – działanie

Z naparów można przygotowywać także opatrunki na problemy dermatologiczne. Materiał bawełniany zmoczony w naparze przykłada się do zmienionego chorobowo miejsca, nakrywa się ceratką i obwiązuje bandażem. Okład można trzymać na ciele 1-2 godz. Stosuje się co 6-8 godzin. Przygotowane w ten sposób plastry działają rozmiękczająco, antyzapalnie, antyobrzękowo, antyseptycznie, przeciwwysiękowo, przeciwmiażdżycowo. Wspomagają regenerację uszkodzonych komórek.

Napar z kwiatów i ziela pomaga na kaszel, można stosować w stadiach nowotworowych, w leczeniu alzheimera i stwardnienia rozsianego. Wspomaga biologiczną odnowę, poprawia ukrwienie, odmładza, łagodzi stres, stymuluje układ krążenia.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Polecane

Widlicz Zeillera – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Widlicz Zeillera (łac. Diphasiastrum zeilleri), zwany inaczej widłakiem Zeillera lub...
Tobołki przerosłe – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Tobołki przerosłe (Thlaspi perfoliatum L.) – świat roślin to nieodzowny...
Róża kutnerowata – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Róża kutnerowata (Rosa tomentosa Smith), będąca jednym z przedstawicieli rodziny...
Sierpik barwierski – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Sierpik barwierski (Serratula tinctoria L.) jest wieloletnią rośliną zielną, należącą...