Rhinowirusy powodują lub są predysponowane do różnych zakażeń górnych dróg oddechowych i dolnych infekcji dróg oddechowych, które są mniej powszechne. Najczęstszym objawem zakażenia jest przeziębienie. Zakażenia zwykle nie mogą różnić się od innych chorób związanych z wirusami. Częstość występowania zakażeń wynosi około 50% w gospodarstwie domowym i mieści się w przedziale od 0% do 50% w szkołach, co wskazuje, że transmisja wymaga długotrwałego kontaktu z osobami zakażonymi. Krótkie narażenia innych osób w miejscach takich jak kina, centra handlowe, domy przyjaciół czy gabinety lekarzy są związane z niskim ryzykiem przenoszenia.
Rhinowirusy – przyczyny
Rhinowirusy powodują głównie zakażenia górnych dróg oddechowych, ale mogą również infekować dolne drogi oddechowe. Chociaż infekcje występują przez cały rok, częstość występowania jest największa w okresie jesiennym i wiosną. Rhinowirus posiada różne tryby transmisji i może zarażać ogromną populację w danym momencie. Najczęściej wirusy są przekazywane osobom wrażliwym przez bezpośredni kontakt lub za pośrednictwem cząstek powietrza.
Głównym miejscem zaszczepienia jest błona śluzowa nosa, chociaż w mniejszym stopniu mogą wystąpić spojówki. Rhinowirus przyczepia się do nabłonka oddechowego i rozprzestrzenia się lokalnie. Bardzo zakaźne jest kichanie i fizyczne przenoszenie zainfekowanych wydzielin na powierzchnie środowiskowe lub tkanki. W przeciwieństwie do popularnych przekonań zachowania takie jak całowanie, rozmowy, kaszel, a nawet ślina nie przyczyniają się zasadniczo do rozprzestrzeniania się choroby.
Rhinowirus – objawy
Objawy zakażeń Rhinowirusem zwykle pojawiają się po okresie inkubacji 12-72 godzin i 7-11 dni, ale mogą utrzymywać się dłużej.
- Suchość lub podrażnienie oczu – może być pierwszym objawem.
- Podrażnienie gardła – kłopotliwy objaw początkowy.
- Wydzielina z nosa, kichanie – utrzymuje się przez 2-3 dni.
- Ból głowy.
- Utrata poczucia zapachu i smaku.
- Kaszel (30% zakażeń).
- Chrypka (20%).
- Wstrząs odczuwalny.
- Drażliwość lub niepokój.
- Gorączka (nietypowa, jeśli występuje, zazwyczaj niska).
Niemowlęta i przedszkolaki – gorączka bardziej prawdopodobna, często 38-39 °C, u niemowląt i małych dzieci może pojawić się tylko wydzielinę z nosa. Dzieci w wieku szkolnym zazwyczaj skarżą się na przekrwienie nosa, kaszel i katar.
Powikłania
Powikłania w zakażeniu Rhinowirusem obejmują zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok, przewlekłe zapalenie oskrzeli i zaostrzenia reaktywnej choroby dróg oddechowych u dzieci i dorosłych. Zapalenie ucha środkowego sugerowały zarówno, jako rzadkie pierwotne patogeny, jak i współzakrzepowe z bakteriami w etiologii zapalenia ucha środkowego. W około 40% chorych na zapalenie ucha środkowego znajdują się wirusy układu oddechowego w płynie ucha środkowego lub nosogardzieli. W szczególności, aż 24% tych pacjentów ma rhinowirusy w wydzielinach pochwy i w płynach ustrojowych. Pacjenci, u których objawy są oporne na leczenie antybiotykami, częściej mają pozytywne kultury wirusowe z ucha środkowego.
Większość pacjentów ma zaburzenia czynności wątroby i śluzówki zatok, co powoduje predyspozycje do wtórnego zakażenia bakteryjnego u 2% pacjentów. Zakażenie może nasilać astmę oskrzelową i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Osoby, które palą, nie mają częstszych infekcji tego typu, jednak ich zakażenia są bardziej nasilone, a objawy trwają dłużej.
Może być obecny czerwony nos z obfitością, kapiący wyciek z nosa. Po kilku pierwszych dniach choroby, organizm chorego jest wyczerpany w wyniku wymiotów, ponieważ wiele krwinek białych migruje do miejsca zakażenia wirusowego.
