Krwawienia po menopauzie często budzą w kobietach uzasadniony niepokój. Nic dziwnego, gdyż nie są to krwawienia fizjologiczne, lecz patologiczne, które mogą być objawem groźnych chorób, z chorobą nowotworową włącznie.
Przyczyny krwawień po menopauzie
Menopauza to ostatnie krwawienie miesięczne w życiu kobiety. Jeżeli po upływie kolejnego roku, nie pojawią się kolejne krwawienia, oznacza to, że kobieta weszła w okres pomenopauzalny. Każde pojawiające się po tym czasie krwawienie, nawet krótkotrwałe i niezbyt obfite, jest wskazaniem do pilnej konsultacji z lekarzem ginekologiem. Nie jest to, bowiem objaw normalny, lecz zjawisko patologiczne, wskazujące na schorzenia w obrębie narządu rodnego.
Krwawienia po menopauzie mogą mieć różną częstotliwość i nasilenie, w zależności od przyczyny, która je wywołała. Najczęstszą przyczyną krwawień są stany zanikowe narządu rodnego, powstałe wskutek obniżonego poziomu estrogenów. Błona śluzowa jest bardzo cienka, a naczynia krwionośne kruche, stąd istnieje tendencja do ich pękania, wywołujące plamienia lub lekkie, niegroźne krwawienia.
W przypadku, gdy krwawienia są obfite, ale niebolesne lub występują upławy z krwią, wówczas objawy te wskazywać mogą na nowotwory dróg rodnych. W zależności od objawów, może to być rak pochwy, szyjki lub trzonu macicy. W przypadku raka szyjki macicy, krwawienie może być jedynym objawem choroby. Rak pochwy występuje niezwykle rzadko, zaś najczęstszym nowotworem jest rak endometrium, czyli trzonu macicy. Czynnikiem ryzyka jest nie tyko wiek kobiety, lecz również otyłość oraz występujące choroby ogólnoustrojowe, jak cukrzyca lub nadciśnienie.
Krwawienia po menopauzie – inne przyczyny
Kolejną przyczyną krwawień w okresie pomenopauzalnym są polipy macicy, szyjkowe i endometrialne. Zdarzają się one niezwykle rzadko i najczęściej nie powodują żadnych dolegliwości. Jedynie rozrosłe polipy, wywołują plamienia i krwawienia. Mogą one niekiedy ulegać zezłośliwieniu, szczególnie u kobiet otyłych oraz tych z nadciśnieniem tętniczym.
Mięśniaki macicy, to kolejna przyczyna krwawień. Są to najczęściej łagodne zmiany w obrębie błony mięśniowej macicy, bardzo rzadko ulegające zezłośliwieniu. Jeżeli występują w większej ilości to mogą zniekształcać trzon macicy, wywołując krwawienia z pochwy oraz silne bóle w okolicy podbrzusza oraz śródbrzusza.
Kolejną przyczyną występowania krwawień po okresie menopauzy, jest stosowana przez kobiety hormonalna terapia zastępcza, szczególnie wtedy, gdy kobieta pominie kolejną dawkę hormonu. Niekiedy obserwuje się krwawienie z dróg rodnych, mające swą przyczynę w istnieniu chorób krwi lub w stosowaniu leków przeciwzakrzepowych.
Zdarza się, że krwawienie mylnie uznane jest za krwawienie z pochwy, mimo, że w rzeczywistości pochodzi z cewki moczowej lub z odbytu. Pomyłki takie są częste z uwagi na bliskość ich występowania. Mają one jednak inną, nie ginekologiczną przyczynę. Krwawienia z cewki moczowej wskazują na choroby układu moczowego, zaś krwawienia z okolic odbytu, mogą wskazywać na istnienie hemoroidów lub być efektem nowotworu jelita grubego.
W przypadku niewyjaśnionych krwawień, należy skonsultować się z lekarzem, który pomoże ustalić ich przyczynę oraz wdroży odpowiednie leczenie.
Krwawienia po menopauzie – metody diagnostyczne
W przypadku wystąpienia krwawienia w okresie pomenopauzalnym, należy niezwłocznie udać się do lekarza, nie czekając, aż krwawienie przejdzie. Niezwykle ważna jest, bowiem ocena rodzaju oraz natężenia krwawienia. Pozwala to lekarzowi w ustaleniu przyczyny.
Podstawowym badaniem diagnostycznym jest wziernikowanie szyjki macicy, dzięki któremu można ocenić stan układu rodnego. Kolejnym wykonywanym badaniem jest badanie USG transwaginalne, czyli wykonywane przez pochwę. Jest ono dużo dokładniejsze, niż wykonywane przez powłoki brzuszne. Pozwala oglądnąć wnętrze macicy oraz ocenić i zmierzyć endometrium. Jeżeli endometrium jest cieńsze niż 4 milimetry, można wykluczyć nowotwór. W przypadku, gdy grubość endometrium jest większe od 9 milimetrów, wówczas podejrzewać można istnienie raka.
Niekiedy wykonuje się dodatkowo, inne metody obrazowania, takie jak rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową miednicy mniejszej. Badania te są pomocne w ocenie zmian zauważonych w trakcie badania ultrasonograficznego.
Kolejną metodą jest histeroskopia, pozwalająca ocenić stan ścian macicy, poprzez wprowadzenie endoskopu przez pochwę i szyjkę, do wnętrza macicy. W przypadku wykrycia nieprawidłowych struktur np. polipów, można je od razu usunąć, poprzez odcięcie szypuły, na której się znajdują.
Bardzo dobrą metodą weryfikującą niewyjaśnione krwawienia po menopauzie jest biopsja endometrium. Pobrane przez ginekologa próbki, przesyłane są do badania histopatologicznego i tam poddawane ocenie. W ten sposób można wykryć nie tylko nowotwory, lecz również polipy endometrialne, wszelkie zakażenia oraz zanikające endometrium.
Leczenie krwawień pomenopauzalnych
Zdiagnozowane krwawienia po menopauzie, trzeba poddać odpowiedniemu leczeniu, w zależności od przyczyny, które je wywołała. Jeżeli mamy do czynienia ze zmianami atroficznymi, wówczas powinno się zastosować hormonalną terapię zastępczą, aby uzupełnić poziom estrogenów. Pomocniczo można zastosować różne środki nawilżające.
Jeśli przyczyną krwawienia po menopauzie są mięśniaki macicy, stosuje się leczenie przeciwbólowe oraz przeciwzapalne, a w niektórych przypadkach również leczenie hormonalne. W przypadku dużych zmian, można usunąć je operacyjnie. Za każdym razem ocena i wybór metody należy do lekarza. Wykryte małe polipy można zostawić, duże są wskazaniem do usunięcia, ponieważ mogą się zezłośliwić. Najlepszą metodą usunięcia polipów jest zabieg histeroskopii.
Krwawienia po menopauzie zdarzają się stosunkowo często, jednak rzadko mają postać nowotworu. W większości przypadków, to niegroźne zmiany w obrębie układu rodnego, związane z wiekiem kobiety. W żadnym razie nie należy ich lekceważyć, lecz zachować czujność i regularnie poddawać się badaniom, które pomogą we wczesnym wykryciu zmian chorobowych.
