Żółtaczka wszczepienna, inaczej nazywana wirusowym zapaleniem wątroby typu B, to często występująca i poważna choroba zakaźna, trudna do wykrycia, a nieleczona najczęściej prowadząca do śmierci. Wywołuje ją wirus HBV, mnożący się w komórkach wątroby, który jest przenoszony przez krew i inne wydzieliny organizmu człowieka.
Można się nim zarazić na wiele sposobów, począwszy od bezpośredniego kontaktu z krwią osoby chorej, poprzez nawet stosunek seksualny, ale najczęściej dochodzi do niego w szpitalach lub innych placówkach medycznych. Odsetek takich zakażeń rośnie niestety z roku na rok i sięga nawet aż 60 procent wszystkich przypadków. Przyczyna takiego staniu rzeczy tkwi przede wszystkim w niedostatecznej profilaktyce polegającej na braku odpowiednich szczepień ochronnych oraz niskim poziomem higieny na salach zabiegowych.
Bardzo często spotykane są również przypadki zarażenia żółtaczką wszczepienną u fryzjera czy salonie tatuażu, w których nie przywiązuje się wagi do prawidłowej dezynfekcji używanego sprzętu. Duże ryzyko niosą ze sobą również przeprowadzane zabiegi przetaczania krwi czy preparatów krwiopochodnych.
Objawy, zależą bezpośrednio od zaawansowania choroby
Żółtaczka wszczepienna jest chorobą, która w wielu przypadkach może przebiegać praktycznie bezobjawowo. Zależy to od wielu czynników, z których najważniejsze to stopień odporności organizmu chorego, jak i warunki jego życia. W ponad 40 procentach przypadków zostaje ona zdiagnozowana zupełnie przypadkowo, najczęściej podczas rutynowych badań np. przed planowanym zabiegiem operacyjnym.
Żółtaczka wszczepienna – objawy
Niekiedy objawy pojawiają się dopiero po okresie od 4 tygodni do nawet 6 miesięcy po zakażeniu. Są one jednak na tyle niejednoznaczne, że bardzo łatwo można je pomylić ze zwykłą grypą. Pierwszy z nich to narastające poczucie osłabienia z towarzyszącymi temu silnymi bólami głowy, stawów i mięśni. Pojawia się również wysoka gorączka, powodowana przez nieustanny wzrost wirusów we krwi.
Chory narzeka na ciągłe zmęczenie, wymioty i bóle brzucha spowodowane przez powiększoną wątrobę. U blisko 1/3 pacjentów występują również inne objawy typowe dla żółtaczki, ale świadczące już o jej znacznym zaawansowaniu. Jest to przede wszystkim niezwykle charakterystyczne i łatwe do zaobserwowania zażółcenie skóry i białek oczu, spowodowane przez znacznie podwyższony poziom bilirubiny we krwi.
Chory zaczyna również oddawać stolec w jasnym kolorze, praktycznie bezbarwny, ale jego mocz z kolei jest ciemny, o barwie przypominającej piwo, czuje również silny ból w prawym podżebrzu. Czasami reakcja następuje też ze strony innych narządów, a żółtaczce może towarzyszyć zapalenie trzustki lub opłucnej, ale takie sytuacje zdarzają się na szczęście niezwykle rzadko. Jednak wystąpienie któregokolwiek z tych objawów to wystarczający sygnał alarmowy i konieczne będzie jak najszybsze skontaktowanie się z lekarzem, który najczęściej diagnozą potwierdza chorobę.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B
Wirusowe zapalenie wątroby typu B może mieć także ostrzejszy i bardziej przewlekły przebieg, co zdarza się u około 10 procent chorych. W takim przypadku typowe objawy kliniczne ustępują, a choroba przechodzi w fazę ukrytą, stopniowo doprowadzając do niemal całkowitej degeneracji wątroby. Wirus HBV przez cały ten okres pozostaje aktywny i nieustannie zakaża kolejne komórki, które obumierają, zamieniając się w tkankę bliznowatą, która w zaawansowanym stadium choroby powoduje marskość wątroby.
Jest to o tyle niebezpieczne, że może skutkować nawet rozwinięciem się nowotworu tego ważnego organu. Marskość powoduje też objawy zewnętrzne, rozszerzone naczynia krwionośne, widoczne szczególnie na twarzy w postaci charakterystycznych czerwonych pajączków. Występuje również krwawienie z dziąseł i nosa oraz uciążliwy świąd skóry.
Żółtaczka wszczepienna – leczenie i profilaktyka
Żółtaczka wszczepienna jest niestety schorzeniem niezwykle trudnym do wyleczenia, które jest nie tylko długotrwałe, ale wymaga również od pacjenta dużo cierpliwości i samozaparcia. Na szczęście w większości przypadków chory nie wymaga hospitalizacji, wystarczy tylko przyjmowanie odpowiednich leków, najczęściej przeciwwirusowych i przestrzeganie starannie dobranej, lekkostrawnej diety.
W okresie leczenia i rekonwalescencji całkowicie zabronione jest też spożywanie alkoholu. Niestety całkowite usunięcie wirusa HBV z organizmu nie jest możliwe. Odpowiada za to jego specyficzna budowa genetyczna. Leki przeciwwirusowe mogą jedynie zahamować jego namnażanie się. Leki najczęściej powoduje zatrzymanie się niebezpiecznych zmian zapalnych, a wielu przypadkach nawet ich cofnięcie.
Bardzo ważne jest również wzmocnienie układu immunologicznego, tak aby mógł skutecznie walczyć z wirusem, ale równie istotna jest odpowiednia profilaktyka. Trzeba zwracać uwagę na poziom higieny w miejscach, w których poddajemy się wszelkiego rodzaju zabiegom kosmetycznym i medycznym. Nie należy wahać się przed zwróceniem uwagi na sterylizację narzędzi, chodzi przecież o nasze zdrowie, a nawet i życie.
Przed jakimikolwiek operacjami trzeba koniecznie zaszczepić się przeciwko żółtaczce wszczepiennej, a do pełnego uodpornienia konieczne będzie przyjęcie trzech dawek szczepionki. Większość szpitali wręcz wymaga tego od pacjentów, szczególnie przy zabiegach planowanych z dużym wyprzedzeniem.
