Cynamonowiec cejloński (Cinnamomum verum), należy do rodziny wawrzynowatych. To wiecznie zielone drzewo rośnie przede wszystkim w tropikach: w Indiach, Sri lance i Birmie. Uprawiane jest też w Azji, Afryce, Ameryce Południowej i Środkowej. W środowisku naturalnym osiąga ok. 10 m wysokości. Jednak uprawiany nie przekracza 3 m, a to z powodu nieustannego przycinania trzyletnich pędów, dla których to drzewo się hoduje.
Kora cynamonowca cejlońskiego jest cienka i papierowata o barwie jasnobrązowej.
Liście o kształcie podłużnym, o dł. ok. 22 cm i szer. 5 cm, w pierwszej fazie wzrastania o barwie jaskrawoczerwonej, następnie ciemnozielonej z białym unerwieniem, skórzaste i błyszczące.
Kwiaty, niewielkie o żółtej barwie, zebrane w wiechowaty kwiatostan. Zbudowane z 6 działek okwiatu, jajowatego słupka i pręcików.
Owoce, o barwie sinozielonej i zapachu terpentyny.
Wysuszona kora młodych pędów cynamonowca cejlońskiego jest jedną z najbardziej znanych i powszechnie używanych przypraw. Nadaje potrawom przyjemny, intensywny i korzenny zapach.
Cynamonowiec cejloński – droga cynamonowca do Europy
Historia użytkowania cynamonowca cejlońskiego sięga tysięcy lat wstecz. Już w starożytnym Egipcie używano go jako składnik olejów do balsamowania zwłok. A także do aromatyzowania napojów. Wzmianka o cynamonie pojawia się też w Starym Testamencie. W starożytnym Rzymie z kolei, jako składnik maści leczniczej, podnosił jej koszt do ogromnych sum.
W Europie pojawił się dopiero w XVI wieku, w okresie wielkich wypraw morskich i odkrywania nowych światów. Jedna z wypraw, pod banderą portugalską dotarła do Cejlonu, gdzie rósł w warunkach naturalnych. Jako intensywna, korzenna przyprawa, szybko osiągnął popularność i niebotyczne ceny. Ówczesny świat bez lodówek potrzebował intensywnych i aromatycznych przypraw zabijających zapach zbyt długo leżącego mięsa. Aby obniżyć koszty sprowadzenia kory cynamonowej rozpoczęto uprawę cynamonowca w koloniach, na przykład na Madagaskarze – w koloniach francuskich.
Cynamonowiec cejloński jako przyprawa
Właściwą przyprawą pozyskiwaną z cynamonowca cejlońskiego jest kora. Otrzymuje się ją 2-3 razy w roku, zawsze podczas pory deszczowej. Ścina się nisko przy ziemi pędy o dł ok. 3 m, zdejmuje się z nich korę w długich paskach, następnie zeskrobuje się zewnętrzną warstwę. Zdjęte paski kory poddane są procesowi suszenia na słońcu, właśnie wtedy przybierają swój charakterystyczny brązowy kolor. W trakcie tego procesu, zwijają się z obu stron, tworząc charakterystyczne rurki, które wkłada się jedna w drugą i pakuje. Suche rurki posiadają kilka klas jakościowych. Najcenniejsze są kory jasne i cienkie, gdyż wtedy są najbardziej aromatyczne i nadają najwięcej smaku potrawom.
Cynamonowiec cejloński w medycynie
Właściwości lecznicze wykryto w korze cynamonowca oraz olejku cynamonowym. Wyciąg z kory ma zastosowanie w leczeniu przewlekłych dolegliwości trawiennych, przejedzeniu, wzdęciach, skurczach żołądka. Jest też składnikiem preparatów poprawiających łaknienie i trawienie. Ma właściwości bakteriobójcze. Wyciąg z kory cynamonowca stosuje się też dla poprawienia smaku i zapachu preparatów farmaceutycznych.
Stwierdzono korzystne działanie cynamonu na poziom glukozy we krwi oraz zawartość cholesterolu i trójglicerydów. Mocno obniża wskaźniki bez negatywnego wpływu na cholesterol HDL.
Olejek cynamonowy znalazł zastosowanie przy zaburzeniach łaknienia, skurczach żołądka i jelit oraz wzdęciach i biegunkach. Olejek zapobiega zatruciom pokarmowym, stąd szerokie użycie cynamonowca jako przyprawy ,szczególnie w warunkach tropikalnych.
Cynamonowiec cejloński wspomaga leczenie infekcji skóry, górnych dróg oddechowych, infekcji wirusowych. Pomaga w zwalczaniu pasożytów skóry i przewodu pokarmowego, ma właściwości przeciwreumatyczne. Olejek cynamonowy stosuje się też do masaży, inhalacji i kąpieli.
Cynamon doskonale hamuje rozwój bakterii i grzybów, w tym drożdży Candida albicans. Aldehyd cynamonowy pozyskany z cynamonu zabija co najmniej 4 gatunki tych drożdży. Ma też właściwości probiotyczne, może być stosowany przy długotrwałych leczeniach antybiotykami. Aldehyd cynamonowy posiada też właściwości antyzakrzepowe, hamując uwalnianie kwasu archaidonowego z błon płytek krwi, przyczynia się do zmniejszania powstawania ognisk zapalnych.
Cynamon cejloński w kosmetyce
W kosmetyce używa się mielone nasiona cynamonowca cejlońskiego. Używane jak składnik wielu mieszanek, natomiast właściwości eteryczne wykorzystywane są w produkcji perfum.
Aldehydy cynamonowe oraz kwas cynamonowy stosowany jest w kosmetykach służących pielęgnacji cery tłustej. Sprawdzają się zwłaszcza przy leczeniu zmian trądzikowych. Rozjaśniają przebarwienia cery, zapobiegają powstaniu trwałych zmian potrądzikowych. Związki fenolowe cynamonowca wykorzystywane są też jako naturalne filtry UV.
Maseczkę do cery tłustej można wykonać samodzielnie w warunkach domowych, dodając sproszkowany cynamon choćby do jogurtu. Po 30 minutach widoczne są pozytywne zmiany na skórze, jej rozjaśnienie i gładki wygląd.