Błony śluzowe nosa mają połyskujący, szklisty wygląd, zazwyczaj, (choć nie zawsze) bez wyraźnego rumienia lub obrzęku. Jeśli widoczny jest rumień, obrzęk, wysięk lub małe pęcherze obserwuje się w ustach i gardle lub w przypadku zapalenia spojówek lub polipów w błonie śluzowej nosa, należy wziąć pod uwagę inne etiologie. W tym zakażenie adenowirusem, wirusem opryszczki zwykłej, mononukleozy, błonica, koksakievirus A lub grupa, Paciorkowce.
Zakażenie błony śluzowej zatok prowadzi do zmian w jamie zatokowej, zablokowaniu i uwięzieniu bakterii (np. Streptococcus pneumoniae i nieuzasadnionych szczepów Haemophilus influenzae) i powoduje bakteryjne zapalenie zatok.
Zakażenie dolnych dróg oddechowych, opisano u pacjentów z obniżoną odpornością, osób starszych oraz niemowląt i dzieci z mukowiscydozą; Jednakże określenie rzeczywistego wpływu rhinowirusa jest trudne, ponieważ może być markerem ciężkości choroby lub incydentem dla innych zakaźnych procesów. Rhinowirus może powodować zarówno zapalenie płuc jak i zapalenie oskrzelików u niemowląt.
Rhinowirusy – diagnoza
Jeśli wnioski z gruntownej historii i badania fizykalnego są zgodne z etiologią wirusa i nie zauważono powikłań, skomplikowane badania są rzadko potrzebna. Typowe testy laboratoryjne (np. WBC, CBC, ESR) mają niewielką wartość. Ze względu na wydłużony okres czasu w celu uzyskania pozytywnych wyników w hodowli, hodowla rhinowirusów rzadko okazała się użyteczna w badaniach klinicznych.
Testowanie PCR w próbkach oddechowych może być użyteczne w ocenie ciężkich pacjentów z obniżoną odpornością. Okres inkubacji wynosi 12-72 godzin, średnio 8-16 godzin po inokulacji wirusa. Objawy trwają zazwyczaj 7-11 dni, chociaż u około 25% pacjentów utrzymują się do 2 tygodni. Rzadko pacjenci skarżą się na utrzymujące się objawy trwające dłużej niż 30 dni.
Rhinowirusy – leczenie
Zakażenia rhinovirusem są przeważnie łagodne i samoograniczające. Dlatego też leczenie koncentruje się głównie na złagodzeniu objawów i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się wirusa oraz przeciwdziałanie komplikacjom. Podstawy terapii obejmują odpoczynek, nawilżenie, leki przeciwhistaminowe i środki zmniejszające przekrwienie wątroby. Środki antybakteryjne nie są skuteczne, jeśli nie ma bakteryjnej superinfekcji. Do leczenia zakażeń nie są dostępne żadne środki przeciwwirusowe.
Terapia farmakologiczna
- Środki wiążące Capsid (np. Pleconaril).
- Interferon wewnątrznaczyniowy (IFN).
- Blokery receptorów wirusowych.
- Przeciwciała przeciw receptorowi.
- Rozpuszczalna cząsteczka adhezji międzykomórkowej.
- Inhibitory proteazy 3C.
Leczenie podtrzymujące
Większość podejść do leczenia obejmuje działania wspierające objawy chorób układu oddechowego. Konwencjonalne zabiegi na przeziębienia obejmują:
- Używanie związków opartych na fenolu i alkoholu do dezynfekcji środowiska.
- Mycie rąk.
- Odpoczynku i duża ilości płynów.
- Zapewnienie komfortowej temperatury otoczenia i odpowiedniej wilgotności (łagodzi podrażnione błonę śluzówki jamy nosowej i pomaga wyeliminować wydzieliny z nosa przez zapobieganie wysuszeniu).
- Stosowanie leków zmniejszających przekrwienie.
- Korzystanie z kropli soli fizjologicznej ze strzykawką strzykawki żarówki (może pomóc niemowlętom w przeciążeniu i niedrożności).
- Przerwanie palenia lub używanie alkoholu.
