Babka lancetowata (Plantago lanceolata) jest bardzo popularną rośliną na terenie Polski. Występuje również praktycznie w całej Europie, w północnej Afryce oraz na terenach Azji zachodniej i środkowej, a także w Australii. Babka lancetowata jest inaczej nazywana także w niektórych rejonach babką wąskolistną czy języczkami polnymi. Właściwości zdrowotne płynące z wykorzystania babki lancetowatej są znane od dawnych czasów – z zalet tej roślin korzystały już bardzo często nasze babki i prababki.
Babka lancetowata – zastosowanie
Roślina rośnie przede wszystkim na łąkach i pastwiskach, ale zdarza się jej występować także na przydomowych trawnikach czy górskich zboczach (na niezbyt wysokiej wysokości – w Tatrach można ją spotkać do wysokości około 1300 m.n.p.m.). Babka lancetowata kwitnie od wiosny do wczesnej jesieni, czyli w okresie mniej więcej od maja do września. Jedna roślina wydaje około 900-1200 nasion.
Babka lancetowata jest stosowana przede wszystkim w ziołolecznictwie, jako lek na wszelkie zranienia i opuchlizny. Zaleca się także stosowanie naparu z babki lancetowatej w terapii uporczywego, suchego kaszlu oraz towarzyszącej mu chrypki, a także w przypadkach problemów z drogami moczowymi.
Wykorzystanie babki lancetowatej w celach leczniczych odbywa się przede wszystkim poprzez zbieranie w pełni wykształconych liści w okresie kwitnienia rośliny (tak jak to było już wspomniane – od maja do września). Zbierając roślinę należy zwrócić uwagę na fakt, by była ona w jak najlepszym stanie i nie były widoczne na niej uszkodzenia, mogące przyczynić się do rozwoju grzybicy na roślinie.
Unikamy zbierania rośliny w miejscach, gdzie może być narażona na kontakt ze spalinami samochodowymi (przy ruchliwych ulicach) czy herbicydami. Babkę lancetowatą suszy się w dużym przewiewie, najlepiej w temperaturze do 40 °C, gdyż w innych warunkach liście ciemnieją i tym samym w dużym stopniu tracą swoją leczniczą wartość. Roślinę warto zbierać i następnie suszyć bez ogonków. Zabierając się do zbierania liści babki lancetowatej warto nauczyć się odróżniać ją od podobnych do niej roślin, które są o wiele mniej wartościowe i bardzo podobne do cenionej babki lancetowatej – szczególną uwagę na ten fakt, należy zwrócić przede wszystkim w terenach nadmorskich (babka nadmorska) oraz górskich (babka górska).
Babka lancetowata – właściwości lecznicze
Do głównych właściwości leczniczych babki lancetowatej jest zmniejszanie przekrwienia błon śluzowych oraz nadmiernej przepuszczalności naczyń włosowatych. Pozwala to wykorzystywać liście babki lancetowatej w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej oraz krtani. Roślina jest także stosowana jako środek wykrztuśny i rozkurczający mięśnie gładkie w leczeniu infekcji oraz przewlekłych chorób dróg oddechowych (przede wszystkim górnych). Efekt leczniczy jest przede wszystkim osiągany za pomocą mieszanek ziołowych oraz syropów.
Sok ze świeżych liści babki lancetowatej bądź specjalnie przygotowany odwar przyśpiesza gojenie się otarć i ran oraz regenerację naskórka. Dzięki właściwością antybakteryjnych i ściągających babkę lancetowatą stosuje się leczeniu trudno gojących się ran i wielu chorób skórnych.
Dodatkowo, według badań, wyciąg z liści babki lancetowatej stosowany doustnie wykazuje działanie antywirusowej oraz pobudzające wytwarzanie interferonu. Taka terapia posiada wobec tego działanie podnoszące odporność ludzkiego organizmu oraz ochronę przed wirusami.
Babka lancetowata odgrywa także ważną rolę w leczeniu nieżytu jelit oraz przy uporczywych dolegliwościach ze strony układu pokarmowego, na przykład przy biegunce.
Babka lancetowata – sposób użycia
Odwar z z babki lancetowatej do picia, na przykład w infekcjach i zaburzeniach pracy układu pokarmowego
Jedną do dwóch łyżek suszonych liści babki lancetowatej zalać 350ml ciepłej wody. Podgrzewać na wolnym ogniu, aż do wrzenia wywaru. Następnie gotować pod przykryciem przez około 5 minut. Gdy odwar lekko przestygnie, przecedzić go przez sitko bądź gazę, tak aby oddzielić liście od uzyskanego w ten sposób naparu.
Odwar pić 2-3 razy po niepełnej szklance – w nieżycie jelit i przy biegunce.
Odwar z babki lancetowatej do stosowania zewnętrznego i w przypadku infekcji oczu
Odwar do stosowania zewnętrznego przygotowuje się w identyczny sposób jak odwar do picia. Stosuje się do do okładów i przemywania trudno gojących się ran i problemów skórnych. Odwarem można płukać także gardło przy infekcjach dróg oddechowych i chorobach wirusowych, na przykład przy zapaleniu gardła czy krtani. W przypadku przemywania oczu (przy infekcjach) należy dodatkowo rozcieńczyć odwar wodą, najlepiej w proporcji 1:1.
Sok z babki lancetowatej – do picia jako środek przeciwwirusowy i syrop na kaszel
W przypadku dysponowania jedynie suszonymi liśćmi babki lancetowatej można stosować odwar – uzyskany w przedstawiony powyżej sposób. W okresie kwitnięcia rośliny (od maja do września) warto spróbować uzyskać sok ze świeżych liści. W tym celu świeżo zebrane liście (z zachowaniem opisanych wcześniej reguł zbiorów) miażdżymy, aż do uzyskania soku. Następnie pijemy go kilka razy dziennie po łyżeczce. Najwięcej właściwości ma sok przygotowany na świeżo – dlatego też przechowujmy go w lodówce jedynie przez 2-3 dni po przygotowaniu.
