Alergia chorobą cywilizacyjną? Obecnie, co czwarty Polak cierpi na alergię. Z badań wynika, że co 10 lat zwiększa się liczna alergenów, które mogą nas uczulać. Warto zastanowić się, jakie są przyczyny alergii, i jak ją leczyć.
Alergia jest reakcją obronną naszego układu odpornościowego. W normalnej sytuacji, gdy organizm jest infekowany przez bakterie i wirusy, specjalne komórki krwi dają sygnał, aby doszło do rozpoczęcia produkcji przeciwciał. Ich zadaniem jest unieszkodliwienie chorobotwórczych drobnoustrojów. U alergików niestety ten mechanizm nie działa. Układ odpornościowy rozpoznaje wrogów nie tylko w wirusach, ale także innych substancjach np. znajdujących się w powietrzu lub w jedzeniu. Substancje te to właśnie alergeny.
Jak dochodzi do uczulenia?
Gdy do organizmu osoby, która ma predyspozycje do alergii dostaną są np. pyłki roślin, w układzie odpornościowym wytwarzane są przeciwciała IgE. Są one stworzone po to, aby pokonać wroga, czyli pyłki. Niewielka ich ilość zostaje jednak we krwi. Jest to na wypadek, gdyby pyłki ponownie chciały zaatakować organizm. Najważniejszym elementem, który wywołuje reakcje alergiczne jest histamina. Jeżeli po raz pierwszy dochodzi do zetknięcia z alergenem zazwyczaj nie odczuwamy żadnych objawów, takich jak katar, kaszel czy duszności. Jednak, gdy alergen po raz drugi dostanie się do organizmu, już wtedy pojawia się reakcja alergiczna. Alergeny łączą się z przeciwciałami IgE i zaczynają walczyć na powierzchni komórek tucznych i kwasochłonnych. Dochodzi wtedy do naruszenia błony komórkowej i z ich środka wydostają się substancje prozapalne, czyli histamina i leukotrieny. Reakcja alergiczna jest więc powodem powstania stanu zapalnego w organizmie. Pojawia się np. wodnisty katar, kichanie, łzawienie, kaszel, kłopoty z oddychaniem, obrzęk, wysypka czy rumień. Przy każdym kolejnym zetknięciu z alergenem, objawy będą podobne. Mogą być bardziej lub mniej nasilone.
Objawy świadczące o alergii
Trudno jednoznacznie określić objawy alergii i to, że w ogóle ją mamy, ponieważ mogą być one różne w zależności od zaawansowania stanu chorobowego, jak i indywidualnych predyspozycji osób. Ponadto, jeden z objawów alergii czyli objawy skórne wcale nie muszą świadczyć o alergii. Pokrzywka może być na przykład efektem uczulenia na białko mleka krowiego. Dolegliwości mogą również pojawiać się jedynie okresowo, ale mogą również mieć przebieg stały. Dlatego też, bardzo ważne jest, aby bacznie obserwować swój organizm. Dzięki temu, na pewno będziemy wiedzieli, jeżeli coś będzie się złego działo.
Medycyna jednak udowadnia, że istnieje kilka znaczących objawów alergii, dzięki którym można ją rozpoznać. Szczególnie objawiają się one w wyniku nadmiernego działania układu odpornościowego. Na przykład pomimo tego, że dana osoba nie jest chora, pojawia się u niej katar w słoneczny dzień. Wiadomo również, że u większości ludzi cierpiących na alergie występuje podwyższony poziom przeciwciała mieszczącego się szczególnie licznie w górnych drogach oddechowych, płucach, jelitach oraz w skórze.
Najczęstszymi objawami alergii są:
- kichanie,
- wyciek z nosa,
- uczucie zatkania nosa,
- pieczenie spojówek,
- łzawienie w słoneczny dzień,
- obrzęk skóry,
- bolesność skóry,
- pokrzywka,
- ból brzucha po użądleniu osy,
- trudności w oddychaniu,
- czerwienienie i swędzenie skóry po zjedzeniu niektórych pokarmów,
- napady kaszlu,
- duszność,
- świszczący oddech u młodej osoby.
Alergia – leczenie
Rozpoznanie substancji, które odpowiadają za alergię nie jest łatwe. Jest to jednak podstawowy warunek, aby w ogóle można było rozpocząć leczenie alergii. Znanych jest kilkadziesiąt tysięcy związków, które mogą wywołać reakcje alergiczne w organizmie człowieka. Najczęstszymi alergenami są te wziewne, czyli pyłki, roztocza, alergeny zwierząt, zarodniki pleśni. Reakcje alergiczne mogą również wywołać farby, kosmetyki, środki czystości. Do alergenów powodujących alergie pokarmowe należą mleko krowie, białko jajka kurzego, wołowina, wieprzowina, seler, czekolada, ryby, skorupiaki.
Najskuteczniejszą metodą leczenia alergii jest immunoterapia, czyli odczulanie. Pozwala ona na usunięcie z organizmu przeciwciał odpowiedzialnych za reakcje alergiczne. Terapia trwa długo, ponieważ ponad 3 lata i wiąże się z koniecznością przyjmowania szczepionek zawierających określone alergeny. Możliwe jest poddanie się:
- immunoterapii sezonowej – podaje się alergen na 2-3 miesiące przed okresem pylenia, a dawka szczepionki zwiększana jest aż do momentu osiągnięcia wysokiego okresu pylenia,
- immunoterapia całoroczna – stosowana jest zarówno w przypadku uczulenia na alergeny sezonowe, jak i całoroczne. Działa tak samo jak sezonowa, ale jest bardziej skuteczna, ponieważ możliwe jest podawanie mniejszych dawek przez dłuższy czas, co zwiększa możliwość osiągnięcia dobrych efektów z procesu leczenia. Jest to również bardziej bezpieczna metoda leczenia.
Możliwe jest również skorzystanie z metod łagodzących objawy alergii, takich jak stosowanie środków farmakologicznych, takich jak tabletki czy kremy. Warto również unikać miejsc, w których alergeny występują, a alergia nasila się.
