Podejrzewasz u siebie przeziębienie lub grypę? Spokojnie, to może być katar sienny. Jeśli nadchodzi wiosna i lato, a Ty już od początku sezonu zaczynasz kichać i nie rozstajesz się z chusteczką higieniczną, a do tego narzekasz na zmęczenie, niemożność skupienia się i bóle głowy, to prawdopodobnie chorujesz na alergiczny nieżyt nosa.
Katar sienny jest efektem alergii, w skutek której dochodzi do zapalenia błony śluzowej wyściełającej wewnętrzną część naszego nosa. Może występować on u pacjentów czasowo, czyli w okresie wiosenno- letnim, kiedy to następuje wzmożone pylenie wielu roślin, lub całorocznie, na przykład gdy dochodzi do przewlekłej, nadmiernej ekspozycji na takie alergeny jak kurz, pleśnie czy sierść zwierząt. Nie leczony katar sienny, u dzieci, szybko może przeistoczyć się w astmę, więc nie należy go lekceważyć.
Co jest przyczyną kataru siennego?
Jak już wspomnieliśmy, główną przyczyną kataru siennego jest alergia. Ale prawda jest też taka, że jeśli w rodzinie, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo chorowali na katar sienny bądź alergie, to i kolejne pokolenie może się na nie uskarżać, bowiem ta dolegliwość ma predyspozycje genetyczne.
Co może alergizować i wywoływać katar sienny?
Przede wszystkim wszelkiego rodzaju pyłki traw, kwiatów i drzew, ale także kurz, grzyby, pleśnie, pierze oraz sierść zwierząt. Szczególnie uporczywe i powszechne są trawy (uwaga na te skoszone bądź siano), brzoza, jesion, lipa, topola, wierzba, olcha i leszczyna. Najczęściej alergizujące kwiaty to pelargonie, begonie, malwy czy hiacynty. Alergicy powinni też zrezygnować z trzymania w domu psa, kota, świnki morskiej lub innych zwierząt posiadających sierść.
Jakie objawy daje katar sienny?
Pod wpływem kontaktu z alergenem śluzówka nosa staje się przekrwiona, wskutek czego dochodzi do jej obrzęku i nadmiernego wydzielania śluzu z błony śluzowej. Wskutek działania histaminy dochodzi do takich objawów jak:
- Świąd nosa
- Katar
- Kichanie
- Łzawienie oczu
- Suchość i drapanie w gardle
Symptomy grypy czy przeziębienia możemy odczuć dopiero po kilku dniach, a katar sienny objawia się nawet w ciągu kilku minut od kontaktu z czynnikiem alergizującym. Do wymienionych objawów dochodzi jeszcze problem z koncentracją, bóle głowy, przewlekłe zmęczenie i problemy z zasypianiem oraz kilkukrotne wybudzanie się w nocy. U dzieci pojawia się także kaszel i uczucie duszności, które mogą być też już pierwszymi objawami astmy.
Jak się diagnozuje katar sienny?
Zarówno u dzieci jak i u dorosłych jedyną miarodajną diagnostyką kataru siennego, jest stwierdzenie alergii za pomocą testów alergicznych. Jest ich kilka rodzajów, które robi się w zależności od alergenu, ale i wieku pacjenta.
- Testy skórne wykonuje sie na wewnętrznej stronie przedramienia. Na skórę nakłada się kroplę alergenu w płynnej postaci i potem nakłuwa skórę. Po około 20 minutach sprawdza się jak duży powstał odczyn (zaczerwienienie bądź bąbel).
- Testy z krwi wykonuje się przede wszystkim małym dzieciom, przed ukończeniem przez nie 3 roku życia.
- Testy prowokacyjne polegają na daniu pacjentowi do wąchania wacik nasączony alergizującym roztworem i obserwowaniu jak na niego on zareaguje.
Testy alergiczne wykonuje alergolog, aczkolwiek, aby się do niego dostać trzeba pójść prywatnie bądź otrzymać skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu. Ci, niestety często najpierw sami, bez odpowiedniej diagnostyki, wprowadzają leczenie farmakoterapią.
Leczenie alergii i kataru siennego
Najskuteczniejszą metodą leczenia alergii i kataru siennego, jest immunoterapia, czyli potocznie mówiąc odczulanie. Niestety, nie wszyscy mogą się takiemu leczeniu poddać. Nie zaleca się bowiem odczulania dzieci poniżej 5 roku, kobiet w ciąży, astmatyków oraz osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne (choć w tym przypadku zdania lekarzy są podzielone).
Osoby, którym lekarz odmówi odczulania, lub, które same nie będą chciały zastosować tej metody, mogą skorzystać z leczenia farmakoterapią. Takim pacjentom lekarz przepisuje leki antyhistaminowe, a czasami wspomaga terapię także kortykosteroidami. Leki antyhistaminowe chory może zakupić także sam w aptece, bez recepty. Aby jak najszybciej wyeliminować katar sienny zaleca się także stosowanie odpowiednich aerozoli do nosa, a chcąc zmniejszyć zapalenie spojówek wpuszczanie antyalergicznych kropel do oczu.
Domowe sposoby na alergię
Domowymi sposobami nie wyleczymy ani alergii ani kataru siennego. Możemy jednak zmniejszyć możliwość ekspozycji na czynniki alergizujące i wspomóc farmakoterapię lub odczulanie. Ważne jest, aby alergicy pamiętali o kilku zasadach:
- Zasłony i firanki zamień na rolety lub żaluzje, które łatwiej czyścić codziennie z kurzu
- Zamiast dywanów warto mieć wykładzinę zmywalną, którą łatwo umyć dwa razy dziennie
- Nie kupuj dzieciom maskotek, są one zbieraczami kurzu i roztocza
- Książki zamknij w szklanej witrynie bądź szafce, tak aby leżąc na wierzchu nie zbierały kurzu
- Nie kupuj psa, kota ani innych zwierząt, które posiadają sierść
- Pamiętaj aby często wietrzyć mieszkanie
- Unikaj miejsc, w których składane jest siano, lub jest koszona trawa
- Pościel z pierza wymień na tą z włókien syntetycznych
