Uczulenie na pyłki to obecnie jedna z najczęściej występujących typów alergii, zmaga się z nią aż 25% populacji. Uczulenie na pyłki roślin określa się również często jako gorączka sienna, katar sienny, zapalenie błony śluzowej nosa lub alergiczny nieżyt nosa.
Uczulenie na pyłki – nasilenie objawów
Nasilenie objawów uczulenia na pyłki pojawia się co roku, zwyczaj to tej samej porze – w okresie uwalniania pyłków roślin. Pylenie niektórych roślin rozpoczyna się już w lutym, jednak dopiero w kwietniu zauważalny jest znaczny wzrost stężenia pyłków w atmosferze. W Polsce szczególnym problemem są pyłki traw, które odpowiedzialne są za katar sienny u aż 60% alergików. Okres pylenia traw twa od połowy maja do końca czerwca. Częste jest także uczulenie na pyłki zbóż – głównie żyta i kukurydzy, a także na pyłki chwastów. Największe stężenie pyłków chwastów obserwować można w sierpniu i na początku września.
Przyczyny uczulenia na pyłki
Uczulenie na pyłki może mieć dwie przyczyny:
- genetyczne predyspozycje do uczuleń
- styczność z alergenem odpowiedzialnym za objawy alergii
A może to tylko przeziębienie?
Uczulenie na pyłki diagnozowane jest często jako przeziębienie, nierzadko mylnie. Warto zwrócić uwagę kiedy dochodzi do owego „przeziębienia”, szczególnie jeśli pojawia się ono najczęściej w okresie pylenia roślin. Należałoby wtedy sprawdzić czy objawy (np. kichanie, swędzenie oczu, katar) nie są jednak wynikiem alergii pyłkowej. Poprośmy wtedy naszego lekarza rodzinnego o skierowanie do poradni alergologicznej.
Objawy uczulenia na pyłki
Charakterystycznymi objawami uczulenia na pyłki są:
- nieżyt nosa,
- katar sienny,
- łzawienie i pieczenie oczu,
- zapalenie spojówek,
- napady kichania,
- stany podgorączkowe,
- zmiany skórne – świerzbiączka, pokrzywka,
- chrypa
- problemy z koncentracją
W okresie bardzo wysokiego stężenia pyłków roślin w atmosferze u alergików mogą występować objawy typowe dla astmy oskrzelowej: duszność, świszczący oddech oraz ucisk w klatce piersiowej.
Objawy uczulenia na pyłki mogą się nasilać także w czasie spacerów – należy zatem unikać przebywania na łące czy w pobliżu pól uprawnych. Należy również powstrzymać się przed koszeniem trawy lub przebywania w pobliżu.
Jak leczyć uczulenie na pyłki?
Po pierwsze, przeprowadzić należy testy alergiczne, w celu ustalenia, które alergeny odpowiadają za alergiczne objawy, czyli na co dokładnie jesteśmy uczuleni. Kolejnym krokiem może być leczenie alergicznego zapalenia błon śluzowych.
W leczeniu alergii pyłkowej wykorzystuje się głównie leki antyhistaminowe, kortykosteroidy w postaci aerozolu, a także kromoglikany w formie inhalacji do ust i nosa czy kropli do oczu oraz w postaci roztworu doustnego. Ponadto stosuje się odczulanie (immunoterapia swoista − SIT), w ramach, którego osobie z uczuleniem na pyłki podaje się szczepionki zawierające alergen odpowiedzialny za reakcję alergiczną.
Z odczulania nie mogą korzystać kobiety w ciąży, dzieci poniżej 5. roku życia, osoby z chorobami układu krążenia, poważną postacią astmy czy atopowym zapaleniem skóry. Immunoterapia swoista jest szczególnie polecana osobom, u których zaobserwowano uczulenie na alergeny wziewne. Im wcześniej zastosuje się odczulanie tym większe szanse na zahamowanie rozwoju zapalenia o podłożu alergicznym, czy zredukowanie ryzyka astmy oskrzelowej, zabieg ten pozwala również na przywrócenie prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Immunoterapia swoista jest jednak długotrwałym procesem leczenia – najczęściej trwa ona od 3 do 5 lat i nie daje całkowitej gwarancji skuteczności u każdego pacjenta. Związek z tym ma wiele czynników – m.in.: grupa krwi pacjenta. Odczulanie najlepiej sprawdza się o alergików z grupą krwi A.
W walce z uczuleniem na pyłki stosuje się także szczepionki – w formie zastrzyków. Istnieje kilka systemów ich dawkowania, które w zależności od zaleceń lekarza mogą być dawkowane np.: co dwa dni, raz w tygodniu lub raz na dwa tygodnie.
Uczulenie na pyłki u dzieci
Jeśli wiosną zaobserwujesz u swojego dziecka trwające kilka dni wodnisty katar, czerwone, załzawione oczy czy uciążliwe kichanie, to może być znak, że uczulone jest ono na pyłki, szczególnie gdy te objawy nasilają się na spacerze. Warto wybrać się wtedy do alergologa dziecięcego, by przeprowadził testy, postawił diagnozę i przepisał odpowiednie leki. Jeśli poza nieżytem nosa i zapaleniem spojówek u dziecka występują także nasilające się duszności, może okazać się, że potrzebne będą leki przeciwastmatyczne.
Uczulenie na pyłki może być dla dziecka bardzo uciążliwe, jeśli więc podejrzewamy, że malec ma alergię należy ograniczać jego kontakt z przyczynami przykrych dolegliwości. Dopóki nie mamy pewności co dokładnie uczula naszą pociechę warto przestrzegać kilku zasad:
- w czasie pylenia roślin ograniczyć lub zupełnie wstrzymać wycieczki na łąki i do lasu
- w okresie od jesieni do wiosny zamykać na noc okna w pokoju dziecka
- po powrocie ze spaceru myć dokładnie twarz i ręce oraz przed snem dokładnie spłukiwać włosy
- ograniczyć otwieranie okien podczas jazdy samochodem
