Stokrotka pospolita (Bellis perennis) to bardzo znana w Polsce roślina. Można ją spotkać na łąkach i trawnikach, także w mieście, a jej znakiem charakterystycznym są białe, niewielkie kwiatki. Stokrotka to niepozorna roślina i mało kto wie, że skrywa ona wiele zdrowotnych właściwości. W ramach fitoterapii wykorzystuje się ją od wieków, a w średniowieczu była ona nawet poświęcana Matce Bożej.
Stokrotka pospolita – właściwości lecznicze
Stokrotka pospolita wspominana była już przez św. Hildegardę z Bingen, która opisywała roślinę jako środek idealny m.in. do „oczyszczania krwi”. W germańskiej mitologii była ona symbolem płodności. Dziś niewiele osób zdaje sobie sprawę, że stokrotka jest bardzo cenną rośliną pod względem leczniczych właściwości, jakie w sobie skrywa.
Przygotowane na bazie stokrotki napary i inne środki sprawdzą się w szczególności w przypadku skąpomoczu (zwiększą jego wydalanie), a także do przyspieszenia metabolizmu i szybszego usunięcia z organizmu wszelkich szkodliwych produktów powstałych w trakcie procesów przemiany materii. Ponadto może okazać się pomocna w nieżycie żołądka lub jelit, skutecznie zwiększa również łaknienie.
Stokrotka może wspomagać pracę wątroby oraz całego układu trawienia. Działa wzmacniająco na ludzki organizm, uszczelnia naczynia krwionośne (także włosowate) i pobudza wydzielanie oskrzelowego śluzu, a więc ułatwia odkrztuszanie. Mocny wywar przygotowany na bazie stokrotki pospolitej może skutecznie zmniejszyć obrzęk przy stłuczeniu.
Roślina znajduje również zastosowanie przy różnego rodzaju schorzeniach skóry, takich jak egzema, zapalenie czy trądzik. W kosmetyce wykorzystywana jest jako jeden ze składników preparatów o charakterze ściągającym, regenerującym, a także przeciwzapalnym.
Stokrotka pospolita – zastosowanie
Stokrotka pospolita należy do rodziny astrowatych. To bylina, choć może być również rośliną jednoroczną. Lubi klimat umiarkowany i ciepły. Na terenie Polski występuje w stanie naturalnym i można napotkać ją niemal wszędzie – na łąkach, pastwiskach, a nawet przydomowych trawnikach. Można ją znaleźć także w pozostałych krajach Europy, na terenie Azji Zachodniej, Libii i Azerbejdżanu. Zwykle osiąga wysokość do 20 cm.
Surowcem lekarskim w przypadku stokrotki pospolitej jest kwiat. Zawiera on garbniki, substancje gorzkie, śluz, saponiny, kwasy organiczne, duże ilości soli mineralnych, jak również olejki eteryczne. Roślina jest w całości jadalna, ma charakterystyczny, miętowy smak. Sezon na zbieranie kwiatów i liści trwa do końca września. Należy rozłożyć je cienką warstwą na papierze oraz suszyć w miejscu przewiewnym, nienasłonecznionym.
Obecność saponin sprawia, że stokrotka pospolita jest wykorzystywana w szczególności w przypadku schorzeń górnych dróg oddechowych. Pobudza ruch nabłonka rzęskowego i działa wykrztuśnie. Napar przygotowany z ziela stokrotki może obniżać ciśnienie krwi i przeciwdziała miażdżycy. W medycynie ludowej roślinę stosowano jako środek przeciwgorączkowy i przy różnego rodzaju krwawieniach – nawet z płuc.
Stokrotka pospolita – sposób użycia
Napar ze stokrotki pospolitej
2 łyżki kwiatów lub ziela należy zalać 1 szklanką wrzątku, parzyć pod przykryciem przez 20 minut, a następnie przecedzić. Zaleca się, by tak przygotowany napar pić 3-4 razy dziennie po 150-200 ml. W przypadku dzieci należy podawać 100 ml 3 razy dziennie, a niemowlętom 1-2 łyżeczki 3-4 razy na dobę.
Tak przygotowany napar nie tylko wpływa na ciśnienie krwi, ale może również regulować przemianę materii, działać moczopędnie i odtruwająco, a nawet regulować cykl miesiączkowy oraz wypróżnienia.
Kąpiel z dodatkiem stokrotki pospolitej
20 g kwiatów stokrotki należy wymieszać z babką lancetowatą, szałwią, krwawnikiem, kwiatami nagietka (wszystkie surowce po 20 g) oraz ok. 2 litrami wody. Całość należy podgrzewać pod przykryciem na małym ogniu przez 2 minuty. Tak przygotowany odwar należy następnie przecedzić i przelać do wanny napełnionej wodą o temperaturze do 38 st. C. Taka kąpiel powinna trwać nie dłużej niż 20 minut.
Okład z dodatkiem stokrotki pospolitej na nerwobóle
Do 20 g kwiatów stokrotki należy dodać kwiaty podbiału, mniszka oraz słonecznika (po 20 g każdego surowca). Następnie 1-2 łyżki wymieszanych kwiatów należy zwilżyć wodą, podgrzać i przyłożyć do bolącego miejsca.
Tak przygotowany okład można bez obaw stosować zewnętrznie na ciało, bez względu na rodzaj przepisanych przez lekarza leków.
Syrop z kwiatów stokrotki pospolitej
Pół kilograma kwiatów należy wyłożyć na papierze i odczekać, aż wszystkie owady opuszczą kwiatostany. Następnie kwiaty przenosimy do pojemnika i zalewamy litrem wody, dodajemy też wyparzoną, pokrojoną w plastry cytrynę pozbawioną pestek. Odstawiamy mieszankę na 5 godzin, a po upływie tego czasu gotujemy przez 30 minut na wolnym ogniu (pod przykryciem). Tak uzyskany wywar należy odcedzić przez gazę, a potem do płynu dodać 750 g cukru. Kolejny krok to zagotowanie całości do uzyskania konsystencji syropu – może to potrwać kilka godzin. Gotowy, gorący syrop trzeba przelać do małych słoiczków, zakręcić i odwrócić do góry dnem.
Syrop przygotowany na bazie kwiatów stokrotki można wykorzystywać przy kaszlu i przeziębieniu – powinno się go zażywać 3 razy dziennie, po 1 łyżce. Po otwarciu słoiczka trzeba przechowywać go w lodówce.
