Kurzyślad polny (Anagallis arvensis) – nazwa rośliny wywodzi się z greckiego słowa „anagelas”, czyli „do śmiechu” i prawdopodobnie pochodzi od pojęcia minionych wieków, że zioło mogłyby zwiększyć nastrój i łagodzą depresję. Roślina najprawdopodobniej pochodzi z regionu śródziemnomorskiego, ale została wprowadzona do większości krajów położonych w klimacie umiarkowanym. Można ją spotkać w całej Europie, w dużej części Azji oraz w Afryce Północnej
Roślina preferuje stosunkowo piaszczystą glebę. Gatunek rozprzestrzenia się przez rolnictwo i występuje głównie, jako chwast na polach uprawnych, i ogrodach. Można ją również znaleźć rosnącą na ugorach i wzdłuż dróg. Kurzyślad polny to roślina jednoroczna, członek rodziny pierwiosnka (Primulaceae). Jest to niska winorośl, nieco wyprostowana posiadająca prawie gołą łodygę, która może dorastać do 10-30 cm wysokości.
Liście są naprzeciwległe, owalne lub jajowate. Czerwone lub niebieskie kwiaty pojawiają się na kątach liści i są osadzone pojedynczo na długich szypułkach. Ponieważ płatki kwiatowe mają jasną barwę tylko na górnej stronie. Kwiaty mogą być trudne do wykrycia, gdy nie są w pełni otwarte. Kwiaty kwitną od czerwca do sierpnia. Kwiaty są otwarte tylko przez kilka godzin w ciągu dnia, i tylko przy dobrej i słonecznej pogodzie. Jeśli pada deszcz, zamykają się, roślina bardzo szybko reaguje na zmianę pogody. Owocem jest kulista kapsułka zawierająca wiele nasion. Kiedy nasiona są dojrzałe mogą rozprzestrzeniać się poprzez nawet najlżejszy wiatr.
Używane leczniczo części rośliny to głównie części nadziemne. Zioło zbierane jest latem i stosowane, jako świeża roślina, w płynnych ekstraktach lub nalewkach, ale może być również stosowana, jako susz. Zioło jest bezwonne, ale ma gorzki smak.
Kurzyślad polny – właściwości lecznicze
Składniki aktywne i substancje zawarte w roślinie to: różnorodne saponiny (takie jak anagallin i cyklamenu), garbniki i cucurbitacin (biochemiczny związek). Szczególnie w korzeniach stwierdza się bardzo toksyczny cyklamin saponinowy. Po raz pierwszy odkryto ją w roślinnym cyklamenie (Cyclamen hederifolium), stąd nazwa cyklaminowa. Może nawet w małych dawkach wywoływać wymioty i biegunkę, a przy wyższych dawkach powodować skurcze i paraliż układu oddechowego.
Składniki znajdujące się w tej roślinie mogą się znacznie różnić i prawdopodobnie zależy od kilku czynników, takich jak skład gleby, miejsce uprawy i czas zbierania ziół. Uważano, w przeszłości że specjaliści zajmujący się zielarstwem mieli dostateczną wiedzę na temat uprawy i zbioru roślin, aby mogli bez trudu używać ziół do celów leczniczych. Wiedza która istniała, w większości przypadków została zapomniana i nie pozostały po jej żadne zapisy.
Kurzyślad polny był już kiedyś uważany za roślinę leczniczą, a jego stosowanie można było odnaleźć w czasach starożytnych u takich lekarzy jak Pliniusz Starszy (23-79 AD) i Pedanius Dioscorides (40-90 AD). Roślina zachowała dobrą reputację i status medycyny ziołowej aż do połowy XIX wieku. Ale w ciągu ostatnich stu pięćdziesięciu lat jego wykorzystanie zmniejszyło się wraz z jego zastosowaniem w medycynie ludowej i tradycyjnym uzdrawianiu. W czasach starożytnych zioło było wykorzystne na melancholię i choroby mózgu. Ustalono, że stosowano ją w leczeniu epilepsji, wścieklizny, gruźlicy i depresji.
W europejskiej medycynie ludowej dawniej stosowano ją, jako lecznicze zioło w leczeniu kamieni żółciowych, marskości wątroby, problemów z płucami, kamieniami nerkowymi, zakażeniu układu moczowego, kataru, dny moczanowej i stanów zapalnych stawów.
Kurzyślad polny – zastosowanie
Kurzyślad polny jest bogatą w śluz rośliną z właściwościami moczopędnymi, wykrztuśnymi, przeciwzapalnymi (kaszel) i anaforyczną (napotną). Ze względu na te właściwości zioło może być pomocne w obniżaniu wysokiej gorączki i wydalaniu śluzu z dolnych i górnych dróg oddechowych. Ponadto, może ono być przydatne, jako ziołowe lekarstwo na przeziębienie lub grypę. Pomimo wielu właściwości zdrowotnych. roślina zawiera także substancje toksyczne i rzadko jest stosowana lub zalecana do użytku wewnętrznego w dzisiejszej medycynie ziołowej.
Zewnętrznie, czasami jest stosowana w leczeniu drobnych ran, skaleczeń i zadrapań ze względu na jej efekt ściągający. Stwierdzono również stosowanie w leczeniu dny moczanowej i przy bólach stawów.
Sok z rośliny można wcierać po użądleniach osy i pszczół, aby złagodzić ból, a także stosuję się do usuwania brodawek. Sugeruje się, że ziele ma właściwości psychoaktywne. Ze względu na jego dawne zastosowanie w celu leczenia depresji, może mieć pewną przydatność, jako zioło i może mieć w tym względzie korzyści terapeutyczne.
Kurzyślad polny – sposoby używania
Kurzyślad polny z przeznaczeniem do zastosowania, jako lek, musi być przygotowany i spożywany z wielką ostrożnością i tylko w bardzo małych dawkach. Zioło to nie nadaje się do samodzielnego leczenia. Powinno być wykorzystywane tylko zgodnie z instrukcją i pod opiekę wykwalifikowanego zielarza.
Niektóre źródła zalecają kurzyślad polny, jako napar w dawce 0,25-0,5 g suszonych drobno pokuszonych ziół, które należy zalać filiżanką wrzącej wody. Zaparzać przez kilka minut i spożywać w małych ilościach w ciągu dnia.
