Usunięcie macicy i jajników jest dosyć poważną operacją. Decyzja, przez którą kobieta jest zobowiązana do usunięcia przydatków (przydatki, czyli inaczej macica, a także jajniki) to m.in. mięśniaki, torbiele, endometrioza czy nowotwór. Czy taki zabieg zabieg wpłynie na samopoczucie kobiety oraz jeśli tak, to w jaki sposób,a także jak będzie przebiegała rekonwalescencja, zależy wyłącznie od przyczyny, zakresu operacji i co ciekawe… wieku pacjentki.
Jeśli kobieta jest kilka lat przed menopauzą, to konsekwencje mogą stać się dość duże. Może się tak stać, ponieważ wcześniej zacznie przekwitać. Jednakże bywa tak, że takiemu zabiegowi musi się poddać już nawet 20–30-letnia kobieta. Jeżeli tak się stanie to sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana.
Usunięcie macicy i jajników – przyspieszona menopauza
Jajniki produkują hormony płciowe, które nie odpowiadają jedynie za gotowość kobiety do zapłodnienia, lecz te hormony mają wpływ również na funkcjonowanie całego organizmu. Jeżeli zdecydujemy się na usunięcie jajników, to niemal u stu procent pacjentek już w pierwszej albo drugiej dobie po zabiegu występują ostre objawy, takie objawy nazywa się wypadowymi, są związane z przekwitaniem, czyli m.in: uderzenia gorąca, kołatanie serca, intensywne poty.
Zmiany potrafią przebiegać tak gwałtownie, iż wymagają bardzo szybkiej interwencji specjalisty. Przez to wszystko, w krótkim czasie po operacji kobieta powinna otrzymać dosyć dużą dawkę estrogenów, gdyż bez tych estrogenów dalsze prawidłowe leczenie byłoby bardzo trudne. Nie jesteśmy w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy występujące symptomy są powikłaniem pooperacyjnym, czy może świadczą o sztucznie wywołanej przyśpieszonej menopauzie.
Utrata przydatków uznawana jest za rodzaj chirurgicznej kastracji. Uznawana jest za ten rodzaj kastracji bez względu na to, czy wycięto jeden, czy dwa jajniki albo usunięto samą macicę, czy razem z jajnikami.
Usunięcie macicy i jajników – konieczne wsparcie hormonalne
Po operacji usunięcia obu jajników w organizmie kobiety prawie nie ma estrogenów – z uwagi na fakt, iż hormony nie mogą być magazynowane lub są na bieżąco produkowane, dlatego nasze ciało z nich korzysta, lub muszą być dostarczone z zewnątrz, (można to robić przez np. przyjmowanie tabletek). Jeśli w czasie operacji pozostawiono macicę, to kuracja musi polegać na podawaniu estrogenu, progestagenu, a w niektórych przypadkach niewielkiej dawki androgenu, który jest męskim hormonem.
Ten hormon wpływa na aktywność życiową, a także podnosi libido, co powoduje zwiększenie ochoty na seks. Im pacjentka jest młodsza, tym czas, w którym będą podawane hormony, będzie się wydłużał. Aby zapobiec niedomaganiu innych narządów, m.in: serca, wątroby albo trzustki, kobieta powinna dotrwać do tzw. średniego wieku przekwitania (czyli do około 51. roku życia).
Stanie się to dzięki indywidualnie dobranej terapii. Jeżeli w sytuacji, gdy operacja była wykonana np. w 38. roku życia, to przez 13 lat powinnyśmy przyjmować leki hormonalne. Jeśli nie zapewnimy takiego wsparcia, to starość nadejdzie u nas wcześniej niż u rówieśniczek. Jednakże to nie koniec kłopotów. Kobieta, która jest pozbawiona jajników o wiele wcześniej doświadczy osteoporozy, a także wzrośnie ryzyko wystąpienia zawału serca.
W takim wypadku zegar biologiczny tyka szybciej, czyli inaczej mówiąc starzenie jest przyśpieszone aż o 10 lat. Panie, które chciałyby jak najdłużej zachować młodość, powinny zdać się na wybór, jakiego dokona specjalista. Kobiety często popełniają duży błąd – jest to całkowite przerzucanie się na preparaty z tzw. fitohormonami, czyli prościej mówiąc aktywnymi związkami, które są pochodzenia roślinnego.
Niestety takie związki mogą wspierać organizm jedynie wtedy, gdy sam jeszcze wytwarza hormony płciowe, czyli np. w okresie, w którym zbliżamy się do menopauzy. Podczas braku przydatków, czyli głównego wytwórcy tych hormonów, moc takich preparatów będzie o wiele niewystarczająca.
Usunięcie macicy i jajników – ważne informacje!
- Jeszcze kilka lat temu większość osób uważała, że jeśli usuwa się macicę, powinno się również usunąć jajniki, w celu uniknięcia w przyszłości ryzyka wystąpienia raka jajnika. W dzisiejszych czasach wielu lekarzy uważa, iż jest to niewłaściwe postępowanie. Z ostatnich doniesień naukowych, opublikowanych w Stanach Zjednoczonych, które dotyczyły usuwania jajników jasno wynika, że jest to proces przyśpieszający starzenie się, a także rozwój miażdżycy. Można wywnioskować także, że niestety umieralność wśród kobiet, które zostały pozbawione jajników jest nieco wyższa niż w grupie, której zostały pozostawione dwa jajniki.
