Jeśli wydaje nam się, że cierpimy na alergię, warto wykonać testy alergiczne i potwierdzić bądź wykluczyć tę ewentualność. Wskazane jest to zwłaszcza w przypadku długotrwałych, nieswoistych objawów.
Jak mogą wyglądać objawy alergii? Przeróżne! Mogą to być:
- pogorszenie stanu skóry,
- zaczerwienienia,
- wykwity, niedoskonałości, piekące lub swędzące plamy na skórze,
- bóle pleców,
- bóle stawów,
- zaburzenia wzroku,
- kaszel,
- problemy gastryczne i dokuczliwości ze strony układu pokarmowego – uczucie pełności, nawracające biegunki, zaparcia, wzdęcia, nudności, bóle w dole brzucha, częste wymioty,
- ogólne rozbicie,
- złe samopoczucie,
- obniżenie odporności,
- nawracające migreny
- epizody obniżonego nastroju i braku energii.
Przed testami
Istnieją różne testy alergiczne. Warto wiedzieć, po które z nich sięgnąć, by uzyskać właściwą odpowiedź. Jeśli przyjmujemy leki przeciwalergiczne, na co najmniej tydzień przed planowanym wykonaniem testów powinniśmy je odstawić (najlepiej byłoby, gdyby ten czas wydłużyć do dwóch tygodni).
Do badań nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Można się na nie zgłosić o każdej porze dnia, nie trzeba wykonywać ich na czczo. Jak przy większości badań, trzeba poinformować wykonującego je specjalistę o schorzeniach i przeprowadzonych terapiach, szczególnie o zaburzeniach poziomu immunoglobulin, immunosupresji i chorobie autoimmunologicznej.
Testy alergiczne – diagnostyka
Stwierdzenie czy dany składnik pożywienia wywołuje u nas reakcję alergiczną, nie jest proste. Bywa bowiem tak, że nieznaczna ilość danego alergenu w diecie nie powoduje reakcji, dopiero określona jej ilość będzie przyczyną przykrych dolegliwości. Jedzenie poddawane jest rozmaitym rodzajom obróbki – część ma wpływ na ewentualne reakcje alergiczne, dochodzą do tego różne warunki przechowywania żywności i dodawane do nich substancje konserwujące, zagęszczające, zakwaszające oraz stabilizatory, emulgatory i antyutleniacze. Gdy dodamy do tego alergie krzyżowe, polegające na tym, że dany alergen powoduje reakcję tylko jeśli towarzyszy mu inny alergen – wiadomo już, dlaczego diagnozowanie alergii nie należy do najłatwiejszych zadań.
Na początek
Najczęściej diagnostykę rozpoczyna się od wykonania testów natywnych czyli testów ze świeżymi alergenami. Odpowiednio spreparowane, świeże produkty spożywcze aplikowane są na skórę i obserwuje się czy dają one reakcję.
Testy alergiczne – testy skórne
Jeśli takie badanie nie wystarczy, można sięgnąć po testy alergiczne skórne. Badanie obejmuje 15-20 alergenów, zazwyczaj tych, które najczęściej powodują alergię (są to mleko, mąkę, jajo, ryby, jabłko, marchew, pomidor, truskawka, wieprzowina, kakao i przyprawy). Zestawy alergenów mogą być również indywidualnie modyfikowane. Kropla alergenu nanoszona jest na przedramię lub plecy, po czym nakłuwa się skórę. Następne 15-20 minut jest decydujące, jeśli pojawią się zaczerwienienie i bąbel, świadczy to o uczuleniu. Wymagany jest dłuższy kontakt alergenu ze skórą; pierwszy odczyt następuje po 48 godzinach, drugi – po kolejnych 48.
Badania z krwi
Jeśli potrzebna jest dalsza diagnostyka, można wykonać testy alergiczne wykrywające alergię pokarmową z krwi, które polegają na oznaczeniu przeciwciał w celu wyodrębnienia nietolerowanych produktów pokarmowych. Są polecane dla dzieci poniżej 1 roku życia, u osób u których z powodu bardzo silnych objawów alergii nie można było odstawić leków przeciwalergicznych oraz u pacjentów z nasilonymi alergicznymi zmianami skórnymi lub gdy występują rozbieżności między wynikiem testów skórnych i wywiadem. Warto zwrócić uwagę na to, jak szeroki jest panel alergenów, który wybieramy oraz czy w wybranym panelu znajdują się te składniki diety, które „podejrzewamy” o wpływ na nasze samopoczucie i zdrowie. Warto przeanalizować także zawartość alergenów w panelu pod kątem naszej diety, czy znajdują się w nim alergeny typowe dla typowej polskiej diety lub naszego sposobu żywienia – jeśli jest on specyficzny.
Alergia krzyżowe
Mimo rozwiniętej wiedzy medycznej i diagnostyki, wciąż bardzo trudno odpowiedzieć na pytanie czy dany pacjent cierpi na alergię krzyżową. Do jej powstania prowadzi skomplikowany mechanizm, gdy odpowiedź organizmu uwarunkowana jest jednoczesnym wpływem alergenu pokarmowego w połączeniu z alergenem innego typu – alergenem kontaktowym lub częściej: wziewnym. Najczęstszym przykładem tego typu reakcji jest połączenie alergii na określone pyłki z alergią na pewne owoce. Prowadząc proces diagnostyczny ciężko także stwierdzić czy dana reakcja rzeczywiście jest alergią krzyżową, czy jest to tylko tymczasowe współwystępowaniem dwóch rodzajów alergii. Dzisiejsza medycyna pozwala jedynie na określenie prawdopodobieństwa takiej reakcji. W przypadku badania alergii krzyżowej nie dostajemy jednoznacznej odpowiedzi a jedynie informację na temat prawdopodobieństwa wystąpienia reakcji alergicznej krzyżowej pod wpływem danych czynników. Badania są wieloetapowe i obejmują:
- testy skórne,
- testy płatkowe,
- doustne próby prowokacyjne
- badania krwi (IgE całkowite i specyficzne)
- testy skórne z alergenami rekombinowanymi,
- immunobloting,
- immunoelektrofereza krzyżowa,
- test zahamowania.
