Grusza pospolita (Pyrus communis), nazywana inaczej gruszą polną, to gatunek drzewa z rodziny różowatych. Występuje powszechnie w Azji, Afryce oraz Europie, gdzie jest znana już od czasów starożytnych. Dotarła tu z terenów ówczesnej Persji, początkowo do Grecji, a następnie zawojowała starożytny Rzym, gdzie zyskała miano króla ogrodów, a jej uprawą zajmował się podobno sam Juliusz Cezar. W Polsce można znaleźć wiele jej dzikich odmian, występujących praktycznie na terenie całego kraju, szczególnie na nizinach. Grusza pospolita jest również powszechnie uprawiana jako roślina sadownicza, a liczba znanych odmian sięga kilkuset.
Jest to drzewo, rzadziej krzew o wysmukłym kształcie. Gatunki drzewiaste dorastają nawet do 15-20 metrów wysokości, ale częściej spotyka się łatwiejsze w pielęgnacji drzewka niskopienne. Mają owalne, lekko spiczaste na końcach liście, pikowane i skórzaste. Białe kwiaty pojawiające się na początku maja, są zebrane w charakterystyczne skupiska. Owoce, czyli tak chętnie spożywane gruszki, mają wydłużony, stożkowaty kształt, miąższ jest najczęściej soczysty, o cierpkim smaku w przypadku dzikich odmian i znajdują się w nim duże ilości komórek kamiennych. Ich skórka jest gruba i często również ziarnista, jej kolor waha się od zielonego do żółtego. Najczęściej jemy owoce gatunków sadowniczych, które zachwycają swoim wyjątkowym, słodkim smakiem.
Grusza pospolita – skarbnica wartości odżywczych
Grusza pospolita to niezwykle delikatne owoce i właśnie tak trzeba się z nimi obchodzić. Zrywa się je bezpośrednio z drzewa, nie dopuszczając, aby spadły i obiły się, uderzając o ziemię. Takie owoce praktycznie przestają nadawać się do spożycia i szybko ulegają gniciu. Gruszki charakteryzują się wyjątkowymi walorami smakowymi oraz zdrowotnymi nie do przecenienia.
W kuchni najbardziej są doceniane ich odmiany soczyste, słodkie, o cienkiej i łatwej do obrania skórce. Mają jednocześnie niewielką wartość kaloryczną, która w średniej wielkości owocu wynosi jedynie od 40 do 60 kcal. Można je więc z czystym sumieniem jeść nawet przy najbardziej rygorystycznej diecie odchudzającej. Są jednocześnie istne bogactwo korzystnych dla zdrowia składników mineralnych, zawierając zwłaszcza duże ilości potasu, a oprócz niego fosfor, wapń, miedź, żelazo, a nawet bor oraz jod, wspierający prawidłową pracę tarczycy.
W ich składzie znajdziemy też wiele kwasów owocowych, przede wszystkim jabłkowy i cytrynowy oraz błonnik, węglowodany i olejki eteryczne. Gruszki to również wiele witamin, niezbędnych dla naszego zdrowia, bez których wręcz niemożliwe jest funkcjonowanie organizmu. Najważniejsza to na pewno witamina A, odpowiedzialna za pracę układu immunologicznego, chroniącego nas przed wieloma niebezpiecznymi infekcjami.
Owoce to również źródło witaminy B, wspomagającej układ nerwowy oraz zdolności intelektualne, jak i witaminy C, niezastąpionej w leczeniu np. wiosennych przeziębień. Typowy skład 100 g gruszki kształtuje się następująco, woda 84 g, węglowodany 13 g, tłuszcze 0,3 g, białka 0,5 g, a cała reszta to witaminy i składniki mineralne.
Grusza pospolita – właściwości zdrowotne
Zastosowanie gruszek zarówno w leczeniu rozmaitych chorób, jak i profilaktyce zdrowotnej, jest znane od bardzo dawna. Z racji, że jest to lekkostrawny owoc, mogą go jeść osoby cierpiące na różne dolegliwości żołądka i całego układu pokarmowego. Miękkie i dojrzałe gruszki skutecznie przyspieszają procesy trawienne, przeciwdziałając uciążliwym i bolesnym zaparciom, a te twarde stosuje się przy przewlekłych biegunkach.
Przy stanach zapalnych jelit zaleca się z kolei picie kompotu z suszu, ma on ponadto działanie przeciwgorączkowe i obniżające ciśnienie krwi. Owoce te są również polecane w diecie odchudzającej, a osoby spożywające je regularnie są znacznie mniej zagrożone otyłością. Ma w tym udział zawartość błonnika, a jedna gruszka zaspokaja aż 24 procent dziennego zapotrzebowania na ten związek.
Co ciekawe wpływają one również korzystnie na pracę mózgu. Zawierają bowiem w swoim składzie bor, poprawiający koncentrację i zmuszający szare komórki do intensywniejszej pracy. Odpowiada on również za prawidłowy transport wapnia w całym organizmie, jak i uzupełnia jego braki, warto więc wprowadzić go do diety osób cierpiących na osteoporozę.
W profilaktyce tej choroby wystarczy tylko jeść jedną gruszkę tygodniowo, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania. Gruszki bez problemu mogą spożywać również osoby zmagające się z alergią. Gruszki są całkowicie hipoalergiczne, nie wywołają więc gwałtownych reakcji, często występujących po spożyciu innych owoców.
Zdrowotne właściwości tych owoców są doceniane również przez producentów kosmetyków, w szczególności tych dla alergików. Ekstrakt z gruszek ma doskonałe właściwości wygładzające, pomagając usunąć martwe komórki skóry. Dzięki bogatej zwartości witamin sprzyja jej regeneracji, dzięki czemu odzyskuje ona swoją miękkość, gładkość i utracony, naturalny kolor. Gruszki znajdują swoje zastosowanie także w produkcji leczniczych szamponów do włosów. Zawarta w nich glukoza łączy się z keratyną i zapobiega wypadaniu oraz rozdwajaniu włosa.
