Szczypiorek (Allium schoenoprasum) jest gatunkiem rośliny z rodziny czosnkowatych. Jest rośliną bardzo rozpowszechnioną głównie w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej w stanie dzikim. W Polsce szczypiorek jest warzywem bardzo popularnym. Mimo występowania w stanie dzikim, szczypiorek jest także rośliną uprawną.
Szczypior jest rośliną tworzącą zwarte kępy. Osiąga około 25 centymetrów wysokości. Kępy te składają się z liści oraz pędów kwiatowych. Cienkie cebule skupiają się na podziemnym kłączu. Każde kłącze szczypiorku podczas procesu wegetacji, wytwarza do 3 pokoleń liści, dzięki czemu szczypiorek może być zbierany przez cały rok. Posiada liczne, rurkowate, ciemnozielone liście. Kwiaty szczypiorku posiadają różową lub fioletową barwę. Kwiaty kwitną od maja do sierpnia. Specyficzny zapach szczypiorek zawdzięcza związkom siarki.
Szczypiorek posiada liczne właściwości lecznicze, warto je poznać nieco bliżej.
Szczypiorek – właściwości lecznicze
Przede wszystkim, liście szczypiorku zawierają duże ilości witaminy C (około 50-100mg w 100 gramach). Popularny kwas askorbinowy posiada bardzo długą listę zalet. Witamina C wspomaga asymilację żelaza w organizmie, aktywuje enzymy. Utrzymuje prawidłowy stan tkanki łącznej oraz wzmacnia odporność organizmu na wszelakie infekcje zewnętrzne. Allium schoenoprasum ponadto zawiera witaminę B2, która głównie wspomaga przemianę materii oraz wspomaga produkcję czerwonych krwinek w organizmie. Posiada również karoten (neutralizuje wolne rodniki w organizmie; wspomaga wzrok oraz skórę), witaminę K.
Ponadto, Allium schoenoprasum posiada kwas foliowy, czyli witaminę B9. Wspomaga ona regulację oraz wzrost i funkcjonowanie komórek w naszym organizmie. Szczypiorek zawiera takie składniki jak wapń, żelazo, sód, mangan czy fosfor. Dzięki tym składnikom, szczypiorek wzmaga apetyt, dlatego polecany jest osobom o niskiej wadze. Olejki eteryczne zawarte w szczypiorze, wzmacniają błony śluzowe oskrzeli oraz struny głosowe.
Warto zaznaczyć, że już 10 dekagramów świeżego szczypiorku zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na witaminy C, B2 oraz K.
Szczypiorek – zastosowanie
Głównym zastosowaniem szczypiorku jest urozmaicenie posiłków. Stosowany jako dekoracja potraw oraz dodający im smaku i odpowiedniego aromatu. Allium schoenoprasum jest niskokaloryczny, dlatego spora część osób woli zastąpić sól szczypiorkiem, dzięki czemu ogranicza się zatrzymywanie wody w organizmie.
Mimo zastosowania szczypiorku w kuchni, szczypiorek ma również liczne właściwości lecznicze. Warzywo to ma działanie bakteriobójcze, dzięki czemu stosowany jest podczas infekcji organizmu bakteriami. Ponadto Allium schoenoprasum pozwala ustabilizować ciśnienie krwi w organizmie. Związki siarki zawarte w szczypiorku wspomagają układ krążenia. Roślina ta ponadto ma lekkie właściwości przeczyszczające.
Ze względu na duże ilości witaminy C, szczypiorek jest zalecany dla osób chorujących na szkorbut oraz w profilaktyce infekcji wirusowych. Ponadto pomaga zwalczać przeziębienie oraz pomaga w walce z uciążliwym katarem. Świeżego szczypioru można, a nawet zaleca się używać podczas suchego kaszlu, ponieważ śladowe ilości olejków eterycznych wspomagają zwiększenie wydzielania śluzu w drogach oddechowych. Ponadto pomagają one likwidować chrypkę. Regularne spożywanie szczypiorku polepsza układ trawienny, ponieważ przyspiesza trawienie oraz zwiększa wydzielenie soków żołądkowych.
Szczypiorek zaleca się kobietą karmiącym piersią, ponieważ cenne składniki szczypioru wspomagają proces laktacji.
Szczypiorek – sposób użycia
Najlepszą formą użycia szczypiorku, jest dodanie go do potraw. Ważne jest, aby szczypiorek był świeży. Zaleca się używanie szczypiorku tylko w jego naturalnej formie, ponieważ wszelka próba gotowania szczypiorku kończy się tym, że szczypior traci swój cenny smak, a ponadto traci swoje równie cenne właściwości odżywcze oraz lecznicze.
Jak wiadomo, Allium schoenoprasum w Polsce jest ogólnie dostępnym warzywem, który bardzo łatwo możemy kupić w niemal każdym sklepie spożywczym. Jednak mimo to, że szczypior można bez problemów kupić, warto zastanowić się nad jego uprawą, ponieważ jest bardzo prosta. Uprawa szczypioru jest zalecana, bo wtedy mamy pewność, że szczypiorek jest w stu procentach świeży i zdrowy. Szczypiorek nie wymaga szczegółowej pielęgnacji, aby mógł wydać zadowalające nas plony.
Jeżeli planujemy zasadzić Allium schoenoprasum, powinniśmy zapatrzyć się w kilka cebuli, zależnie od tego, jak dużo szczypiorku pragniemy uzyskać. Do cebuli potrzebna będzie oczywiście doniczka, które kupujemy zależnie od ilości cebuli oraz odpowiednia ziemia ogrodowa. Doniczki do połowy wypełniamy ziemią. Następnie dodajemy cebulę i delikatnie podsypujemy ją ziemią.
Ważne jest, aby tak przygotowaną doniczkę pozostawić w nasłonecznionym miejscu. Do tego bardzo dobrze nada się parapet. Należy pamiętać o odpowiednim nawadnianiu cebuli, zwykle wystarczy jedno, niewielkie podlewanie dziennie. Po kilku dniach można spodziewać się pierwszych plonów, w postaci zielonych liści szczypiorku. Cebule zaleca się wymieniać co dwa lub trzy tygodnie, jeżeli zależy nam na ciągłej uprawie.
