Wirus czikungunia jest chorobą wirusową, która często ujawnia się w krajach tropikalnych Afryki i Azji Południowo-Wschodniej. Choroba ta ostatnio wzbudziła niepokój w krajach zachodnich i strefach umiarkowanych na całym świecie. Niedawny powrót i pojawienie się zakażeń czikungunia w Europie i Stanach Zjednoczonych doprowadziły do globalnego zainteresowania. W rzeczywistości międzynarodowe podróże należą do jednego z głównych czynników ryzyka dla szybkiego światowego rozprzestrzeniania się choroby.
Określenie „Chikungunia” często odnosi się zarówno do wirusa (CHIKV), jak i do choroby lub gorączki (CHIKF) wywołanego przez ten wirus. Pochodzi z afrykańskiego dialektu Swahili lub Makonde i tłumaczy się, jako „być pochylony”. W Kongo określa się je, jako „buka-buka”, co oznacza „złamane łamane„. Korzenie tej choroby wirusowej sięgają 1953 r., kiedy to po raz pierwszy opisano ją podczas epidemii w wiosce Swahili w dystrykcie Newala w Tanzanii w Afryce.
Wirus czikungunia – przyczyny
Wirus czikungunia jest przenoszony na ludzi przez ugryzienia komarów. Wirus najczęściej rozprzestrzenia się wśród ludzi przez takie gatunki komarów jak: Aedes aegypti i komary Aedes albopictus. Są to te same komary, które przenoszą wirusa denga. Komary gryzą w ciągu dnia i w nocy.
Wirus czikungunia rzadko jest przenoszony od matki do noworodków w okresie narodzin. Dotychczas nie znaleziono niemowląt zarażonych wirusem poprzez karmienie piersią. Ze względu na korzyści płynące z karmienia piersią, zachęca się matki do karmienia nawet w miejscach, w których krąży wirus czikungunia. W teorii wirus może być rozprzestrzeniony przez transfuzję krwi. Do tej pory nie ma znanych raportów z takiego przypadku.
Wirus czikungunia – objawy
W pierwszym tygodniu zakażenia wirus może krążyć we krwi i być przenoszony z zakażonej osoby do innego komara podczas ugryzienia. Zakażony komar może następnie przenosić ten wirus na inne osoby. Aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa, ważne jest, aby unikać ukąszeń komarów podczas pierwszego tygodnia choroby. Większość osób zakażonych wirusem chikungunia rozwinie pewne objawy. Objawy zwykle zaczynają się od 3-7 dni po zakażeniu przez zarażonego komara.
Najczęstszymi objawami są:
- gorączka,
- bóle stawów,
- bóle głowy,
- bóle mięśni,
- obrzęk stawów lub wysypkę.
- zgłaszano sporadyczne przypadki powikłań takich jak: choroby oczu, układu nerwowego i serca, jak również dolegliwości żołądkowo-jelitowe.
Choroba Chikungunia często nie powoduje śmierci, ale objawy mogą być ciężkie i uniemożliwiające normalne funkcjonowanie. Większość pacjentów czuje się lepiej w ciągu tygodnia. U niektórych osób ból stawów może utrzymywać się przez wiele miesięcy. Osoby narażone na cięższą chorobę to głównie noworodki zarażone w czasie porodu, osoby starsze oraz osoby z chorobami, takimi jak wysokie ciśnienie krwi, cukrzyca lub choroby serca.
Wirus czikungunia – diagnoza
Chikungunia jest wirusem alfa należącym do rodziny Togaviridae. Objawy chikungunia są podobne do objawów denga i Zika, choroby rozprzestrzeniają się przez te same gatunki komarów. Jeśli wystąpiły wyżej opisane objawy, należy skonsultować się z lekarzem. Lekarz zleci przeprowadzenie badania krwi w poszukiwaniu chikungunia lub innych podobnych wirusów.
Do diagnozowania można wykorzystać kilka metod. Testy serologiczne, takie jak testy immunoenzymatyczne związane z enzymem (ELISA), mogą potwierdzać obecność przeciwciał anty-chikungunia IgM i IgG. Poziomy przeciwciał IgM są najwyższe od 3 do 5 tygodni po rozpoczęciu choroby i utrzymują się przez około 2 miesiące. Próbki pobrane w ciągu pierwszego tygodnia po wystąpieniu objawów należy badać zarówno metodą serologiczną jak i wirusologiczną (RT-PCR).
W ciągu pierwszych kilku dni infekcji wirus może być izolowany od krwi. Dostępne są różne metody odwrotnej transkryptazy-polimerazy łańcuchowej (RT-PCR), ale mają zmienną czułość. Niektóre są dostosowane do diagnozy klinicznej. Produkty RT-PCR z prób klinicznych mogą być również stosowane do genotypowania wirusa, umożliwiając porównanie z próbkami wirusów z różnych źródeł geograficznych.
Wirus czikungunia – leczenie
Nie ma szczepionki zapobiegającej zarażeniu się wirusem chikungunia.
Leczenie objawów:
- Dużo odpoczywać.
- Pić płyny, aby zapobiec odwodnieniu.
- Należy zażywać leki takie jak acetaminofen (Tylenol) lub paracetamol w celu zmniejszenia gorączki i bólu.
- Nie należy przyjmować aspiryny i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (dopóki nie można wykluczyć dengi w celu zmniejszenia ryzyka krwawienia).
- Jeśli pacjent przyjmuje lek na kolejną chorobę, przed podjęciem dodatkowych leków należy porozmawiać z lekarzem.
- Jeśli doszło do zakażenia wirusem chikungunia, należy unikać ukąszeń komarów przez pierwszy tydzień choroby.
Trzeba chronić się przed ukąszeniami
- Używać klimatyzacji, zamykać okiena i drzwi, aby utrzymać komary na zewnątrz. Jeśli nie można chronić się przed komarami wewnątrz domu lub hotelu, należy spać pod siatką przeciw komarom.
- Pomóc zmniejszyć liczbę komarów poza pokojem domowym lub hotelowym, opróżniając stałą wodę z pojemników, takich jak doniczki lub wiadra.
- Kiedy pogoda zezwala, nosić koszule z długim rękawem i długie spodnie.
- Używać środków odstraszających owady.
- Repelenty zawierające DEET, pikarydynę, olejek z eukaliptusa cytrynowego lub para-mentanol zapewniają długotrwałą ochronę.
- Jeśli ktoś używa obu środków ochrony przeciwsłonecznej i środka odstraszającego owady, najpierw trzeba nakładać środek ochrony przeciwsłonecznej, a następnie środek odstraszający.
- Nie rozpylać środka odstraszającego na skórę pod ubraniem.
