Nadżerka szyjki macicy jest niewielką raną o brodawkowatej powierzchni. Szacuje się, że miała ją lub nadal ją ma co czwarta kobieta – jest więc to dość powszechny problem. Nadżerka dotyka w szczególności kobiet po kilku porodach lub poronieniach, a także pacjentek ignorujących stan zapalny sromu lub pochwy. Objawy, jakie daje ta dolegliwość, dla samej kobiety często nie są specyficzne, w efekcie może pomylić je z inną chorobą.
Nadżerka szyjki macicy – rodzaje
Możemy wyróżnić dwa rodzaje nadżerek szyjki macicy – prawdziwe oraz rzekome. Nadżerka prawdziwa, inaczej ektopowa, to zmiana pojawiająca się przede wszystkim u kobiet w zaawansowanym stadium raka szyjki macicy. Jest to ubytek w ochronnej pokrywie nabłonka wielowarstwowego płaskiego o charakterze kraterowatym.
Z kolei nadżerka rzekoma, inaczej nazywana erytroplakią, powstaje na skutek zastępowania nabłonka wielowarstwowego płaskiego nabłonkiem gruczołowym (znajduje się on przede wszystkim w kanale szyjki macicy).
Nadżerka szyjki macicy – przyczyny
Nadżerka szyjki macicy to częsty problem kobiet, które ignorują stany zapalne pochwy lub sromu i nie przykładają dużej wagi do wyleczenia schorzenia. Dolegliwość ta powstaje również u kobiet, u których doszło do mechanicznych urazów – nie tylko w czasie współżycia, ale także podczas porodu (wtedy szyja macicy jest wyjątkowo osłabiona).
Za przyczynę powstawania nadżerek uznaje się także przebyte poronienia, kilka porodów (mogą one uszkadzać nabłonek szyjki macicy) oraz stosowanie antykoncepcyjnej wkładki domacicznej, która może wywoływać stany zapalne narządów rodnych. Należy również pamiętać, że ryzyko rozwoju nadżerki rośnie, kiedy kobieta zmienia często seksualnych partnerów ponieważ takie postępowanie sprzyja rozwojowi infekcji i chorób przenoszonych drogą płciową.
Nadżerka szyjki macicy – objawy
Nadżerki wywołują szereg dolegliwości, które przez samą kobietę mogą być skojarzone z innymi chorobami. Do głównych symptomów zaliczamy upławy o nieprzyjemnym zapachu i białej, żółtej lub zielonkawej barwie (mogą być też zabarwione krwią), bóle pojawiające się w podbrzuszu i okolicy krzyżowo-lędźwiowej, jak również plamienie po stosunku bądź między miesiączkami.
Oczywiście objawy te niekoniecznie muszą świadczyć o obecności nadżerki. Bardzo ważne jest jednak obserwowanie swojego organizmu, ponieważ wymienione wyżej dolegliwości zazwyczaj wymagają podjęcia odpowiedniego leczenia.
Nadżerka szyjki macicy – diagnostyka
W diagnostyce nadżerki szyjki macicy wykorzystuje się kilka podstawowych badań. Na 2 dni przed wyznaczoną wizytą u ginekologa powinno się wstrzymać od współżycia, należy też odczekać 3-4 dni po stosowaniu irygacji lub dopochwowych środków, w tym antykoncepcyjnych.
By rozpoznać nadżerkę, ginekolog może wykonać następujące badania:
- cytologia – czyli pobranie materiału do badania z szyjki macicy;
- kolposkopia – przypomina nieco USG przezpochwowe, ale obraz widziany na monitorze jest kolorowy i można go powiększyć nawet 40-krotnie;
- posiew – za pomocą szpatułki pobiera się wydzielinę z pochwy i szyjki macicy.
Na podstawie wykonanych badań ginekolog może odróżnić nadżerkę prawdziwą od rzekomej. Do tego pomocne będzie też przeprowadzenie dokładnego wywiadu z pacjentką i przeanalizowanie historii przebytych przez nią dolegliwości.
Nadżerka szyjki macicy – leczenie
Sposób leczenia nadżerki uzależniony jest od wyników przeprowadzonych badań, jej wielkości czy nawet wieku kobiety. Kiedy nadżerka szyjki macicy jest niewielka, a cytologia nie wykazała żadnych poważnych zmian, wystarczającą terapią może okazać się zastosowanie globulek lub odpowiednich tabletek działających przeciwzapalnie. Dzięki nim nadżerka będzie mogła się wygoić.
Nadżerki o niedużych rozmiarach można też leczyć poprzez koagulację chemiczną. Polega ona na przykładaniu do uszkodzonego nabłonka specjalnych środków, które mają przyspieszać powstawanie nowego, zdrowego nabłonka. Ten sposób leczenia dla wielu jest jednak mało skuteczny, trzeba go regularnie powtarzać i może wydłużać czas gojenia zmian.
Kolejny sposób to elektroagulacja, czyli spalanie nadżerki za pomocą elektrycznych błyśnięć (znajduje zastosowanie przy większych nadżerkach). Jest to metoda bardziej skuteczna, a lekarz może dotrzeć do wszystkich zmienionych miejsc na szyjce macicy. Przy takim zabiegu wydziela się nieprzyjemny zapach, a zbyt duże natężenie prądu może doprowadzić do powstania trwałych blizn na szyjce macicy. Te z kolei często doprowadzają do trudności z rozwarciem podczas porodu i wywołują bolesne miesiączki.
Nadżerki o dużych rozmiarach można też wyleczyć poprzez zamrażanie przy pomocy specjalnej elektrody. Taki zabieg trwa zaledwie kilka minut, jest bezbolesny i bardzo skuteczny. Gojenie trwa do 40 dni, w tym czasie mogą pojawić się wodniste upławy.
Metoda ostatnia to fotokoagulacja, czyli usuwanie zmian z wykorzystaniem podczerwonego promieniowania. Laser doprowadza do obumierania komórek odpowiadających za tworzenie się nadżerki. Ten sposób znajduje zastosowanie przede wszystkim przy zmianach o niewielkich rozmiarach i jest dość skuteczny, a gojenie trwa ok. 2 tygodnie.
Jeżeli nadżerka jest bardzo duża, a cytologia wykazała III grupę, nieuniknione może być nawet wycięcie zmienionej chorobowo części szyjki macicy.
