Fiołek polny (Viola arvensis) jest znany również pod innymi nazwami: bratek polny, bratek dziki, bratek drobnokwiatowy, sierotka. Należy do gatunku rodziny fiołkowatych (Violaceae). Jest to roślina zielna delikatna, jednoroczna lub dwuletnia, pospolicie występująca na terenie całej Polski. Jest rośliną niewymagającą pielęgnacji, rośnie praktycznie wszędzie.
Fiołek polny występuje najczęściej w uprawach zboża ozimego. Dla rolników jest chwastem, z którym muszą walczyć. Najlepiej jest pozbyć się ich we wczesnym etapie wegetacji. Można je również spotkać na łąkach, polach, rowach lub przydrożach. Osiąga wysokość około 20 cm, jednak zdarza się, że na wyjątkowo dobrych podłożach rosną jeszcze wyższe.
Fiołek polny – charakterystyka
Ich łodygi są ulistnione, mało owłosione i często mocno rozgałęzione. Liście w początkowym etapie są okrągłe, lecz z czasem stają się dość duże, zielone, karbowane. Przylistki są długie pierzastodzielne połączone z łodygą ogonkami liściowymi. Kwiaty rozwijają się od maja do listopada mają odcienie bieli lub fioletu z jaskrawym żółtym środkiem. Posiadają długą ostrogę oraz kilka płatków. Wyrastają na szypułkach z kątów liści. Średnica kwiata ma około 1,5 cm.
Z kwiatów rozwijają się jajowate, pękate torebki nasienne, zawierające podłużne, z początku zielone następnie brązowe, wydłużone nasiona. Po dojrzeniu torebka pęka na trzy części, rozrzucając nasiona na spore odległości. Jedna roślina może dać kilka tysięcy nasion. Korzeń fiołka polnego jest słaby palowy z drobnymi korzeniami wiązkowymi, dzięki którym może lepiej pobierać z podłoża potrzebną wodę i składniki odżywcze. Fiołek polny może wyglądem przypominać fiołka trójbarwnego, od którego różni się trochę mniejszymi kwiatami.
Fiołek polny – właściwości lecznicze
Związki czynne fiołka polnego:
Ziele fiołka zawiera flawonoidy, rutynę, garbniki, antocyjany witaminę C, sole mineralne, karoten, cukry, kwasy organiczne, między innymi kwas salicylowy oraz olejki eteryczne.
Działanie lecznicze fiołka polnego
Napar z fiołka polnego działa moczopędnie, napotnie, wykrztuśnie, odtruwająco, przeciwzapalnie, przeciwalergicznie. Reguluje pracę jelit oraz procesy przemiany materii. Wzmacnia naczynia krwionośne i działa przeciwwysiękowo.
Fiołek polny -zastosowanie
Fiołek polny – działa przeciwbólowo
Napar z fiołka polnego oraz ciepły kompres z odwaru z tej rośliny, przyłożony na obolałe mięśnie lub stawy, przynoszą ulgę. To efekt przeciwbólowych i przeciwzapalnych substancji, które znajdują się w roślinie.
Fiołek polny – wspomaga układ oddechowy
Fiołek polny stosowany jest głównie w chorobach dróg oddechowych np. przy suchym kaszlu, nieżycie oskrzeli spowodowanym przeziębieniem. Picie naparu pomaga oczyścić oskrzela. Jest to zasługa dużej ilości saponin, które powodują wydzielanie śluzu i wzmagają odruch wykrztuśny. Napar można przygotować nie na wodzie, lecz na mleku, które dodatkowo sprzyja upłynnieniu śluzu.
Fiołek polny – koi podrażnienia oczu
Przemywanie oczu naparem z fiołka polnego pomaga w podrażnianiach i zapaleniach spojówki, siatkówki i naczyniówki. Napar ma również właściwości, które pomagają likwidować obrzęki i cienie pod oczami.
Fiołek polny – wspomaga układ krwionośny
Regularne picie naparu z fiołka polnego pomaga w walce z nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą, czy z osłabieniem mięśnia sercowego. . Substancje zawarte w kwiatach i liściach rośliny poprawiają elastyczność ścianek naczyń krwionośnych i działają rozkurczowo, co w efekcie z czasem korzystnie wpływa na ciśnienie krwi.
Fiołek polny – działa leczniczo na układ pokarmowy
Jest polecany dla ludzi cierpiących na zaburzenia pracy przewodu pokarmowego przy takich dolegliwościach jak choroby wrzodowe, zaburzenia trawienia lub stany zapalne przewodu pokarmowego.
Fiołek polny – leczy choroby układu moczowego
Fiołek polny ma silne właściwości moczopędne i oczyszczające z toksyn drogi moczowe. Stosowany jest w leczeniu chorób układu moczowego takich jak zaburzenia oddawaniu moczu, zaburzeniach pracy nerek, kamicy nerkowej, stany zapalne kłębuszków i miedniczek nerkowych oraz moczowodów i pęcherza moczowego, kamicy moczowej.
Fiołek polny – stosowany w dermatologii
Napar z fiołka polnego ma właściwości przeciwzapalne, dzięki czemu można go stosować w problemach skórnych. Polecany jest osobom zmagającym się z trądzikiem młodzieńczym, suchością skóry, łuszczycą, łojotokiem, wysypką, liszaju. Można go stosować wewnętrznie jak i zewnętrznie w postaci okładów lub kąpieli. Skórę zmienioną chorobowo należy przemywać naparem z fiołka polnego 3-4 razy dziennie.
Fiołek polny – sposób użycia
Susz z fiołka polnego można kupić w aptekach lub sklepach zielarskich. Napar z fiołka polnego stosowany zewnętrznie przy chorobach skórnych lub do przemywania oczu
Aby przygotować napar z fiołka polnego potrzebujemy 2 łyżek ziela, zalewamy 2 szklankami wody i doprowadzamy do wrzenia. Nie gotujący się napar trzymamy około 5 minut na małym ogniu pod przykryciem, następnie przecedzamy. Stosujemy wewnętrznie pijąc napar 2-3 razy dziennie po pół szklanki. Do stosowania zewnętrznego potrzebujemy wacika, który nasączamy w naparze i przykładamy do podrażnionej skóry lub oka.
