Lnica pospolita (Linaria vulgaris) to roślina pochodząca z rodziny trędownikowatych. Bylina ta występuję praktycznie w całej Europie oraz zachodniej części Azji. Jej obecność można również zauważyć w Ameryce Północnej. Na tamtym terenie została przypadkowo rozprzestrzeniona, stąd potocznie określa się ją jako gatunek zawleczony. W Polsce uważana jest za roślinę pospolitą. Wyrasta ona bardzo często na polach, przydrożach, murawach, na kamienistych zboczach, skałach i żwirowiskach na całym niżu i w górach po regiel dolny. Lnica pospolita lubi nasłonecznione miejsca, ale rośnie zarówno na suchych i wilgotnych podłożach.
Lnica pospolita – ogólna charakterystyka
Lnica pospolita jest rośliną, która posiada prostą łodygę wyrastająca nawet do 60 centymetrów wysokości. Zazwyczaj pnie się ku górze, ale nie rozgałęzia się. W kwiatostanie ma postać owłosioną – gruczołowatą. W pozostałej części łodygi jest naga.
Bylica ta wydziela nieprzyjemny zapach, czasem drażniący i piekący. Jej liście są dosyć wąskie i cienki, a przy końcach zaostrzone. Ich struktura dzieli się na jedno lub trzy nerwowe części w kolorze zielonym. W zależności od miejsca, w którym występuję, kolor liści może się nieznacznie różnić.
Kwiaty lnicy są samopylne, grzbieciste z małą ostrogą i kwitną w okresie letnim (czerwiec-wrzesień). Korona występuję blado lub lekko żółta, we wnętrzu sięga koloru pomarańczowego. Dodatkowo, kwiaty zebrane są w luźne grona na szczytach łodyg, ich ostroga jest prosta, nieco zgięta i krótsza od korony. Korzenie zapuszczają się nawet na 1 metr w ziemi. Owoce lnicy są krótsze od kielicha i otwierają się ząbkami ku górnej części torebki.
Ponadto, zawierają nasionka, które są pokryte krążkowymi brodawkami. Istotne jest, że jedna lnica pospolita może wytworzyć nawet do 35 tysięcy nasion.
Lnica pospolita – właściwości i zastosowania
Lnica pospolita jest rośliną, która posiada duże właściwości lecznicze. Jednakże, należy pamiętać, że jej ziele jest trujące, zwłaszcza dla zwierząt. Jej surowiec, a więc ziele Herba Linariae zawiera alkaloid peganinę, fitosterole, kwasy organiczne, aukubinę, linarynę, fitosterol, olejek eteryczny, sole mineralne, a także flawonoidy. Dla celów leczniczych zbiera się go w okresie letnim, kiedy dochodzi do zakwitania. Następnie suszy się je w naturalnym środowisku w temperaturze do 40 stopni Celsjusza w miejscach zacienionych i przewiewnych.
Surowcami do przetwarzania są górne części łodyg z kwiatami oraz liście. Ziele lnicy działa przede wszystkim w obszarze ruchów perystaltycznych jelit, a także działa łagodnie przeczyszczająco. Ponadto, ziele lnicy wykazuje synergizm z surowcami zawierającymi antrazwiązki tj. korzeń rzewienia, kora kruszyny, alona oraz liść senesu. Po ich wymieszaniu wyraźnie zwiększa się działanie przeczyszczające. W pewnym aspekcie działa żółciopędnie i moczopędnie, ale słabo.
Zewnętrznie działa przeciwzapalnie, w jakimś stopniu przeciwbakteryjnie i przyspiesza gojenie się ran. Związku z czym jej stosowanie zalecane jest osobom z trądzikiem. Należy pamiętać, że jak z każdym lekiem i zielem, nie wolno przesadzać i trzeba podporządkować się do przepisanych dawek. Zbyt duża ilość przyjętej lnicy może wywołać niepożądane skutki w postaci biegunki i nudności.
