Żylaki miednicy to przypadłość kobieca, a przy tym spotykająca najczęściej te z kobiet, które mają za sobą już kilka ciąż (wieloródki). Zespół przekrwienia żylnego miednicy – bo tak też tę przypadłość się nazywa – zwykle rozwija się po prostu u kobiet w ciąży, ale każda kolejna ciąża zwiększa ryzyko zachorowania lub sprzyja rozwojowi tego stanu chorobowego, jeśli pojawił się już wcześniej.
Według szacunków, co dziesiąta ciężarna kobieta cierpi na niewydolność żylną miednicy (to jeszcze inna nazwa tej samej przypadłości). Statystyki mówią też, że ok. 15% kobiet między dwudziestym a pięćdziesiątym rokiem życia choruje na żylaki miednicy, choć nie zawsze towarzyszy im ból i dyskomfort.
Żylaki miednicy – przyczyny
Żylaki miednicy nie bez powodu rozwijają się najczęściej podczas ciąży. Wtedy bowiem macica wywiera nacisk na żyły biodrowe, przez co zmniejsza odpływ krwi. Proces ten przebiega analogicznie do tworzenia się żylaków kończyn dolnych. W jednym i drugim przypadku żyły odprowadzające krew do serca tracą zdolność do prawidłowej pracy. Wraz z powiększaniem się macicy i coraz większym uciskiem, żyły biodrowe wewnętrzne ulegają poszerzeniu, spowodowanym podnoszeniem się w nich ciśnienia.
Prowadzi to do powstania żylaków, które w przypadku tej przypadłości dają o sobie znać w okolicach żył jajników, przymacicza, macicy, jak i również w obrębie miejsc intymnych. Trzeba dodać jednak, że etiopatogeneza niewydolności żylnej miednicy wskazuje przede wszystkim na wrodzony brak bądź też nieprawidłowy mechanizm zamykania się zastawek w żyłach, zwłaszcza zaś w żyłach jajnikowych.
Jest to więc przyczyna fundamentalna. Rozwój ciąży pozwala ujawnić się tym nieprawidłowościom. Żylaki miednicy u kobiet, które nigdy nie były w ciąży, to bardzo rzadkie zjawisko. Niemniej, kiedy pojawia się zakrzepica żył biodrowych lub ucisk żył miednicy wskutek rozrostu guza nowotworowego, wtedy także może dojść do pojawienia się żylaków miednicy. Podobnie wspomniane żyły mogą być uciskane przez tętnicę biodrową czy też aortę. Mówimy wtedy o Zespole May-Turnera, w takim przypadku również zwiększa się ryzyko żylaków miednicy. Zespół przekrwienia żylnego miednicy może pojawić się także u kobiet chorujących na zespół policystycznych jajników i cierpiących na różne zaburzenia hormonalne.
Żylaki miednicy – objawy
Do objawów żylaków miednicy należy m.in. wrażenie ciężkości okolicy krocza i wzmożone parcie na pęcherz moczowy. Poza tym, niejednokrotnie mamy do czynienia z oziębieniem seksualnym, depresją i niepokojami, które znacząco pogarszają ogólną kondycję i życiowy komfort. Najbardziej charakterystycznym symptomem są jednak częste i nieostre bóle podbrzusza, okolic krocza lub krzyża. Bóle ulegają nasileniu szczególnie w trakcie menstruacji (kiedy to krwawienia są bardziej obfite niż podczas poprzednich miesiączek). Także w pozycji stojącej i podczas stosunków płciowych lub po zakończeniu tych stosunków.
Często zresztą bóle są tak nasilone, że uniemożliwiają współżycie płciowe, tym bardziej, że kobieta odczuwa też pieczenie okolic intymnych. Kobiety mogą skarżyć się na nasilenie bólów także podczas zwiększonego wysiłku fizycznego i zmęczenia. Tego typu dolegliwości bólowe są wyraźnym sygnałem, który powinien skłonić do niezwłocznej wizyty u lekarza.
Czasami żylaki są zauważalne, ponieważ pojawiają się również pod pośladkami, na udach czy też w okolicach intymnych, np. w obrębie sromu; nie dotyczy to jednak wszystkich pacjentek. Dlatego właśnie to wspomniane bóle pozostają objawem najbardziej specyficznym, zwłaszcza, jeśli trwają one regularnie powyżej 6 miesięcy.
Żylaki miednicy – diagnostyka i leczenie
Gdy istnieje podejrzenie zespołu przekrwienia żylnego miednicy, badanie ultrasonograficzne można potraktować jako badanie o charakterze wstępnym, zwykle bowiem nie jest ono wystarczające, aby uskutecznić pełne rozpoznanie. Zazwyczaj niezbędne są więc także inne metody, nazywane badaniami kontrastowymi; należą do nich rezonans magnetyczny z kontrastem, flebotomografia, a także flebografia inwazyjna.
Żylaki miednicy – leczenie
Leczenie żylaków miednicy wymaga m.in. zastosowania tzw. embolizacji. Zabieg ten sprowadza się do wykonania niewielkiego nacięcia na skórze, które umożliwi następnie wprowadzenie portu naczyniowego do żyły udowej. Dzięki temu możliwe jest przeprowadzenie cewnika angiograficznego do żyły dotkniętej stanem chorobowym. Później cewnik staje się drogą do wprowadzenia zwojów specjalnego drutu (spirali embolizacyjnych), przez co uszkodzone naczynie zostaje po prostu zamknięte, a krew może przepływać inną, prawidłową już drogą.
Cały opisany zabieg przeprowadzany jest pod kontrolą RTG. Zamknięcie nieprawidłowych naczyń może być dokonane również za pomocą okluderów lub metody obliteracji chemicznej (w grę wchodzą tutaj skleroterapia i zastosowanie kleju wewnątrznaczyniowego). Jakakolwiek metoda okazałaby się w konkretnym przypadku adekwatna, po wykonaniu każdego takiego zabiegu pacjentka musi zostać w szpitalu na okres jednego dnia.
