Rzepik pospolity (Agrimonia eupatoria) pochodzi z półkuli północnej, znajduje się w Ameryce Północnej, Anglii i Europie, Azji oraz w południowych i centralnych regionach Szkocji.
Roślina najczęściej spotykana jest na terenach peryferyjnych, drogach bocznych, suchych zaroślach i innych obszarach uprzemysłowionych. Rośnie w miejscach słonecznych i półcieniu w suchych, alkalicznych glebach. Nasiona są twarde, ale potrzebują zimnej pogody lub stratyfikacji do kiełkowania.
Opis roślin: Rzepik pospolity to średniej wielkości roślina kwitnąca o wysokości od 0,5 do 2 metrów. Jest pełna, żywo zielonych pierzastych liści i małych żółtych kwiatów rosnących z jednego kłosa. Liście i łodygi pokryte są drobnymi włosami z końcówkami przypominającymi wąsy. Liście mają od spodu żywiczną strukturę. Cała roślina jest nieco aromatyczna, nawet korzenie, które mają zapach moreli. Liczne żółte kwiaty są ściślej skupione na szczupłych kolanach, które mają tendencję do rozciągania, gdy dojrzeją nasiona.
Kwiaty Rzepiku pospolitego w większości miejsc kwitną od czerwca do początku września. Surowcem zielarskim jest ziele rzepiku, którego zbiór odbywa się w kwietniu. Długie kolce kwiatowe powodują, że roślina jest znana na niektórych obszarach pod nazwą wieża kościoła. Korzenie roślinne produkują żółty barwnik.
Część roślin używane: suszone liście, kwiaty, łodyga.
Części roślinne należy zbierać w kwiatach przed formowaniem kapsułek nasiennych. Nie należy zbierać łodyg grubszych niż 5 mm. Ziele jest suszone w temperaturze do 35 ° C, a następnie przechowywane w zamkniętych pojemnikach, które zapewniają dobrą ochronę przed światłem i wilgocią.
Ziele ma lekko aromatyczny przyprawowy zapach, gorzki smak i może być stosowany w postaci ekstraktów (herbata ziołowa), tabletek, kapsułek, ciekłych ekstraktów i nalewek.
Substancje czynne: garbniki, katechiny, flawonoidy, pochodne kwercetyny, kwasy organiczne, cholina, fitosterole, krzemionka, witaminy B3, C, K, PP.
Rzepik pospolity – zastosowania lecznicze i korzyści
Suszone kwiaty Rzepiku pospolitego są używane do produkcji wiosennego napoju tonizującego lub dietetycznego. Uważane są za oczyszczające krew. We Francji serwowane są jako napój, a także, jako środek ziołowy w przypadku kaszlu.
To zioło zawiera taniny, które pomagają w łatwiejszym trawieniu i posiadają działanie lecznicze w przypadku łagodnej i ostrej biegunki. Jest oni również pomocne przy problemach jelitowych, poprawia funkcjonowanie błony śluzowej.
Ze względu na działanie moczopędne roślina może pomóc w chorobach nerek, pęcherza, pomaga również pozbyć się kamieni nerkowych. Czasami roślinę łączy się je z jedwabiem kukurydzianym w celu złagodzenia objawów zapalenia pęcherza moczowego i nietrzymania moczu.
Ze względu na jego właściwości oczyszczające krew, rzepik może pomóc złagodzić objawy żółtaczki, dolegliwości wątroby. Spożywanie preparatów z tej rośliny pomaga w pozbyciu się toksyn z wątroby.
Rzepik pospolity ma wiele miejscowych zastosowań, w tym reumatyzm i wysypki skórne, takie jak pryszcze, trądzik i plamy, oraz egzemę skórną, pleśniawki.
Od czasów starożytnych zioło było używane do leczenia ran i ukąszeń węża oraz do powstrzymywania krwawienia. Ze względu na dużą zawartość krzemionki, dziś rzepik jest ceniony, jako środek ściągający przy uszkodzeniach skóry i otarciach. Okłady z tej rośliny przynoszą także ulgę po zwichnięciach i kontuzjach.
Roślina może mieć korzystne działanie na kaszel, ból gardła, zapalenie oskrzeli, astmę i wrzodziejące żylaki. Olejki eteryczne mogą zmniejszyć gromadzenie się śluzu w nosie, przyczyniając się do przywrócenia prawidłowego oddychania. Jest również używany przez kobiety cierpiące na ciężkie krwawienie miesiączkowe i zakażenia dróg moczowych.
Rzepik pospolity – dawkowanie i sposób podawania
Tradycyjnie wywar z rzepiku składa się z suszonych liści lub proszku, przy użyciu jednej łyżeczki do jednej filiżanki wrzącej wody i gotowanej przez pięć minut przed spożyciem. Lekarze zalecają wywar z rzepiku w celu kontrolowania biegunki i stosowania ochłodzonego wywaru do płukania gardła, aby zmniejszyć ból i stan zapalny.
Można robić również okłady miejscowe poprzez zastosowanie wywaru, zioła w połączeniu z wodą należy gotować na małym ogniu przez 10 do 20 minut, aby zmniejszyć ją do 10 procentowego ekstraktu wodnego. W przypadku ekstraktów i nalewek przygotowanych na bazie rzepiku, od 1 do 3 mililitrów ciekłego ekstraktu (1: 1 w 25 procentach alkoholu) uważa się za punkt wyjścia do codziennego stosowania dla dorosłych lub przez infuzję 2-3 razy dziennie.
Rzepik pospolity – możliwe skutki uboczne i interakcje
Podobnie jak wszystkie leki farmaceutyczne i naturalne, należy zachować ostrożność. Osoby z rozpoznanymi alergiami lub nadwrażliwością nie powinny używać tego zioła. Uważa się, że jest ono bezpieczne do stosowania miejscowego, jako wywar lub napój. Jest wymienione przez Radę Europy, jako naturalne źródło aromatów spożywczych.
Ze względu na dużą zawartość taniny rzepik pospolity powinien być stosowana w umiarkowanych dawkach zarówno zewnętrze jak i wewnętrznie. Duże ilości mogą prowadzić do zaburzeń żołądkowo-jelitowych i powikłań związanych z chorobami podstawowymi. Pacjenci, u których wystąpiły nadmierne krwawienia lub zaburzenia krwawienia, powinny je stosować w łagodniejszych dawkach. Należy unikać stosowania rośliny podczas ciąży lub karmienia piersią.
