Lnicznik siewny (Camelina sativa) jest gatunkiem rośliny z rodziny kapustowatych. Roślina ta pochodzi z regionów Europy oraz Azji, głównie z terenów Syberyjskich. Dzisiaj, roślina ta jest bardzo rozpowszechniona, można ją zobaczyć nawet w Japonii oraz w Afryce Północnej. Znajduje się również w Ameryce Północnej oraz Południowej. W Polsce niegdyś był rośliną popularną i ważną częścią krajobrazu polskiej wsi, jednak obecnie lnicznik siewny pojawia się rzadko. Występuje on na całym niżu, czasami można go zobaczyć w górach, na niższych wysokościach. Rośnie dziko, chociaż można go uprawiać. Jest rośliną jednoroczną oraz ruderalną, czyli lubi miejsca w sąsiedztwie siedlisk ludzkich. Wybiera gleby słabe, preferuje bardziej ziemie „żytnie”. Jest rośliną mało wymagającą, rośnie niezależnie od wilgotności.
W dawnych czasach lnicznik siewny uprawiany był jak roślina oleista. Jej łodyga jest wzniesiona oraz prosta. Lnicznik siewny osiąga przeważnie 30-50 cm, jednak może rosnąć nawet do 100 cm – zależy to głównie od umiejscowienia rośliny. Liście są skrętoległe oraz z rzadka ząbkowane, przyjmują kształt strzałkowaty oraz lancetowaty. Kwiat lnicznika siewnego pojawia się na samej górze łodygi.
Kolor kwiatostanu to najczęściej jasnożółty lub biało-żółty kolor. Najważniejszym elementem rośliny są jej owoce, którymi są łuszczynki. Zawierają one w sobie niewielkie brunatne nasiona, z których produkowany jest olej rydzowy. Co ciekawe, nazwa tego oleju pochodzi właśnie od brunatnego koloru owoców lnicznika siewnego, który kiedyś był porównywany do koloru popularnego grzyba – rydza. Roślina ta kwitnie najczęściej wraz z końcem maja oraz początkiem czerwca, jednak czasami kwitnienie ciągnie się aż do sierpnia.
Lnicznik siewny – właściwości lecznicze
Głównym surowcem leczniczym lnicznika siewnego jest jego owoc, a konkretniej nasiona, z których powstaje olej rydzowy. Jego nasiona są niezwykle obfite w kwasy tłuszczowe omega-3. Szacuje się, że ilość kwasu nasionach lnicznika siewnego wynosi aż około 50%. Nasiona tej rośliny także zawierają kwasy tłuszczowe omega-6, które istotnie wpływają na pracę naszego organizmu.
Lnicznik siewny – zastosowanie
Kwasy tłuszczowe omega-3 oraz omega-6 pozwalają na lepszy rozwój układu nerwowego oraz zmysłu wzroku. Pomagają również regulować stężenie cholesterolu w osoczu. Ponadto, kwasy te regulują pracę układu odpornościowego. To nie koniec zalet kwasu omega-3 oraz omega-6. Ten kwas tłuszczowy wspiera również pracę układu sercowo-naczyniowego. Znacząco stabilizuje poziom cukru we krwi. Tworzony za pomocą kwasów omega-3 oraz omega-6 olej rydzowy bardzo dobrze wspiera naszą wątrobę, zwiększając wydzielanie potrzebnej żółci. Olej z lnicznika siewnego posiada również zastosowania zewnętrzne – bardzo dobrze sprawdza się przy owrzodzeniach oraz atopowym zapaleniu skóry.
W oleju rydzowym znajduje się również witamina E, która posiada właściwości antymiażdżycowe. Witamina E wzmacnia również ściany naczyń krwionośnych oraz chroni krwinki czerwone, głownie przed niepożądanymi zakrzepami krwi.
Wspomniany przed chwilą olej z lnicznika siewnego ma również zastosowanie w kosmetologii, chociaż jego olej ten dopiero „raczkuje” w tej dziedzinie. Olej lnicznika siewnego jest antyoksydantem, który opóźnia proces starzenia.
Kwasy tłuszczowe są bardzo ważnym składnikiem w diecie każdego człowieka i powinny być stosowane w odpowiednich proporcjach. Lnicznik siewny jest bardzo dobrą rośliną, która pozwoli o to zadbać.
Lnicznik siewny – sposób użycia
Najlepszym rozwiązaniem, aby skorzystać z „usług” lnicznika siewnego, jest produkcja oleju rydzowego z jego nasion. Olej ten, tylko w dziesięciu procentach składa się z kwasów nasyconych. Całą resztę, czyli aż 90% stanowią bardzo korzystne dla zdrowia nienasycone kwasy tłuszczowe. Olej rydzowy na tle innych olejów wyróżnia kwas ikozenowy, który zawiera około 20% sumy wszystkich kwasów. Ponadto olej rydzowy znajduje się na drugim miejscu, zaraz po oleju lnianym (52,2 proc.), pod względem największego udziału kwasu alfa-linolenowego (omega-3).
Oczywiście, aby jak najlepiej spożytkować olej rydzowy, należy go użyć do przyrządzania potraw. Jego smak jest dosyć charakterystyczny, określany jako cebulowy lub orzechowy z małą nutą goryczy. Taki smak wyróżnia go spośród innych olejów. Obecnie olej rydzowy używany jest głównie do sałatek oraz surówek. Olej ten jest również dobrym dodatkiem do twarogu lub makaronu. Bardzo dobrze komponuje się w smaku ze śledziem.
Należy pamiętać, aby oleju nie smażyć, ponieważ wysoka temperatura ma znaczący wpływ na wartości odżywcze oleju z lnicznika siewnego. Olej ten nadaje się tylko i wyłącznie do stosowania na zimno.
Olej rydzowy należy przechowywać w chłodnym, ciemnym oraz suchym pomieszczeniu. Nie zaleca się przekraczania temperatury dwudziestu stopniu Celsjusza. Olej lnicznika siewnego może być przechowywany nawet do sześciu miesięcy, zamykając go w szczelnym opakowaniu.
Spożywanie oleju rydzowego nie jest niebezpieczne dla naszego organizmu, jednak należy pamiętać, aby nie przesadzić z jego ilością.
