Gruźlica płuc to niewątpliwie jedna z najbardziej znanych i jednocześnie trudnych do wyleczenia chorób zakaźnych. Jeszcze do niedawna nazywano ją chorobą najuboższych, ponieważ dotykała głównie osoby źle odżywione i żyjące w warunkach sprzyjających jej rozwojowi. Jednak obecnie coraz częściej zapadają na nią również ludzie dobrze sytuowani. Do przyczyn takiego stanu rzeczy można zaliczyć wycieńczenie organizmu np. nadmiernie wyczerpującą pracą, stres, a nawet źle zbilansowaną dietę.
Dochodzi do tego też spożywanie alkoholu, palenie papierosów oraz szereg chorób, takich jak często występująca pylica. Do grupy podwyższonego ryzyka należą również chorzy na cukrzycę, nowotwory czy nosiciele wirusa HIV. Wszystkie te czynniki bardzo niekorzystnie odbijają się na stanie zdrowia. Stopniowo osłabiając organizm i otwierając w ten sposób drogę do zarażenia się gruźlicą.
Gruźlica płuc – przyczyny zakażenia i objawy
Gruźlica płuc jest chorobą wywoływaną przez niezwykle groźną bakterię Mycobacterium Tuberculosis, czyli prątek gruźlicy. Do zakażenia dochodzi najczęściej w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą, aktywnie wydalającą prątki wraz z wydzieliną z dróg oddechowym. Może to mieć miejsce nawet podczas zwyczajnej rozmowy. Najczęściej w trakcie kichania czy kaszlu, a niestety większość ludzi nie ma wyrobionego nawyku zasłaniania ust lub nosa chusteczką.
Samo zakażenie, wbrew powszechnie panującej opinii, nie obejmuje tylko płuc, ale też inne narządy wewnętrzne, serce, nerki, a nawet układ kostny i jelita. Jednak najczęściej bakteria atakuje płuca, a choroba może rozwinąć się w dwojaki sposób. Niekiedy ma niezwykle gwałtowny początek, którego najbardziej charakterystyczne objawy to wysoka gorączka, nasilające się bóle głowy i coraz większa niewydolność oddechowa.
Jednak zdecydowanie częściej rozwija się w łagodniejszy sposób i dlatego początkowe objawy, kaszel czy niewielki wzrost temperatury, łatwo jest zlekceważyć, zwłaszcza że nie występują one bezpośrednio po zakażeniu. Bakterie mogą pozostawać uśpione w organizmie całymi latami. Dopiero znaczne osłabienie i związany z tym spadek odporności, sprawiają, że stają się aktywne.
Kiedy więc uporczywy kaszel utrzymuje się przez dłuższy czas, a towarzyszy temu też wysoka gorączka, sięgająca nawet 40 stopni, to należy natychmiast skorzystać z pomocy lekarskiej. Stopniowo zaczynają się pojawiać inne objawy, duszności, krwioplucie i narastający ból w klatce piersiowej. Ponadto w różnych częściach ciała uwidaczniają się guzki, będące powiększonymi węzłami chłonnymi, a w samych płucach pojawiają się jamy, nazywane kawernami.
Zdarzają się niekiedy sytuacje, że objawy te ustępują samoistnie, jest to jednak niezwykle rzadkie, dlatego absolutnie nie należy ich bagatelizować. Nieleczona gruźlica płuc prowadzi nie tylko do poważnych i trudnych do wyleczenia powikłań, ale w wielu przypadkach do śmierci.
Leczenie gruźlicy, szybko podjęte gwarantuje sukces
Leczenie gruźlicy płuc jest niezwykle kłopotliwe i przede wszystkim długotrwałe, szczególnie kiedy jej objawy są już zaawansowane. Może ono trwać nawet wiele miesięcy i wymaga nie tylko zażywania starannie dobranego zestawu leków, ale również utrzymywania właściwej diety skutecznie wspomagającej proces rekonwalescencji. Podstawą prawidłowego leczenia jest jednak właściwie i szybko postawiona diagnoza. Jej niezmienną częścią pozostają badanie radiologiczne klatki piersiowej oraz badanie bakteriologiczne plwociny, wykonywane pod kątem obecności w niej prątków gruźlicy.
Niekiedy lekarz zleca również wykonanie tzw. odczynu tuberkulinowego. Na jej podstawie może stwierdzić czy u pacjenta nastąpił już rozwój choroby, czy tylko doszło do zakażenia. Gwarancją pełnego wyleczenia jest przede wszystkim jak najszybsze wdrożenie skutecznych leków przeciwprątkowych, zazwyczaj kilku preparatów jednocześnie. Najczęściej stosowane specyfiki to zestaw leków takich jak: pirazynamid, ryfampicyna, streptomycyna oraz hydrazyd kwasu izonikotynowego.
Gruźlica płuc, a uczulenie na leki
Kiedy zaś pacjent wykazuje objawy uczulenia na te grupy leków, w takim przypadku stosuje się ich zamienniki np. kapreomycynę, cykloserynę, etionamid czy kwas para-aminosalicylowy. Niezwykle istotną kwestią jest również to, aby pierwszy etap leczenia odbywał się pod ciągłą kontrolą lekarza, najlepiej w warunkach szpitalnych. Hospitalizacja trwa najczęściej około 8 tygodni, jeśli po tym okresie jest widoczna poprawa, to chory zostaje wypisany do domu.
Dalsze leczenie jest oczywiście kontynuowane w Poradni Chorób Płuc. Niestety przyjmując leki przeciwgruźlicze, trzeba się liczyć z faktem, że nie pozostają bez wpływu na inne organy, często doprowadzając do uszkodzenia wątroby, mogą również wywoływać negatywne skutki uboczne, takie jak zawroty głowy, zaburzenia żołądkowe i jelitowe, a nawet uszkodzenie układu nerwowego. Leczenie gruźlicy płuc powinno być dokładnie dobrane zarówno do postaci samej choroby, jak i jej staniu zaawansowania.
Niezwykle istotny jest również ogólny stan chorego, który powinien dużo wypoczywać, w higienicznych warunkach, w czystym i często wietrzonym pomieszczeniu. Wydawać by się mogło, że wraz z rozwojem cywilizacyjnym i wzrostem warunków naszego życia, gruźlica płuc zostanie całkowicie zwalczona, ale rzeczywistość pokazuje, że spotykamy się z nią coraz częściej. Dlatego, jeśli tylko zauważymy jakiekolwiek niepokojące objawy, to bez zwłoki trzeba skontaktować się lekarzem, nawet pierwszego kontaktu, który skieruje nas na odpowiednie badania.