Lnica pospolita
Ogromny wpływ uzdrawiający mają wyciągi wodne z ziela lnicy, które stosuje się w przypadku łagodnych i przewlekłych zaparciach z zaburzeniami czynności jelit i dróg żółciowych, zwłaszcza u dzieci i osób starszych. Dla lepszego efektu, ziele powinno łączyć się z innymi surowcami jak np. kora kruszyny. W celu zmniejszenia reakcji moczopędnych reakcji zaleca się jej stosowanie w zestawieniu z innymi surowcami moczopędnymi.
Jej najczęściej spotykanymi przetworzonymi produktami jest odwar i napar z ziela lnicy, a także zioło do kąpieli. Związku z tym odwar stosuje się zewnętrznie w stanach zapalnych skóry, wynaczynieniach podskórnych, w stanach zapalnych skóry, świądzie i trądziku, a także do obmywania w żylakach odbytu oraz do przemywania i tamponowania w zapaleniu sromu i pochwy oraz do jej irygacji.
W przypadku zapalenia spojówek, do zminimalizowania obrzęku zalecane jest nałożenie okładu na oczy z naparu ziela. Poza tym, uważa się, że ziele lnicy działa rozwalniająco, odkażająco, wykrztuśnie, silnie napotnie, uspokajająco, przeciwzapalnie, moczopędnie, silnie żółciopędnie, lekko przeciwbólowo, nasennie.
U niektórych osób pobudza apetyt i wydzielanie soku żołądkowego i trzustkowego. Napary są wskazane dla osób, które czują się wyczerpane fizycznie i psychicznie, cierpią na bezsenność i bóle miesiączkowe, wątrobowe oraz trzustkowe. Swoje zastosowanie posiada również w okolicznościach pojawiania się gorączki, przeziębienia, kaszlu, nadciśnienia czy stanów zapalnych dróg oddechowych.
Lnica pospolita – preparaty i ich dawkowanie
Napar, który zazwyczaj stosuje się do okładów zewnętrznych, ale również w dolegliwościach wewnętrznych należy przygotować w następujący sposób:
- Przygotować połowę łyżki ziela lnicy.
- Zalać ziele połową szklanki wrzącej wody, ok. 150 ml.
- Przez 15 minut naparzać pod szczelnym przykryciem.
- Po upływie kwadransa dokładnie przecedzić.
- Odstawić na kilka minut w celu ostygnięcia.
- Spożywać maksymalnie 200 ml do 3 razy dziennie między stałymi posiłkami w przypadku uregulowania wypróżnienia, wydalania moczu.
Napar z innymi roślinami
Napar z dodatkiem innych roślin zalecany jest podczas okładów, przemywań i tamponów. Niekiedy zalecany jest do nasiadówek, w zapaleniu sromu, pęcherza moczowego, żylakach odbytu i kłykcinach. Należy wtedy przygotować go w inny sposób:
- Przygotować mieszankę zielna lnicy, rumianku i krwawnika.
- Wymieszać i odsypać jedną, pełną łyżkę.
- Zalać jedną szklanką wrzącej wody.
- Naparzać przez kwadrans.
- Odstawić na kilkanaście minut w celu ostygnięcia.
- Precyzyjnie odcedzić.
- Stosować maksymalnie 3 razy na dobę, a następnie drażliwie miejsce posmarować maścią np. nagietkową.
Ostatnim produktem jest zioło wskazaniem do kąpieli w przypadku zapaleń skóry, trądziku a także, gdy pożądane są reakcje pobudzające i regenerujące. Kąpiel w zielu ma właściwości bakteriobójcze.
- Przygotować 75 gram ziela lnicy i liści babki lancetowatej oraz 50 gram ziela nostrzyka.
- Gotową mieszankę zalać 5 litrami gorącej wody.
- Przygotowany roztwór ogrzewać do momentu wrzenia.
- Odstawić na kilka minut.
- Dokładnie odcedzić i umieścić w wannie.
- Wannę dopełnić do 1/3 wysokości wodą w maksymalnej temperaturze 38 stopni.
- Kąpać się przez 30 minut.
- Wytrzeć dokładnie ciało i owinąć się prześcieradłem.
