Zapalenie przydatków, nazywane także zapaleniem narządów miednicy mniejszej to tak naprawdę nazwa całej grupy zapaleń w obrębie miednicy. Termin ten dotyczy zarówno jajników i jajowodów jak i tkanek i struktur ich łączących. Nie wyodrębnia się tu zapaleń poszczególnych narządów, gdyż umieszczone są one tak blisko siebie, że zapalenie występujące w jednym natychmiastowo wręcz przenosi się na kolejny organ. Dlatego też w przypadku tej jednostki chorobowej mówimy o grupie zapaleń.
Zapalenie przydatków – przyczyny choroby
Za zakażenie odpowiedzialne są bakterie tlenowe i beztlenowe takie jak:
- chlamydie,
- gronkowce
- paciorkowce,
- dwoinki rzeżączki,
- a także namnożone bakterie naturalnie występujące we florze.
Istnieją dwie drogi zakażenia- wstępująca i zstępująca:
Wstępująca to taka, w której drobnoustroje przedostają się przez pochwę do szyjki i jamy macicy i kolejno do jajowodu i jajnika. Drugą opcją również w drodze wstępującej jest zakażenie przez naczynia chłonne. Tą drogą zakaża się ponad 90% przebadanych pacjentek. Z droga zstępującą mamy do czynienia podczas gdy do zakażenia dochodzi albo poprzez krew ( czyli stan zapalny toczy się w innym miejscu organizmu – np. ropień zęba – jednak bakterie przemieszczają się wraz z krwią) lub podczas tzw. ciągłości ze zmienionymi narządami sąsiadującymi z miednicą (zakażenie tym sposobem występują niezwykle rzadko).
Zapalenie przydatków – jak dochodzi do zakażenia?
Do zakażenia dochodzi najczęściej wtedy kiedy drogi rodne kobiety są otwarte. Sytuacje podwyższonego ryzyka to zatem:
- poród i okres połogu,
- stan po zabiegach i interwencjach chirurgicznych,
- miesiączka,
- założenie wewnątrzmacicznej wkładki antykoncepcyjnej,
- stosunek seksualny.
Zapalenie przydatków – objawy
Najczęściej obserwowanymi objawami zapalenia przydatków są:
- Bardzo silny, przeszywający ból w okolicach podbrzusza – niejednokrotnie promieniujący w stronę mostka lub kręgosłupa. Jest opisywany jako: rwący, kłujący, czasami tępy i ciągły.
- Podwyższona temperatura – może doprowadzać do dreszczy i wycieńczenia organizmu.
- Dolegliwości związane z układem pokarmowym- wymioty, mdłości, brak apetytu.
- Biegunka lub/i zaparcia.
W obrazie badań specjalistycznych zazwyczaj jest to:
- bolesność przy poruszaniu macicą
- podwyższone CRP, czasami również podwyższony marker Ca-125.
Zapalenie przydatków – kto może zachorować ?
Najbardziej podatną na zachorowania grupą są kobiety między 16 a 30 rokiem życia, aktywne seksualnie.
Zapalenie przydatków – leczenie
Po zaobserwowaniu pierwszych objawów należy natychmiast zgłosić się do lekarza. W żadnym wypadku nie należy bagatelizować symptomów, które oznaczać mogą nie tylko zapalenie przydatków ale wiele podobnych groźnych chorób. Na wizycie, lekarz ginekolog po badaniu ogólnym i zebraniu wywiadu od pacjentki, wykonać powinien badanie USG (ultrasonograficzne) oraz zlecić wykonanie badań laboratoryjnych takich jak: OB, poziom leukocytów a nawet Ca-125.
Po ustaleniu diagnozy lekarz zastosuje antybiotykoterapię lekami o poszerzonym spektrum działania, wpływającymi na różne szczepy bakterii. W łagodniejszych przypadkach leki można przyjmować doustnie i domięśniowo, w poważniejszych stanach konieczna może okazać się hospitalizacja i przyjmowanie antybiotyków dożylnie. Taka kuracja trwa zazwyczaj od 7 do 14 dni. Oprócz leczenia farmakologicznego zalecany jest oszczędny tryb życia, rozsądna dieta i powstrzymywanie się od współżycia do czasu zakończenia kuracji.
Ostre a przewlekłe zapalenie przydatków
W ostrym zapaleniu przydatków mamy do czynienia ze stanem nagłym. Ostry ból brzucha uniemożliwiający funkcjonowanie, wymioty, biegunka – wszystko to skłania pacjentki do natychmiastowej reakcji. Jeśli jednak dawka leków zostanie źle dobrana lub kuracja przerwana zostanie przed czasem wyznaczonym przez lekarza może dojść do jedynie chwilowego “uśpienia” choroby.
Oznacza to, że stan zapalny cały czas jest w organizmie i w razie chwilowego spadku odporności lub drobnej infekcji natychmiast da o sobie znać, kolejnym ostrym atakiem. Symptomami przewlekłego zapalenia przydatków mogą być: zaburzenia miesiączkowania, obfita, żółta wydzielina oraz ból podczas stosunku.
Konsekwencje zapalenia przydatków
Pod żadnym pozorem nie należy lekceważyć tej choroby! Stany przewlekłe prowadzą do tworzenia się zrostów a także niedrożności jajowodów, co w konsekwencji prowadzić może do bezpłodności. Znane są też przypadki tworzenia się ze stanów zapalnych torbieli nieuniemożliwiających poprawną pracę przydatków i zmuszających do podjęcia inwazyjnych interwencji chirurgicznych.
Zapalenie przydatków – profilaktyka
Jest kilka metod, które przyniosą ulgę i złagodzą nieco stany przy zapaleniu przydatków, w żadnym jednak razie nie zastąpią leczenia i wizyty u specjalisty. Należy pamiętać aby:
- nie lekceważyć żadnych stanów zapalnych w organizmie
- otrzymywać poprawne PH flory bakteryjnej pochwy – do mycia należny używać preparatów specjalnie do tego przeznaczonych, testowanych dermatologicznie, szczególne polecane są produkty dostępne w aptece – posiadają wszelkie dostępne rekomendacje
- ograniczyć długie kąpiele w wannie z dodatkiem zapachowych i barwionych środków kosmetycznych
- przy zmianie partnerów zawsze używać prezerwatyw
