Nasturcja większa (Tropaeolum majus) pochodzi z Ameryki Południowej, zwłaszcza z Peru i Boliwii. Dzisiaj jest uprawiana na całym świecie, jako roślina ozdobna. Zajmuje siedliska nadbrzeżne i obszary od poziomu morza do 3000 metrów. Jest to roczna roślina należąca do rodziny Nasturcja (Tropaeolaceae). Może osiągać około 20 cm wysokości i rozprzestrzeniać się przez rosnące łodygi, które są ostre i soczyste.
Liście są mniej więcej okrągłe z różnymi żyłami. Żółte, pomarańczowe lub czerwone kwiaty są duże i kwitną od lipca do września, a nasiona dojrzewają od sierpnia do października. Kwiaty są hermafrodytem (mają zarówno narządy płci męskiej, jak i żeńskiej). Nasturcja większa preferuje gleby lekkie (piaszczyste) i średnie (gliniaste), lubi glebę o dobrej wilgotności i może rosnąć w ubogo odżywczej glebie. Odpowiednie pH: kwasowe, neutralne i zasadowe (alkaliczne) gleby. Nie może rosnąć w cieniu. Użyteczne leczniczo części roślin: świeże lub suszone liście, kwiaty i nasiona strączkowe.
Nasturcja większa – właściwości lecznicze
Głównymi substancjami znajdującymi się w nasturcji są glukozynolany, olej gorczycy, flawonoidy, karotenoidy i witamina C. W 1600 roku, zioło po raz pierwszy wprowadzono z Peru do Europy, ale od dłuższego czasu było używane, jako roślina lecznicza w Ameryce Południowej. Roślina może działać, jako środek dezynfekujący i leczniczy, a wszystkie części rośliny wydają się mieć silne właściwości antybiotyczne i przeciwbakteryjne.
Nasturcja większa jest stosowana przede wszystkim, jako ziołowy środek na zakażenia dróg moczowych i zakażenia dróg oddechowych, ale jest również wskazany na zewnętrzne i wewnętrzne infekcje bakteryjne oraz w leczeniu drobnych złamań i skaleczeń. Suszone dojrzałe pąki mają silny efekt przeczyszczający iw przeciwieństwie do wielu konwencjonalnych środków bakteriobójczych nasturcja nie uszkodzi flory jelitowej.
Jest dobrym źródłem witaminy C wzmacniającej odporność i może być stosowana, jako naturalny środek wspomagający organizm w przezwyciężaniu i zapobieganiu przeziębieniom i grypie. Nasturcja większa posiada możliwość wspomagania tworzenia krwinek czerwonych i jest stosowana w medycynie ludowej, jako środek przeciw szkorbutowi. Zioło zostało wykorzystane, jako środek zaradczy na wypadanie włosów i stymulowanie wzrostu włosów.
Roślina stosowana zewnętrznie działa również przeciwko różnym zakażeniom grzybowym, w tym infekcjom drożdży. Dodatkowo stosowano tradycyjnie leczenie bólu mięśniowego. Jest to jeden z dostępnych silniejszych roślin antybakteryjnych. Jest najskuteczniejsza, gdy jest używana świeża do użytku zewnętrznego lub do infuzji wewnętrznych infekcji. Pomimo swojej wartości, jako rośliny leczniczej i pozytywnych wyników w badaniach klinicznych, czynnik świeżości może być powodem, dla którego nasturcja nie jest ziołem bardziej powszechnie stosowanym.
Nasturcja większa – zastosowanie
Nasturcja większa jest od dawna stosowana w medycynie ziołowej Andyjskiej, jako ziele dezynfekujące i gojące rany oraz jako środek wykrztuśny do złagodzenia stanów zapalnych w obrębie klatki piersiowej. Wszystkie części rośliny wydają się być antybiotykami, a napar z liści może być stosowany w celu zwiększenia odporności na zakażenia bakteryjne i oczyszczenie błon śluzowych nosa i oskrzeli z zalegającej wydzieliny. Roślina ma właściwości antybiotyczne wobec bakterii wytwarzających zarodniki.
Ekstrakty z rośliny mają aktywność przeciwnowotworową. Nasturcja większa ma właściwości lecznicze dla chorób genitalno-moczowych, infekcji dróg oddechowych, szkorbutu i stanów zapalnych skóry i włosów. Zewnętrznie jest skutecznym środkiem antyseptycznym i jest stosowana w leczeniu łysienia, niewielkich urazów i wyprysków skórnych. Każda część rośliny może być używana, zbierana w sezonie wegetacyjnym i używana, jako świeża. W medycynie ludowej jej liście są szeroko stosowane w leczeniu zaburzeń sercowo-naczyniowych.
Izotiocyjanian benzylu znajdujący się w nasturcji większej hamuje bakterie i grzyby w tym bakterie Gram dodatnie i ujemne. Warto zauważyć, że nasturcja działa głównie na płuca, nerki i pęcherz moczowy, narządy, które intensywnie oddziałują z powietrzem i wodą.
Nasturcja większa
W porównaniu z fitoterapią, gdy nasturcja jest podawana tylko drogą doustną, roślina odgrywa kluczową rolę także w preparatach na trądzik do stosowania miejscowego. Trądzik pospolity jest paradoksem w metabolizmie skóry. Z jednej strony hiperkeratoza powoduje zaczerwienienie, z kolei nadaktywność gruczołu łojowego prowadzi do łojotoków.
Nadmiar sebum stanowi podstawę składników odżywczych dla bakterii, które rozkładają je na kwasy tłuszczowe, które powodują podrażnienie skóry. Kwasy tłuszczowe rozkłada się zwykle przy pomocy endogennych lipaz w metabolizmie ludzkiego pokarmu. Trądzik ma patologiczną degradację tłuszczów przez obce organizmy na skórze, tj. w układzie neurosensorycznym. Można powiedzieć, że nasturcja jest w stanie pokonać dwa podstawowe procesy patologiczne w trądziku.
Wyciąg z tej rośliny wykazuje się zawartością siarki, spełniającej dobroczynne działanie związane z pielęgnacją skóry, włosów ze skłonnością do przetłuszczania się, zatrzymuje łojotok, a także wzmacnia i zapobiegających ich wypadaniu. Sok z liści posiada działanie przeciwświądowe. Nasturcja może zwalczać tak groźne bakterie jak salmonella oraz paciorkowce. Inne zastosowanie tej rośliny to wspomaganie w ustabilizowaniu cyklu miesiączkowego.
Nasturcja większa – sposoby użycia
Ponieważ odpowiednia dawka nasturcji może zależeć od kilku czynników, takich jak wiek, stan zdrowia i dolegliwość, należy skonsultować się z zielarzem odnośnie stosowania zioła.
W celach leczniczych ze świeżych lub suszonych części rośliny można przygotować różne ekstrakty, syropy, napary i nalewki.
Napar przygotowuje się z suszonych ziół, zalewając łyżkę suszonej nasturcji większej, szklanką wrzącej wody. Należy napar pozostawić na 10 – 15 minut do zaparzenia, przecedzić i spożywać. Zalecane jest picie naparu do 3 razy dziennie po 150 ml.
Nalewkę z nasturcji większej – robi się świeżych części rośliny, zalewając je w proporcji 1 porcja rośliny i do 5 części alkoholu do 70%.