- Zabieg prowadzący do usunięcia przydatków, który wystąpił z powodu choroby nowotworowej wymaga zupełnie innego postępowania leczniczego. Dlatego operacji konieczne jest wykonanie naświetlań albo zastosowanie chemioterapii. W większości przypadków rodzaj leczenia zależy od tego jak zaawansowane jest schorzenie nowotworowe jeszcze przed jego rozpoznaniem. Warto pamiętać, iż im później to nastąpi, tym bardziej skomplikowanych metod leczenia po zabiegu możemy się spodziewać.
Usunięcie macicy i jajników – po usunięciu jednego jajnika
Jeśli po operacji zostały zachowane jeden jajnik oraz macica, wtedy sytuacja jest inna. Jednakże i w tym przypadku istnieje ryzyko, że wcześniej wejdziesz w menopauzę. W większości przypadków jednak organizm dość dobrze radzi sobie w takiej sytuacji. Dlatego jeżeli nie ma jakichkolwiek powodów medycznych, to większość specjalistów stara się nie stosować terapii wobec pacjentki.
Co ciekawe z macicą i jednym jajnikiem, a nawet tylko jego fragmentem, można mieć dzieci. Dlatego warto pamiętać o odpowiedniej dla siebie antykoncepcji, jeśli oczywiście nie chcesz mieć potomstwa. Jednakowoż kobiety, które regularnie palą wyroby tytoniowe oraz ukończyły już 35 lat, nie powinny przyjmować estrogenów – ani tych, które są w tabletkach, ani w plastrach czy nawet pierścieniach dopochwowych. Jeżeli taka osoba chce skorzystać z wcześniej wymienionych form zabezpieczenia, to musi niezwłocznie zerwać z nałogiem palenia.
Usunięcie macicy i jajników – usunięcie jednego jajnika, części macicy, trzonu macicy
Nawet jeżeli ktoś zdecyduje się na usunięcie tylko jednego jajnika oraz część macicy, to proces starzenia się organizmu takiej osoby może być przyśpieszony. Stanie się tak samo, gdy usunięty został trzon macicy. Takie zjawisko występuje, ponieważ ukrwienie w tym rejonie ciała jest mniejsze niż przed operacją. Dzieje się tak, ponieważ w trakcie zabiegu zostaje usuwana część naczyń krwionośnych doprowadzających krew do pozostawionych narządów.
W efekcie ocalały jajnik jest gorzej odżywiany, dla przykładu w efekcie obrzęku pooperacyjnego, gdyż dochodzi do niego mniej krwi. Z czasem staje się coraz słabszy, a co za tym idzie staje się o wiele mniej wydajny. Jest zmuszony pracować za dwa jajniki, więc szybciej się starzeje. Dlatego kobieta może wcześniej wejść w okres menopauzy, czyli nie w wieku 51–55 lat, ale nawet już około 44. roku życia.
Organizm kobiety jest tak zbudowany, iż nawet najmniejsza ingerencja w funkcjonowanie układu płciowego albo układu hormonalnego może przyśpieszyć przekwitanie. Czasem dzieje się tak, że objawy zwiastujące menopauzę pojawiają się wolno, przez to mogą zostać pomylone m.in: z przemęczeniem, przepracowaniem albo sezonowym osłabieniem.
Usunięcie macicy i jajników – gdy brakuje macicy
Po operacji usunięcia samej macicy jesteśmy zobowiązane przyjmować jedynie estrogeny. W dość dużej ilości przypadków, by zwiększyć chęć do życia, a także zainteresowanie seksem, potrzebne są niewielkie dawki androgenów. Kobieta, u której została przeprowadzona taka operacja nie ma menstruacji, jednakże może odczuwać zmiany, które dla wielu kobiet nieco przypominają te z czasów regularnego miesiączkowania.
Takie zjawisko występuje, gdyż jajniki nadal pracują. W którymś momencie pojawiają się jednak objawy, które są związane z menopauzą. Typowymi symptomami menopauzy są m.in: uderzenia gorąca, kołatanie serca, bezsenność, brak koncentracji. Czasem zdarza się tak, że jedynym objawem przekwitania, które doświadcza kobieta jest przewlekłe, nieuzasadnione zmęczenie, ospałość, szybkie przybieranie na wadze oraz niechęć do seksu. Musimy zapamiętać, iż taka sytuacja zawsze wymaga interwencji, a także kontroli specjalisty.
Usunięcie macicy i jajników – rehabilitacja po usunięciu macicy i jajników
U każdej, bez wyjątku kobiety, która zdecyduje się na zabieg usunięcia przydatków, czas rekonwalescencji przebiega inaczej. W większości przypadków zależy od ogólnej kondycji fizycznej, innych schorzeń, a także psychicznego nastawienia osoby. Już w szpitalu powinnyśmy rozpocząć delikatną gimnastykę. Należy tak robić, aby nie dopuścić do powstania zrostów. Pamiętaj, że im wcześniej wstaniesz z łóżka, tym lepiej dla ciebie. Jednakże przede wszystkim powinnyśmy uzbroić w dużą cierpliwość. Często zdarza się, że potrzeba długich miesięcy, żeby organizm przyzwyczaił się do nowej sytuacji.
Czas, podczas którego kobieta powinna przebywać na zwolnieniu lekarskim, należałoby przeznaczyć na usprawnienie ciała. Warto pamiętać, że do pracy zwykle możemy powrócić już po kilku tygodniach, jednak ze współżyciem seksualnym trzeba odczekać ok. 6 tygodni. Podczas naszej rekonwalescencji należy szczególnie dbać o właściwą dietę, ponieważ to on ułatwia regularne wypróżnienia. Jeżeli operacja była wykonana tradycyjnym cięciem, a nie w sposób laparoskopowy, to przez chociaż najbliższy rok warto nosić wyższe majtki, aby nasz brzuch powrócił do normy sprzed zabiegu.
