Wady budowy macicy często wpływają na niepłodność kobiety, jednak mogą pozostawać niewykryte przez wiele lat. Zazwyczaj lekarze odkrywają je zupełnie przez przypadek. Wbrew pozorom, wada budowy macicy może być bardzo niebezpieczna, jeśli kobiecie uda się zajść w ciążę, ponieważ może wywołać poronienie lub przedwczesny poród. Jakie wady budowy macicy możemy wyróżnić i czym się one charakteryzują?
Wady budowy macicy a budowa prawidłowa
Aby móc omówić cechy charakterystyczne poszczególnych wad budowy macicy, należy na początek poznać, jak wygląda prawidłowa budowa tego narządu. Macica znajduje się w miednicy mniejszej, a kształtem przypomina nieco spłaszczoną gruszkę. Ma długość ok. 8 cm i szerokość ok. 4 cm i składa się z dwóch części, czyli trzonu i szyjki.
Trzon macicy jest zbudowany przede wszystkim z mięśni gładkich, a jego jamę wyściela endometrium, czyli błona śluzowa (tu zagnieżdża się komórka jajowa już po zapłodnieniu). Przez dolną część trzonu szyjka uchodzi do jamy macicy, natomiast jego górna część łączy się z jajowodami. Ten fragment nazywamy rogami macicy.
Z kolei szyjka macicy, dolna część tego narządu, jest otwarta w stronę pochwy. Jej zadaniem jest głównie produkcja wydzieliny zasadowej, która ułatwia przemieszczanie się plemników.
Wady budowy macicy – macica przegrodzona
Macica przegrodzona, inaczej z przegrodą, to wada polegająca na tym, że jama macicy przedzielona jest na dwie części przegrodą, czyli błoną powodującą deformację błony. Podział ma długość minimum 15 mm, a z zewnątrz budowa macicy jest prawidłowa. Taka wada może powodować zaburzenia płodności i być źródłem przedwczesnych porodów oraz nawykowych poronień.
Macicę przegrodzoną można rozpoznać poprzez wykonanie histeroskopii z laparoskopią, badania USG w technologii 3D lub sonohisterografii, czyli USG z podaniem soli fizjologicznej do jamy macicy.
Ta wada wymaga przeprowadzenia operacji. W czasie jej trwania przegroda zostaje usunięta. Zalecana jest w szczególności kobietom, które mają problemy z zajściem w ciążę lub nie mogą jej donosić.
Wady budowy macicy – macica dwurożna
Macica dwurożna to wrodzona wada macicy, której cechą charakterystyczną jest nieprawidłowa budowa zarówno jamy wewnętrznej, jak i zewnętrznego trzonu. W zewnętrznej budowie narządu pojawiają się dwa oddzielne rogi (stąd pochodzi nazwa), które powodują wgłębienie na powierzchni macicy przekraczające 1 cm. Jama macicy jest z kolei podzielona na dwie części na odcinku minimum 15 mm, w efekcie narząd przybiera kształt litery W.
Możemy wyróżnić dwie postaci tej wady, a więc całkowitą (z dwiema szyjkami) oraz częściową (z jedną szyjką). Macica dwurożna nie powoduje problemów z płodnością i kobieta może zajść w ciążę, jeżeli jest niewielka. Przy dużej wadzie mogą pojawić się kłopoty z donoszeniem ciąży.
Wadę wykrywa się podczas laparoskopii z histeroskopią, a leczenie polega zazwyczaj na przeprowadzeniu operacji.
Wady budowy macicy – macica podwójna
Macica podwójna powstaje już podczas życia płodowego. Narząd ten rozwija się z dwóch rurek, które z upływem czasu łączą się w całość. Może się jednak zdarzyć, że rurki te nie połączą się do końca i jedna z nich rośnie, tworząc oddzielną strukturę. Przy tej wadzie mogą pojawić się oddzielne szyjki macicy, czasem powstają dwie pochwy bądź pochwa jest przedzielona.
Macicę podwójną można zdiagnozować podczas zwykłego badania ginekologicznego. Bywa ona źródłem kłopotów z płodnością, poronień, przedwczesnych porodów i przyczyną nieprawidłowego ułożenia płodu.
Kiedy to właśnie ta wada powoduje problemy z zajściem w ciążę, zalecana jest operacja, w czasie której lekarz musi scalić narząd.
Wady budowy macicy – macica jednorożna
Macica jednorożna jest jedną z najrzadziej występujących wad budowy macicy. Jej cechą charakterystyczną jest występowanie pojedynczego jajowodu, czasem obecny jest róg szczątkowy, czyli szczątkowe stadium rozwoju drugiej części macicy. Obecność takiej wady może sprawiać kłopoty w zajściu w ciążę lub ewentualnym jej donoszeniu.
Macicę jednorożną jest trudno wykryć w zwykłym badaniu USG, dlatego konieczne jest zastosowanie USG 3D lub innych badań. Operacja jest zalecana w przypadku, gdy wada utrudnia zajście w ciążę lub jest źródłem poronień.
Wady budowy macicy – macica łukowata
Macica łukowata to wada, przy której jej budowa zewnętrzna jest prawidłowa, a niewielki łuk znajduje się jedynie na środku górnej części narządu. Nie stanowi ona zagrożenia dla zdrowia kobiety i dość rzadko powoduje poronienia. W przypadku tej wady leczenie operacyjne zazwyczaj jest zbędne, ponieważ jej obecność nie sprawia najczęściej problemów z donoszeniem ciąży.
Wady budowy macicy a tyłozgięcie macicy
Macica położona w sposób prawidłowy jest najczęściej przechylona do przodu, co określa się mianem przodozgięcia macicy. Zdarza się jednak, że trzon macicy jest odgięty do tyłu, przez co może naciskać na odbytniczo-maciczne zagłębienie. W takiej sytuacji można mówić o tyłozgięciu macicy – nie jest to jednak wrodzona wada macicy.
Tyłozgięcie macicy może być spowodowane endometriozą lub przewlekłym zapaleniem w okolicach miednicy mniejszej. Najczęściej nie powoduje ono kłopotów z płodnością czy donoszeniem ciąży, może jednak być źródłem dyskomfortu podczas współżycia, co wymaga znalezienia innej, wygodniejszej dla kobiety pozycji.
