Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum) jest to gatunek roślin należący do rodziny widłakowatych, występujący na terenie całej Polski, natomiast należy jego występowanie należy do rzadkości. Objęty ścisłą ochroną. Roślina ta zawiera wiele znaczne ilości trujących alkaloidów, takich jak obskurynę, nikotynę, anotynę, jak również likopodynę.
Występuje w cienistych lasach na niżu, a w górach aż po kosówkę. Widłak jałowcowaty rośnie głównie w miejscach wilgotnych, które są gęsto porośnięte mchami. Natomiast częściej występuje w na terach górzystych, niż nizinnych. Jest to gatunek rośliny, który jest wrażliwy na zamiany wilgotności gleby i zmiany nasłonecznienia.
Zajmuje siedliska ubogie w substancje odżywcze, na glebach kwaśnych, bądź bardzo kwaśnych. W odróżnieniu od roślin wyższych, nie wykształcają one nasion. W ich cyklu życiowym można wyróżnić dwa pokolenia. Jedno pokolenie jest nazywane sporofitem, czyli rośliną zieloną. Natomiast drugie pokolenie kiełkujące z zarodnika, rozwija się w mały i bardzo krótko trwały gametofit, dzięki któremu wytwarzane są żeńskie i męskie gamety.
Widłaki rozwijają się głównie wegetatywnie, ponieważ przedrośle rozwija się średnio około piętnastu lat. Pędy znoszą się odgałęzieniami bocznymi i osiągają długość około jednego metra. Jego liście są małe, drobno pikowane, bez włosków i szpiczasto zakończone. Są ustawione skrętolegle na pędach, w górnej części pędu gęściej, niż na dolej części. Jeżeli chodzi o kłosy, to wyrastają one pojedynczo na szczytach pędów, o długości od ośmiu do trzynastu milimetrów, a zarodniki dorastają od lipca do września.
Roślina ta była w Polsce objęta ochroną od 1946 roku, natomiast w 2014 roku zmieniono jej status ochrony i teraz podlega ochronie jedynie częściowo. Umieszczona jest na polskiej czerwonej liście NT. Ze względu na znikającą liczbę stanowisk tego gatunku oraz ze względu na jego ochronę prawną, zaleca się pozostawienie w miejscach jego występowania grup drzew. Dotyczy to zwłaszcza dwóch stanowisk widłaka jałowcowatego.
Pierwsze stanowisko to takie, iż stanowisko zlokalizowanego w pobliżu stanowiska cennego storczyka – tajęży jednostronnej. Drugie stanowisko to takie, iż stanowiska w południowo-zachodniej części obszaru projektu, przy jego południowej granicy – jedna z najliczniejszych populacji, w bardzo dobrej kondycji, gdzie stwierdzono kłosy zarodnionośne. Z tego względu, iż zarodniki są bardzo łatwopalne, to dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, jak również do czyszczenia kominów.
Zarodniki posiadają również takie składniki jak olej tłusty, kwasy tłuszczone nasycone i nienasycone, jak również substancje terpenowo-woskowe, śladowe ilości alkaloidów oraz związki mineralne.
Widłak jałowcowaty – zastosowanie
Składniki widłaka jałowcowatego pomagają leczyć między innymi artretyzm, hemoroidy, odleżyny, skurcze powodowane przez duże blizny, nadciśnienie, skurcze mięśni, nocne duszności, zapalenie i marskość wątroby, tworzenie piasku nerkowego, kolkę nerkową, bóle i schorzenia jąder, schorzenia układu moczowego, schorzenia narządów płciowych, jak również chroniczne zaparcia. U osób cierpiących na biegunki zalecana jest ostrożność, ponieważ istnieje ryzyko skurczu jelit. Widłak jest bardzo skuteczny w leczeniu chorób wątroby, raka wątroby i marskości wątroby. Z wiązku z czym pozwala szybko odzyskać siły podczas leczenia.
Widłak jałowcowaty – sposób przygotowywania
Widłaka jałowcowatego można przygotowywać na kilka sposobów, do jednych z nich należą poduszeczki z widłakiem, stosowane jako okłady. Bawełniany woreczek należy wypełnić suszonym widłakiem od około stu do trzystu gram, w zależności od wielkości okładanego miejsca. Należy przykładać doraźnie, jak również na noc na bolące miejsca. Poduszka tak przygotowana zachowuje swoje właściwości przez około 12 miesięcy.
Kolejnym sposobem jest herbata. Jedną płaską łyżkę widłaka należy posiekać i wysuszyć, pozostawiając w osłonecznionym miejscu na około dwadzieścia minut. Następnie gotujemy wodę i zalewamy nią proszek, który otrzymaliśmy podczas wysuszenia. Tak sporządzoną herbatę należy spożywać raz w tygodniu.
Pyłek z widłaka
Pyłek z widłaka jałowcowatego był dawniej bardzo cenionym środkiem do zasypywania trudno gojących się ran, zmian łuszczycowych, liszajów, jak również stosowano go jak puder. Również Indianie w dawnych czasach stosowali go, jako środka tamującego krew.
Pyłek zarodnikowy z widłaka sprawia, że gnijące otwarte sklepienia skóry zaczynają się szybko regenerować. Działa przeciwzapalnie, ściągająco, a także osuszająco. Stosowany doustnie wspomaga leczenie podrażnień układu pokarmowego, narządów płciowych oraz wspomaga leczenie wątroby. Polecany jest szczególnie w chorobach skóry takich jak egzema.
Napar z widłaka jałowcowatego
Napar z widłaka jałowcowatego polecany jest do leczenia złośliwych nowotworów wątroby. Jedną płaską łyżkę widłaka należy zalać około 0,25 L gotującej się wody i zostawić na około dziesięć minut, następnie należy pić codziennie jedną szklankę trzydzieści minut przed śniadaniem.
