Rdest wężownik (Polygonum bistorta) rośnie na Półwyspie Iberyjskim i na zachodzie Wielkiej Brytanii, dalej jego ślady ciągną się przez Pireneje i Alpy. Następnie w Europie Środkowej, na Kaukazie, w Turcji, Rosji i na wschód od północnych Chin, Japonii, Syberii, amerykańskiej Alaski i Yukon w Kanadzie. W Polsce rośnie na zachodzie kraju. To roślina występuje na łąkach, polach, wzdłuż brzegów rzeki i dróg. Preferuje wyższe poziomy i najlepiej rozwija się w glebie, która jest wilgotna i bogata w kwas krzemowy. Rdest wężownik to wieloletnie ziele z rodziny rdestowate, może rosnąć do 1 metra wysokości. Korzenie są mięsiste i cylindryczne.
Pierwotne liści są owalne lub spiczaste, ciemnozielone i szaro-zielone pod spodem. Nasiona są lśniące, ciemnobrązowe i trójkątne. Roślina kwitnie w czerwcu i lipcu. Liście są smaczne a korzenie lub kłącza wykazują gorzki smak. Korzenie zawierają dużą ilość skrobi. Użyteczne części rośliny to wszystkie części używane, jako ziele lecznicze.
Rdest wężownik – właściwości lecznicze
Głównymi składnikami aktywnymi w rdeście są garbniki (oligomeryczne proantocyjanidyny, garbniki galloilu i katecholu), które znajdują się w bardzo dużych ilościach w podłożu (15 do 36 procent). Ponadto podstawa zawiera flawonoidy, flobafen (czerwono-brązowy pigment), skrobia (około 30 procent), wapń (1 procent), cukier i białka. Wszczepialne antrachinony, często spotykane w wielu roślinach rodziny rdestowate, występują w małych ilościach w roślinie. Korzeń zawiera około 20 procent taniny i dużą ilość skrobi, jak również kwasu galusowego.
Właściwości lecznicze: przeciwgorączkowe, przeciwbiegunkowe, przeciwzapalne, łagodzące, moczopędne, przeczyszczające, ściągające.
Ziele zostało użyte do leczenia chorób wewnętrznych takich jak: leczenie biegunki (zwłaszcza u dzieci), cholery, zapalenia żołądka, zapalenia pęcherza moczowego i ciężkich krwawień miesiączkowych. Zastosowania zewnętrzne obejmują leczenie zapaleń błony śluzowej i zaburzenia skóry, oparzenia, bolesne piersi, zapalenie dziąseł, krwawienie z dziąseł, zapalenie gardła, upławy z pochwy, hemoroidy i pęknięcia odbytu.
Leczenie biegunki może być realizowane w połączeniu z innymi ziołami ściągającymi, takimi jak rzepik pospolity (Agrimonia eupatoria), bodziszek plamisty (Geranium maculatum) lub dąb szypułkowy (Quercus robur).
Rdest wężownik – zastosowanie
Rdest wężownik tradycyjnie stosowany w leczeniu chorób zakaźnych, w celu zatrzymania krwawienia i leczenia ugryzień węża. Zioło jest nadal popularne, jako lek ziołowy, zwłaszcza na biegunkę, zapalenie jamy ustnej i gardła. Ze względu na dużą ilość zawartości garbnika w roślinie ma ona silne właściwości ściągające (zwężające się) i przeciwzapalne.
Rdest jest w rzeczywistości jednym z najbardziej ściągających ziół. Oprócz takich właściwości ma również działanie antybakteryjne. Tak, więc wykorzystanie rośliny może pomóc w zmniejszeniu zapotrzebowania na antybiotyki.
Suszony materiał roślinny, stosowany jest postaci ekstraktów, wywaru lub proszku, używany do zatrzymania krwawienia wewnętrznego i zewnętrznego. Zioło może być przydatne, jako ziołowy środek na wrzody, zapalenie żołądka, zapalenie jelita grubego i zespół jelita drażliwego. Roślinę stosuje się także do leczenia zaburzeń dróg moczowych, takich jak zapalenie pęcherza moczowego i nietrzymanie moczu. Młode liście mogą być użyte w sałatkach lub gotowane i przygotowane jak szpinak. Są dobrym źródłem witaminy A i C.
Rdest wężownik jest niezwykle przydatny w leczeniu hemoroidów. Roślina jest uważany za cenny lek na cukrzycę, ma działanie tonizujące. Sproszkowane liście wykorzystano jako lek przeciwpasożytniczy dla dzieci. W medycynie chińskiej kłącza używane są doleczenia: padaczki, gorączki, tężca, wrzodów, i skurczy w dłoniach i stopach.
W dawnych czasach rdest wężownik wykorzystywany był do leczenia polipów w nosie. Niektóre części rośliny jak na przykład kłącza próbowano gotować w winie i stosować w przypadku tak ciężkich chorób jak czerwonka czy silna biegunka. W taki sposób przygotowany wywar był używany także w przypadku wystąpienia wymiotów. Osoby z paradontozą oraz innymi przyczynami niestabilnych zębów, mogą stosować rdest w formie płukanki na złagodzenie stanów zapalnych dziąseł.
Rdest wężownik – sposoby użycia
Płyn do płukania gardła i jamy ustnej w celu leczenia stanów zapalnych można wytwarzać przy użyciu jednego lub dwóch gramów suszonych kłączy do jednej filiżanki ciepłej wody. Płukanka powinna zaparzać przez pięć godzin. W przypadku handlowej nalewki z rdestu wężownika zwykłe zalecane dawki wynoszą od 1 do 3 ml trzy razy na dobę lub należy postępować zgodnie z instrukcjami producenta.
Po łyżeczce sproszkowanego korzenia, rozpuszczonego w ciepłej wodzie można pić swobodnie w razie potrzeby.
Wywar, często używany, jest wykonany z 1 porcji korzenia gotowanego w 1 litrze wody. Jedną łyżkę stołową podaje się, co dwie godziny w krwawieniach i na biegunkę. Wywar jest również przydatny do stosowania przy obfitej miesiączce i przy upławach z pochwy. Jest również stosowany, jako balsam na wrzody.
