Łyżeczkowanie macicy to najczęściej przeprowadzany zabieg ginekologiczny. Polega on na rozszerzeniu szyjki macicy i usunięciu z jamy macicy zmienionych chorobowo tkanek. Operacja przeprowadzana jest w warunkach szpitalnych i trwa zwykle około 10 minut. Otrzymany materiał (bez względu na jego rodzaj) przekazywany jest do badania histopatologicznego. Po zabiegu lekarz zleca zwykle przyjmowanie antybiotyków w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia.

Wskazania do wykonania zabiegu

Łyżeczkowanie ściany kanału szyjki macicy i jamy macicy (inaczej określanej jako abrazja macicy, czy skrobanka) przeprowadzane jest według następujących wskazań:

terapeutycznych

• poronienia i niepełnego, samoistnego wydalenia obumarłego płodu z organizmu,
• przerwania ciąży ze wskazań życiowych, lub ciężkich wad płodu,
• usunięcia zapłodnionej komórki jajowej zagnieżdżonej w macicy, lecz nie rozwijającej się w embrion,
• również poporodowo, w przypadku gdy łożysko nie zostało w całości wydalone z jamy macicy.

diagnostycznych

• diagnostyki niepłodności,
• w podejrzeniu zmian chorobowych w endometrium,
• w przypadku wystąpienia nieprawidłowych krwawień z macicy – bez zdiagnozowanej przyczyny,
• w podejrzeniu zmian chorobowych w endometrium,
• przy niejednoznacznym obrazie usg narządów rodnych, w celu wykluczenia ewentualnych zmian nowotworowych,
• w podejrzeniu polipów w jamie macicy,
• przy wystąpieniu krwawienia po menopauzie.

Warto też zwrócić uwagę, że w przypadku poronienia, nie zawsze konieczny jest zabieg łyżeczkowania. Jeśli do obumarcia zarodka dochodzi w pierwszych tygodniach ciąży, macica zwykle oczyszcza się samoistnie, czemu towarzyszą silne krwawienia. W przypadku, gdy do poronienia dojdzie w późniejszych tygodniach ciąży, może być już konieczne przeprowadzenie zabiegu abrazji macicy.

Przebieg zabiegu łyżeczkowania macicy

Łyżeczkowanie macicy polega on na rozszerzeniu szyjki macicy (przy pomocy leków farmaceutycznych, lub narzędzi zwanych hegarami) i wprowadzeniu przez kanał rodny specjalnej łyżki ginekologicznej i opróżnieniu ruchami skrobiącymi zawartości macicy. W przypadku, gdy wskazaniem do zabiegu są cele diagnostyczne pobierane są fragmenty śluzówki macicy. Zabieg może być wykonywany w znieczuleniu ogólnym dożylnym, lub w znieczuleniu miejscowym. Przed operacją pacjentka powinna pozostać przez kilka godzin na czczo.

Znieczulenie miejscowe

Przy znieczuleniu miejscowym znieczulana jest szyjka macicy za pomocą zastrzyków wprowadzonych przez pochwę, dzięki czemu następuje zahamowanie przewodnictwa w obwodowym układzie nerwowym, zaopatrującym nerwowo operowane miejsce. Dodatkowo podaje się środek uspokajający i łagodzący ból. Przy tego rodzaju znieczuleniu pacjentka może odczuwać ból, choć jest on łagodzony podanymi środkami. Ten rodzaj znieczulenia wiąże się z mniejszym ryzykiem wystąpienia powikłań pooperacyjnych i pozwala pacjentce na szybsze opuszczenie szpitala.

Znieczulenie ogólne

Przy znieczuleniu ogólnym pacjentka bezwarunkowo powinna być na czczo, przeprowadzana jest również kontrola anestezjologiczna. Konieczne są też wcześniejsze podstawowe badania analityczne krwi i ekg.

Objawy występujące po zabiegu

Po zabiegu jeszcze przez kilkanaście godzin mogą wystąpić krwawienia z dróg rodnych. Endometrium zwykle regeneruje się do 5 dni i mogą towarzyszyć temu również bóle w dole brzucha, będące wynikiem skurczów macicy.

Pacjentka, która przeszła zabieg łyżeczkowania macicy powinna przez minimum 4 tygodnie unikać współżycia seksualnego, nie używać tamponów, a także ograniczyć nadmierny wysiłek fizyczny. Niewskazane jest również korzystanie z basenu i sauny. Wszystkie te działania mają na celu zmniejszenie ryzyka wprowadzenia infekcji. Po zabiegu zaleca się też trzymiesięczny okres przerwy w staraniach o potomstwo. Wcześniejsze zajście w ciążę może wiązać się z większym ryzykiem kolejnego poronienia. Również pierwsze cykle miesiączkowe, bezpośrednio po zabiegu, mogą być nieregularne.

Łyżeczkowanie macicy – a możliwe powikłania

Jak każdy zabieg – również i ten – obarczony jest różnymi powikłaniami. Zależą one też jednak od przyczyny, z powodu której pacjentka kierowana jest na zabieg. Pierwszymi objawami są wówczas: gorączka, wymioty, silne bóle brzucha, obfite krwawienia. W takiej sytuacji konieczna jest jak najszybsza konsultacja lekarska.

Do najczęstszych powikłań pooperacyjnych należą:

• niepełne opróżnienie jamy macicy,
• wprowadzenie zakażenia bakteryjnego,
• lub przebicie ściany macicy.
• może też wystąpić Zespół Ashermana – w wyniku zbyt głębokiego wyłyżeczkowania macicy. Powstają wówczas w jej wnętrzu bliznowate zrosty, które zamykają częściowo lub całkowicie światło narządu. Chorobie tej towarzyszą dolegliwości takie, jak: brak krwawienia miesięcznego lub silne bóle podczas krawienia, poronienia i niepłodność. Leczenie tego schorzenia wiąże się niestety z koniecznością przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego – zwanego histeroskopią, polegającego na usunięciu zrostów.

Należy jednak pamiętać, że powikłania po łyżeczkowaniu macicy zdarzają się rzadko.