Zaburzenia miesiączkowania to problem, który dotyka większość kobiet. Najczęstszymi nieprawidłowościami są bolesne, obfite lub skąpe miesiączki oraz podejrzane plamienia między krwawieniami. Miesiączki mogą pojawiać się nieregularnie lub w danym miesiącu nie występować. Miesiączka, mimo, że jest procesem naturalnym, nie zawsze przebiega tak, jak powinna. Warto poznać, najczęstsze rodzaje zaburzeń oraz wiedzieć, które z nich powinny skłonić do odwiedzenia lekarza.
Przyczyny zaburzeń miesiączkowych
Cykl miesiączkowy regulowany jest poprzez aktywność hormonalną, głównie przez estrogeny i progesteron. Każdy rodzaj zaburzeń może mieć inne przyczyny, zależne od równowagi hormonalnej oraz przyczyn fizycznych. Nie zawsze przyczyną zaburzeń są hormony płciowe, lecz również hormony wytwarzane przez inne gruczoły dokrewne. Hormony tarczycy powodują zaburzenia miesiączkowe, wpływając na regularność cyklu oraz pobudzanie czynności wydzielniczej jajników.
Problemy pojawiają się również, przy wadliwej pracy przysadki mózgowej, która produkuje prolaktynę. Nadmiar prolaktyny wpływa na nieregularność cyklów, obfitość krwawienia, do zaniku owulacji włącznie, co powoduje niemożność zajścia w ciążę.
Poza zaburzeniami hormonalnymi za zaburzenia miesiączkowe odpowiadają anomalie w budowie anatomicznej macicy, dysfunkcje dróg rodnych oraz stosowanie dopochwowej antykoncepcji.
Zaburzenia miesiączkowania – bolesne miesiączki
Zaburzenia miesiączkowania, w postaci silnych dolegliwości bólowych, pojawiających się tuż przed miesiączką lub w jej trakcie, to najczęstsza dolegliwość, na jaką skarżą się kobiety. Ból o niewielkim nasileniu, występujący podczas pierwszych dni miesiączki jest rzeczą naturalną. Niepokoić powinien dopiero silny ból, uniemożliwiający normalne funkcjonowanie. Zwłaszcza, gdy towarzyszą mu dolegliwości dodatkowe, w postaci bólów okolicy lędźwiowej, nudności, wymiotów, biegunki czy omdleń.
Najczęstszą przyczyną bolesnych miesiączek są zaburzenia hormonalne wywołane nadmierną produkcją prostaglandyn, które powodują nadmiernie silne skurcze macicy. Uniemożliwiają one prawidłowy przepływ krwi przez mięsień macicy i powodują ból.
Bolesne miesiączkowanie może być spowodowane także przez anomalie w budowie narządu rodnego, czyli przodozgięcie trzonu macicy. Inne przyczyny to zapalenie przydatków, endometrioza lub mięśniaki macicy. Bolesne miesiączki może wywoływać również spirala antykoncepcyjna.
Jeżeli ból pojawia się na początku miesiączki, możemy próbować poradzić sobie z nim same, poprzez farmakologiczne środki przeciwbólowe i rozkurczające, a także napary ziołowe z nagietka, melisy czy kozłka lekarskiego. Ważny w tym czasie jest odpoczynek, lekkostrawna dieta oraz unikanie używek. Pomóc mogą również, ciepłe okłady na brzuch i lekki masaż podbrzusza.
Niepokój powinna wzbudzać sytuacja, gdy miesiączki stały się bolesne nagle, są bardzo uciążliwe lub trwają dłuższy czas. Wymagają one wówczas konsultacji lekarskiej, gdyż mogą świadczyć o toczącym się procesie chorobowym.
Zaburzenia miesiączkowania – obfite krwawienia
Przyjmuje się, że podczas miesiączki straty krwi wynoszą przeciętnie od 30 do 50 ml krwi. Przekraczające 80 ml lub trwają ponad siedem dni, uważa się za obfitą. Jeżeli obfite krwawienia zdarzają się sporadycznie, to nie ma powodu do obaw. Jeśli występują często i przedłużają się, są wskazaniem do konsultacji lekarskiej.
Przyczyn obfitych miesiączek trzeba szukać wśród zaburzeń hormonalnych oraz obecności polipów, mięśniaków, nadżerek, występowaniu endometriozy i nowotworów narządu rodnego. Czasami obfite krwawienia towarzyszą nadczynności tarczycy.
Przedłużające się i obfite miesiączki mogą powodować anemię, dlatego powinno się przyjmować preparaty uzupełniające poziom żelaza w organizmie. Poza tym ważna jest dieta, obfitująca w czerwone mięso, ryby, żółtka jaj, wątróbkę, pełnoziarniste pieczywo, grube kasze, sałatę, czy natkę pietruszki, gdyż zawierają one sporo żelaza, którego niedobór trzeba uzupełnić. Podczas miesiączki powinno się unikać używek, ograniczyć wysiłek fizyczny oraz unikać gorących kąpieli.
Zaburzenia miesiączkowania – zaburzenia długości cyklu
Cykl miesiączkowy uważa się za prawidłowy, jeżeli jego długość waha się od 21 do 35 dni. Krwawienia powinny pojawiać się, co miesiąc, w równych odstępach czasu, wówczas określamy je jako regularne. Uzasadnionym odstępstwem od normy są nieregularne cykle w pierwszych dwóch latach od rozpoczęcia miesiączkowania, po porodzie oraz w okresie klimakterium.
Przyczyny nieregularnych miesiączek mogą być różne. Wśród przyczyn błahych, wymienić należy zmiany klimatu, intensywne odchudzanie, wzmożoną aktywność fizyczną lub długotrwały, silny stres. Wpływ na regularność cyklu mogą mieć również przyjmowane leki oraz odstawienie pigułki antykoncepcyjnej.
Zaburzenia miesiączkowania powodujące jego nieregularność, mogą mieć też inne, poważniejsze przyczyny. Mogą być objawem chorób (choroby tarczycy, zespół policystycznych jajników, endometrioza, hiperprolaktynemia, zespół Turnera)
Jeżeli nieregularność cyklu jest sporadyczna, najpewniej wynika z trybu życia. Jego zmiana na bardziej higieniczny i pozbawiony stresów, powinna pomóc w uregulowaniu cyklu. Jeżeli krwawienia pojawiają się często i są obfite lub wręcz przeciwnie, są skąpe i pojawiają się sporadycznie, powinno to skłonić nas do wizyty u lekarza, który ustali przyczynę i wdroży leczenie.
Zaburzenia miesiączkowania objawiają się niekiedy nieprawidłowym krwawieniem w środku cyklu oraz wtórnym brakiem miesiączki. Wszystkie te zaburzenia powinny być zbadane przez lekarza ginekologa, ponieważ nie należą do objawów fizjologicznych. Obfite plamienie między miesiączkami, może być objawem chorób, a brak miesiączki może sugerować ciążę. Może też, być pierwszym objawem przekwitania lub istniejącej choroby. Dlatego warto obserwować swoje ciało i interweniować, gdy następują odstępstwa od normy.
