Cholera, jest to silnie zaraźliwa choroba przewodu pokarmowego, charakteryzująca się ostrym i bardzo nieprzyjemnym przebiegiem. Za jej powstanie odpowiedzialne są bakterie przecinkowca cholery. Najbardziej charakterystycznym objawem cholery są długotrwałe i silne biegunki. W ich efekcie dojść może do zaburzeń elektrolitowych w organizmie. Cholera może być niebezpieczna dla życia, dlatego ważna jest profilaktyka, a w razie zakażenia odpowiednie leczenie.
Cholera – definicja i etiologia cholery
Cholera kojarzona jest bezsprzecznie z chorobą powszechną w krajach Trzeciego Świata. Jej ogniska łączy się z brakiem higieny lub z klęskami żywiołowymi. Najwięcej przypadków cholery odnotowuje się w strefie subtropikalnej.
Jak wiele chorób tropikalnych, także i cholera jest wyjątkowo niebezpieczna dla turystów. Najczęściej cholera pojawia się w krajach Afryki, południowej Azji i Ameryki Łacińskiej. Jednak cholera łatwo się rozprzestrzenia i często mówimy w jej przypadku o epidemii lub nawet pandemii. Z tego względu bardzo ważne jest zachowanie środków zapobiegawczych podczas podróży, brak środków ostrożności może prowadzić do przeniesienia ogniska choroby do krajów z pozoru bezpiecznych.
Bezpośrednimi winowajcami, odpowiedzialnymi za rozprzestrzenianie się i powstawanie choroby są gram ujemne bakterie z rodzaju przecinkowców (vibrio cholerae). Bakterie te wytwarzają enterotoksyny czyli rodzaj egzotoksyn bakteryjnych, które bakterie wydalają do środowiska. To właśnie enterotoksyny są odpowiedzialne za objawy chorobowe cholery. Powodują zmiany w gospodarce biochemicznej komórek jelit. W przebiegu choroby, dochodzi do modyfikacji białka G, a w efekcie do zahamowania hydrolizy GTP i wydzielania nadmiaru wody do jelit.
Z bakterii przecinkowców, dwie są szczególnie niebezpieczne dla człowieka. Odmiana O1 i O139 jest najczęstszą przyczyną zachorowań na cholerę. Przyczyna cholery, bakteria przecinkowca cholery została rozpoznana dopiero pod koniec XIX wieku, dzięki odkryciom Roberta Kocha. Do zakażania dochodzi przez układ pokarmowy, najczęściej przez wodę, w której znajdują się nawet szczątkowe ilości kału osoby zakażonej lub nosiciela.
Cholera to choroba, która w znacznej ilości przypadków (nawet 90%) ma dość łagodny przebieg i nie zagraża życiu. W pozostałych przypadkach jej przebieg może być bardzo ciężki, a nawet prowadzić do zgonu chorej osoby. Według danych, w 2001 roku zanotowano ogółem ponad 184 tysiące przypadków cholery, z czego prawie 3000 zakończyło się śmiercią.
Cholera – objawy i przebieg cholery
Bakterie cholery od czasu zarażenia do wystąpienia pierwszych objawów nie potrzebują dużo czasu, mianowicie od jednego do pięciu dni. Najbardziej charakterystycznym objawem cholery jest ostra biegunka, jej przebiegowi zazwyczaj nie towarzyszą dolegliwości bólowe ani gorączka. Podczas cholery, kał jest płynny i szary. Ma charakterystyczny, słodkawy zapach. Wygląd stolca jest charakterystyczny i przez badaczy porównywany jest z wodą jaka pozostaje po płukaniu ryżu. W przebiegu cholery, w kale nie powinna występować krew.
Cholera, w swym przebiegu wyróżnia się obfitymi i wyniszczającymi biegunkami. W ciężkich przypadkach ilość stolca na dobę to nawet kilkanaście litrów. Biegunce mogą towarzyszyć wymioty. Zwykle, dolegliwościom nie towarzyszy gorączka, ani ból brzucha. Biegunki i wymioty szybko prowadzą do odwodnienia organizmu i zaburzeń elektrolitowych w organizmie.
Poza głównymi objawami, chorzy na cholerę mogą mieć przyspieszony puls, a w końcowej fazie choroby niedociśnienie. Pacjenci skarżyć się mogą także na suchość skóry i śluzówek, chorobie towarzyszy często zwiększone pragnienie i rzadsze oddawanie moczu. Wycieńczające skutki cholery powodują także senność, prowadzącą nawet do letargu czy śpiączki.
Innymi szkodami, jakie bakterie przecinkowca cholery powodują jest zachwianie równowagi elektrolitowej w organizmie. W związku z tym u chorych występują skurcze i bóle mięśni. Pacjentom towarzyszy chrypka, a następnie pojawia się piskliwy ton głosu, określany jako głos choleryczny. Skóra staje się mniej elastyczna i pomarszczona. Gałki oczne u osoby chorej ulegają zapadnięciu, rysy twarzy się wyostrzają. Te ostatnie zmiany określane są mianem twarzy cholerycznej. W przypadku pojawienia się powyższych objawów ryzyko śmierci bez odpowiedniego leczenia jest bardzo wysokie.
Cholera – diagnoza i leczenie
W diagnozie konieczne są badanie bakteriologiczne, dzięki którym można rozpoznać, czy wśród flory bakteryjnej chorego występują bakterie odpowiedzialne za cholerę. Wykonuje się także badania mikrobiologiczne, które polegają na wyhodowaniu z pobranego od pacjenta materiału drobnoustrojów i przebadaniu ich.
Leczenie cholery to przede wszystkim uzupełnienie płynów w organizmie, aby zapobiec niebezpiecznemu odwodnieniu. Uzupełniana jest także ilość elektrolitów we krwi, systematycznie traconych w przebiegu choroby. W tym celu podaje się odpowiednio zbilansowane wodne roztwory cukru i soli. Jeśli stan pacjenta jest ciężki, wodę i elektrolity podaje się dożylnie. Często do terapii wprowadzane są antybiotyki. Najważniejsze jest jednak skuteczne nawodnienie organizmu. Śmiertelność, w przypadku odpowiedniego leczenia to zaledwie 1 %, dlatego tak ważne jest szybkie zgłoszenie się do lekarza.
W użyciu są dwie specjalistyczne szczepionki chroniące przed zachorowaniem na cholerę. Okres ochronny występuje dopiero po kilku tygodniach od zaaplikowania wszystkich jej dawek. Poza szczepionkami ważna jest odpowiednia profilaktyka. Uważanie na to co się je i dbanie o higienę. Bakterie znajdują się przede wszystkim w wodzie i na nią właśnie należy najbardziej uważać. Ryzyko śmierci z powodu cholery i łatwość z jaką choroba się rozprzestrzenia, sprawia, że w przypadku nawet najmniejszego podejrzenia zachorowania na cholerę, należy zgłosić się do lekarza.
