Morwa czarna – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia

Morwa czarna (Morus nigra) jest drzewem osiągającym wysokość od 10 do 15 m. Pień drzewa jest prosty, niekiedy rozgałęzia się na kilka mocnych, zamaszystych konarów. Kora jest na ogół brązowa i dość szorstka. Liście mają kształt owalny, są ostro zakończone, a u nasady sercowato wcięte. Brzeg liści jest piłkowany. Drzewo posiada kwiaty męskie zawierające 4 płatki i 4 pręciki. Są na ogół zebrane w kotki. Kwiaty żeńskie są zebrane w krótko szypułkowych główkach, posiadających zalążnie z 2 słupkami. Drzewa te kwitną w maju i czerwcu. Owoce są jadalne i mają kształt kulisty, osiągają rozmiary do 2,5 cm. Mają smak słodko-kwaśny i dojrzewają w sierpniu.

Po raz pierwszy liście morwy zostały zastosowane leczniczo w XVI wieku. Okazało się, że jagody pomagają w gojeniu ran, procesach zapalnych, infekcjach bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych, nadają odporności, poprawiają stan cery, łagodzą zaczerwienienia, wysypki, hamują krwawienie. Kora drzewa pomaga natomiast, przy bólach kości, stawów, zębów, bólach reumatycznych, łagodzi obrzęki. Liście stosowane są na ukąszenia owadów i węży, oraz jako antidotum na działanie tojada mocnego.

Morwa czarna – surowce terapeutyczne

Oczywiście, nie każda część rośliny ma identyczne działanie i nie każda jest jadalna. Materiał leczniczy to przede wszystkim jagody, liście, młode gałązki i powierzchowna część korzenia.

Morwa czarna – zastosowanie

Wymienione surowce znalazły zastosowani w przemyśle farmaceutycznym z uwagi na obecność związków chemicznych pomocnych w leczeniu zapaleń, łagodzenia bólów i migreny. Bada się natomiast, jej wpływ na raka piersi, raka dróg rodnych, zapalenia szyjki macicy, zapalenia przydatków, zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej (łokieć tenisisty). Z owoców morwy czarnej wyrabia się przetwory, dżemy, marmolady, nalewki na bazie alkoholu, syropy.

Morwa czarna – sposób użycia

• Owoce świetnie nadają się do spożywania w formie surowej. Mają słodko-kwaśny smak i są istną skarbnicą witamin i antyoksydantów (flawony, flawonoidy, izoflawony). Mają działanie antyoksydacyjne i przeciwdziałają powstawaniu wolnych rodników. Wzmacniają odporność i przeciwdziałają rozwojowi stanów zapalnych. Można zgnieść kilka owoców morwy czarnej i zrobić z nich płukankę do jamy ustnej. Ochrania wówczas jamę ustną przed próchnicą i niechcianymi zakażeniami bakteryjnymi.
• Z liści można przygotować napar. Składniki surowca ekstrahuje się wówczas przy pomocy gorącej wody. W celu otrzymania, pokruszone i wysuszone liście morwy zalewa się gorącą wodą, a mieszaninę przetrzymuje się pod przykryciem przez dłuższy czas. Liście należy odcedzić, a otrzymany napar nadaje się do stosowania zewnętrznego i wewnętrznego. Należy pamiętać, że napary są bardzo nietrwałe, a więc trzeba uważać, by nie przesadzić z wysoką temperaturą wody, gdyż wówczas wiele związków chemicznych ulega rozpadowi. Napar z liści morwy czarnej znakomicie łączy się z kwiatem bzu czarnego lub liśćmi mięty.
• Odwar z liści morwy jest idealnym rozwiązaniem na przeziębienia, gorączkę i dreszcze. Niewielką ilość pokruszonych, suchych liści zalewa się letnią wodą, a następnie gotuje przez 5-30 min pod przykryciem. Nie wolno w tym celu stosować aluminiowych garnków. Po przestygnięciu odcedza się roztwór, celem pozbycia się liści. Odwar sprawdza się w przypadku przeziębień, grypy, chorób dróg oddechowych i nieżytów.

Morwa czarna – syrop i odwar

• Syrop z morwy czarnej pomaga w przypadku kaszlu. Nadaje się nie tylko do leczenia zapaleń, ale i po uprzedniej konsultacji z lekarzem można stosować go w przypadku niektórych alergii czy łagodzenia „kaszlu palacza”. Spore znaczenie ma tu fakt, że surowiec z którego sporządza się syrop, obfituje w antyoksydanty, jakie przeciwdziałają rozwojowi metaplazji tkanek. Zjawisko to ma miejsce, gdy pewne toksyny bądź czynniki mechaniczne (oparzenie) powodują nieprawidłową odbudowę komórek. Istnieje wówczas ryzyko rozwoju raka. Syrop ze świeżych owoców morwy czarnej wiąże toksyny i nie dopuszcza do utleniania ważnych biologicznie struktur i DNA zawartego w jądrach komórek. Syrop z łatwością można przygotować samemu w warunkach domowych. Należy umyć owoce, rozgnieść w naczyniu emaliowanym, a następnie odcisnąć sok na sicie. Owoce należy połączyć z cukrem i gotować krótko. Otrzymany roztwór przelewa się do butelek i przechowuje w hermetycznie zamkniętym opakowaniu przez kilka dni.
• Z młodych gałązek sporządza się odwar. Pomaga na bóle reumatyczne, zwłaszcza te w górnych partiach ciała. Bardzo dobrze wpływa na gospodarkę insulinową. Ma to szczególne znaczenie dla osób, które zetknęły się z cukrzycą typu II. Dzięki antyoksydantom, zapobiegają rozwojowi zmian zapalnych, a więc odwar z gałązek jest rewelacyjną opcją na zranienia czy pękające pięty dla cukrzyków. Wspiera też walkę z chorobami neurodegradacyjnymi (alzhemer, stwardnienie rozsiane).
• Z kory korzenia sporządza się odwar. Pomaga w dolegliwościach płucnych, astmie. Działa jako środek moczopędny. Bardzo dobrze przepłukuje nerki, zapobiega kamicy. W tym przypadku morwę czarna można śmiało połączyć z ziołami chińskimi, takimi jak fu ling czy chen pi z bukko.