Lawenda lekarska (Lavandula angustifolia) jest bardzo ważną rośliną, która znalazła zastosowanie nie tylko w lecznictwie, ale również w przemyśle perfumeryjnym, jak i kosmetycznym, a do tego sprawdza się także w kuchni. Ma piękny zapach i najbardziej cenne składniki, wśród których znajdują się:
- garbniki;
- triterpeny;
- kumaryny;
- fitosterole;
- antocyjany;
- sole mineralne;
- kwasy organiczne;
- olejek eteryczny, który posiada następujące substancje: linalol, geraniol, furfurol, pinen, cyneol, borneol, garbniki, cukry oraz związki mineralne.
Aby można było uprawiać lawendę, należy dla niej znaleźć miejsce nasłonecznione, suche z dobrze zdrenowaną i przepuszczalną glebą, a najlepiej to z dużą zawartością wapnia. Kwitnie na przełomie lipca i sierpnia i w tym czasie najlepiej zbierać jej ziele. Jest to nie tylko roślina ozdobna, ale również lecznicza i miododajna. Jej piękny zapach rozchodzi się dookoła, więc warto sadzić ją tam, gdzie przebywają ludzie. Jeśli ma sprzyjające warunki do uprawy, to może osiągnąć wysokość nawet do pół metra i tworzy gęste kępy, a składają się na nie łodygi porośnięte listkami i pięknymi, filetowo – niebieskimi kwiatami.
Lawenda lekarska – właściwości i zastosowanie
W olejku lawendowym zawarte są związki aromatyczne, które mają wyciszające działanie na układ nerwowy, czyli dzięki temu olejkowi człowiek się uspokaja, może szybciej zasnąć, ale też łagodzi skutki stresu i napięcia nerwowego. Jeśli ktoś chce spokojnie przespać całą noc, to warto ususzone kwiaty i liście lawendy włożyć do woreczka (musi to być woreczek płócienny) i trzeba trzymać go przy poduszce. Ponad to zapach lawendy może pobudzić aktywność zmysłową, jeżeli odczuwa się zmęczenie. Warto również wziąć kąpiel z dodatkiem kilku kropli tego olejku.
Inną, ale również cenną, jej zaletą jest łagodzenie bólu, np. bólu brzucha, bólu miesiączkowego i tych, które są spowodowane nagromadzeniem się gazów, a dzieje się tak, ponieważ napar z kwiatów lawendy ma działanie rozluźniające na mięśnie. Natomiast zapach tej rośliny działa na napięciowe bóle głowy czy migrenę, dlatego warto wziąć odrobinę olejku na palce i pomasować nimi skronie. Na napięciowe bóle mięśni czy reumatyczne bóle stawów czy mięśni pomogą masaże z olejkiem lawendowym. Poza tym przeciwbólowo działają też kąpiele z olejkiem lub naparem z lawendy.
Na problemy z układem trawiennym również może pomóc lawenda lekarska, a szczególnie substancje, które znajdują się w jej kwiatach i liściach. Zalety ich stosowania to:
- pobudzanie wydzielania soków żołądkowych i żółci,
- poprawienie apetytu,
- przyspieszenie trawienia,
- łagodzenie kolki i wzdęcia,
- przyspieszenie ruchów perystaltycznych jelit,
- pomagają leczyć zaparcia i dolegliwości spowodowane niestrawnością.
Szczególnie cenne działanie na układ pokarmowy ma napar z kwiatów lawendy, ale też można dodawać do potraw listki lawendy, które mają gorzki i lekko szczypiący smak.
Lawenda lekarska na infekcje
Lawenda lekarska pomaga również leczyć infekcje, ponieważ olejek lawendowy ma właściwości antyseptyczne oraz bakteriobójcze. Inhalacje z tym olejkiem warto zrobić, jeżeli ma się zapalenie gardła, oskrzeli, migdałków albo zatok. Można nim również płukać gardło. W czasie, gdy jest większe zagrożenie zachorowaniem na grypę czy przeziębienie, warto profilaktycznie stosować nalewkę lawendową, która zwalczy drobnoustroje, ale też pobudzi układ odpornościowy do działania. Pomocne na infekcję pęcherza może też być picie naparu z kwiatów i ziela lawendy.
Lawenda lekarska pomaga również na problemy skórne, a szczególnie na leczenie trądziku. Dzieje się tak, ponieważ olejek lawendowy ma właściwości antyseptyczne oraz przeciwgrzybiczne. Wspomaga także gojenie się ran oraz przyspiesza regenerację naskórka i dzięki tym właściwościom można go znaleźć w tonikach, kremach do skóry wrażliwej i delikatnej, a także w kosmetykach do pielęgnacji skóry głowy.
Oczywiście lawendę doceniono także w kuchni, gdzie używać można suszonych kwiatków, listków i pączków lawendy. Jej smak i aromat doskonale komponuje się z daniami mięsnymi i warzywnymi. Świeżych gałązek i listków najlepiej używać do sałatek, win i octu winnego. Natomiast w różnorodnych deserach najbardziej sprawdzą się świeże kwiaty lub olejek lawendowy, a obłędny jest smak lodów lawendowych.
Lawenda lekarska – sposób użycia
Lawendę lekarską można stosować jako:
- nalewkę,
- napar.
Aby przygotować nalewkę, należy wziąć cztery garści świeżych kwiatów lawendy, które zalewa się czterdziestoprocentowym alkoholem tak, aby ją zakryć całkowicie. Tak przygotowaną odstawia się na dwa tygodnie, ale codziennie trzeba wstrząsać naczyniem. Potem należy ją przecedzić. Gdy jest okres przeziębień i grypy, można ją stosować profilaktycznie i pije się ją codziennie po jednej łyżeczce. Można również nacierać nią bolące miejsca, np. przy bólach mięśni i zapaleniu korzonków.
Do zrobienia naparu trzeba wymieszać trzy łyżki kwiatów lawendy z trzema szklankami wrzątku. Tak przygotowany napar pije się trzy razy dziennie po jednej szklance, a dzięki temu można zmniejszyć nadmierną fermentację w jelitach, ale też sprawdza się jako środek wiatropędny.
