Mydlnica lekarska (łac. Saponaria officinalis) to wieloletnia roślina należąca do rodziny Caryophyllaceae (goździkowatych), która zawiera około 2000 gatunków. Jest zaliczana jest do gatunków europejskich lub europejsko – zachodniosyberyjskich. Występuje zarówno w Azji Środkowej, jak i w wielu miejscach Europy. Można ją spotkać właściwie od południa Europy aż do Skandynawii, jednakże najbardziej popularna jest w Turcji, gdzie pełni przede wszystkim rolę rośliny ozdobnej, a także stanowi ważny surowiec do produkcji tradycyjnej chałwy. W Polsce rośliny należące do goździkowatych, a wśród nich mydlnica lekarska są bardzo rozpowszechnione, szczególnie w regionie Karpat.
Mydlnica lekarska – właściwości lecznicze i zastosowanie
Roślina ta jest dość prosta w uprawie. Nic więc dziwnego, że już w czasach starożytnych mydlnica lekarska była wykorzystywana w medycynie naturalnej. Używano jej jako mydło (jej angielska nazwa to soapwort). Jest często określana w ludowych zapiskach jako „pieniące się ziele„.
Mydlnica lekarska jest doskonałym substytutem mydła z uwagi na pianotwórcze właściwości przygotowanych z niej ekstraktów wodnych. Jej właściwości pianotwórcze sprawiają, że może być ona używana jako składnik szamponów nawet dla delikatnej skóry. Z powodzeniem może bowiem zastąpić bardziej drażniące dla skóry składniki pianotwórcze.
Ta popularna w Polsce roślina ma zastosowanie nie tylko w produkcji szamponów ziołowych, ale także jako cenny surowiec w ziołolecznictwie. Do dziś wykorzystuje się ją jako środek wykrztuśny (na przykład w zapaleniu oskrzeli) i napotny. Jak wskazują naukowe opracowania, mydlnica lekarska ma także właściwości żółciopędne, moczopędne i oczyszczające. Stosowana jest także w leczeniu świądu. Znane są również jej wykorzystania w problemach reumatologicznych. Chociaż najczęściej wykorzystywane są korzenie mydlnicy lekarskiej (łac. Saponaria officinalis) to jej części nadziemne także mają zastosowanie w ziołolecznictwie – wykazują działanie antybakteryjne.
Działanie wykrztuśne i antybakteryjne – jak przygotowywać odwar z mydlnicy lekarskiej?
Pomimo, że mydlnica lekarska występuje w wielu kosmetykach naturalnych dostępnych w drogeriach czy aptekach, to jednak coraz więcej osób przygotowuje odwary samodzielnie. Suszone korzenie mydlnicy można bez problemu zdobyć w specjalnych sklepach zielarskich czy niektórych aptekach. Jak przygotować taki odwar? Wystarczy zalać suszone korzenie mydlnicy lekarskiej wodą i moczyć je przez 5 godzin.
W sklepach dostępne są zwykle jedynie korzenie tej popularnej rośliny, ale w przypadku samodzielnej uprawy warto wykorzystać również i inne części roślinne – łodygi czy liście – gdyż one również wykazują podobną aktywność. Po namoczeniu organów roślinnych należy doprowadzić odwar do zagotowania i gotować przez około 10 minut na wolnym ogniu. Po wystudzeniu odwar nadaje się już do picia. Zaleca się picie odwaru 3 lub 4 razy dziennie. Tak przygotowany odwar wywołuje odruch kaszlu. Jest wykorzystywany także w leczeniu oskrzeli i innych, przewlekłych problemów z drogami oddechowymi. Regularne picie takiego odwaru świetnie oczyszcza drogi oddechowe.
Przemywanie tak przygotowanym wywarem skóry doskonale odkaża rany dzięki antybakteryjnym właściwościom mydlnicy lekarskiej. Takie zabiegi są także skuteczną pomocą w przypadku uporczywego świądu. Zalecana jest zatem w leczeniu egzemy i innych, uciążliwych chorób skórnych.
Mydlnica lekarska – działanie myjące i pianotwórcze
Mydlnica lekarska stanowi niezwykle często pianotwórczy składnik szamponów ziołowych. Jest zwykle ukryta w składzie produktu pod swoją łacińską nazwą (łac. Saponaria officinalis). Dzięki obecności w tej roślinie między innymi triterpenowych saponin mydlnica lekarska doskonale się pieni. Jest ona polecana przede wszystkim osobom, które mają delikatną skórę. Występowanie reakcji alergicznych na szampony wykorzystujące syntetyczne substancje może być bardzo uciążliwe i wywoływać między innymi świąd. Dlatego też warto samodzielnie przygotowywać płukanki na włosy właśnie w oparciu o mydlnicę lekarską. Jak to zrobić?
Podobnie jak w przypadku zastosowań w leczeniu kaszlu, reumatyzmu czy wystąpienia ran należy przygotować odwar z korzeni mydlnicy, które zawierają najwięcej pianotwórczych substancji. Następnie wystarczy przemyć włosy tak przygotowanym roztworem. Mydlnica doskonale spełnia funkcję naturalnego szamponu.
Dlaczego warto wykorzystywać mydlnicę lekarską?
Mydlnica lekarska (łac. Saponaria officinalis) to roślina, która ma wiele zalet. Można ją uprawiać nawet we własnym ogródku, oczywiście, jeśli posiadamy wilgotne podłoże, gdyż w takich warunkach najłatwiej uprawiać tą roślinę. Stanowi ona nie tylko skuteczną pomoc w wielu schorzeniach, ale może być także piękną ozdobą ogrodu. Liście mydlnicy lekarskiej należy zbierać w okresie od lipca do sierpnia natomiast korzenie we wrześniu lub październiku. To właśnie w tym okresie zawartość substancji aktywnych w organach tej rośliny jest największa.
