Torbiel mleczna jest guzem tworzącym się w piersi wskutek zaczopowania się ujścia gruczołów mlecznych. Najczęściej pojawia się w okresie laktacji, choć zdarzają się też przypadki niezwiązane z karmieniem piersią. Przybiera postać miękkiego, mogącego się przemieszczać zgrubienia.
Zwykle jest niegroźna i nie powoduje bólu, jednak wymaga uważnej obserwacji. W niektórych przypadkach dojść może do powstania stanów zapalnych. Dla osoby bez doświadczenia medycznego rozróżnienie jej od złośliwych guzów może być trudne. Z tego względu konieczność natychmiastowego upewnienia się, że nie jest to rak piersi.
Ponieważ tego typu zmiany budzą zwykle wśród kobiet wiele wątpliwości i stresu, warto udać się do lekarza – stwierdzi on, czy torbiel rzeczywiście ma charakter niezłośliwy i zadecyduje o jej ewentualnym usunięciu.
Torbiel mleczna – objawy
Powstanie torbieli mlecznej jest wynikiem gromadzenia się wydzielin gruczołów mlecznych w ich zaczopowanym ujściu. Mogą tworzyć się w różnych obszarach piersi, jednak najczęściej do ich powstania dochodzi w ich dolnych partiach. Zmiany te nie są bolesne, ale w miejscu ich utworzenia piersi mogą być bardziej wrażliwe.
Niewielkie torbiele często pozostają niezauważone, jednak guz może osiągać znaczne rozmiary. Możliwe jest jego przemieszczanie względem innych tkanek. Wystąpienie innych objawów, takich jak zaczerwienienie, ból, opuchnięcie czy gorączka świadczy zwykle o infekcji.
Torbiel mleczna – przyczyny
Do zaczopowania się gruczołów mlecznych często dochodzi bez wyraźnej przyczyny i torbiel może powstać nawet wówczas, gdy nie mieliśmy na to większego wpływu. Najczęściej dochodzi do tego w okresie ciąży lub karmienia piersią, gdyż wtedy gruczoły mleczne przejawiają największą aktywność. Istnieje jednak kilka czynników zwiększających ryzyko jej powstania.
Należą do nich nieprawidłowe karmienie piersią – zbyt rzadkie lub krótkie, gdy pokarm nie jest regularnie odciągany i zalega w piersiach lub gdy dziecko karmione jest dużo częściej tylko jedną z piersi. Do przyjmowania przez dziecko zbyt małych ilości mleka często dochodzi, gdy zbyt wcześnie podajemy mu pokarm stały lub herbaty i soki – wtedy należy pamiętać o mechanicznym odciąganiu pokarmu.
Przyczyną mogą być też zaburzenia hormonalne, szczególnie hiperprolaktynemia (zbyt wysoki poziom prolaktyny) powodująca mlekotok oraz stosowanie hormonalnej antykoncepcji. Ryzyko zwiększa też regularne noszenie źle dobranych, zbyt ciasnych i powodujących nadmierny ucisk biustonoszy.
Torbiel mleczna – kiedy może być groźna
Choć torbiel mleczna sama w sobie nie stanowi zagrożenia, niebezpieczne może okazać się dojście do stanu zapalnego. Objawia się on zaczerwienieniem skóry i bólem, obrzmieniem okolicznych tkanek a niekiedy gorączką. Nieleczony stan zapalny może spowodować powstanie bolesnego ropnia, który musi zostać usunięty przez specjalistę. Zwykle konieczna jest wtedy terapia antybiotykowa.
Torbiel mleczna – leczenie
W przypadku braku powikłań podejmowanie leczenia nie jest konieczne i zwykle się go nie stosuje – chyba, że na wyraźne życzenie pacjentki. Torbiel mleczna nie przekształca się w zmiany rakowe. Nie ma też żadnych przeciwwskazań by mając torbiel karmić piersią, jest to wręcz wskazane (regularne ściąganie pokarmu może zapobiec powstaniu stanu zapalnego i przyczynić się do wchłonięcia guza).
Niezbędna jest jednak diagnostyka lekarza, który stwierdzi, czy rzeczywiście mamy do czynienia ze zmianą tego typu. W razie wątpliwości najlepszym rozwiązaniem jest wykonanie USG piersi. Należy też zachować czujność by w razie wystąpienia zapalenia szybko podjęć leczenie – w tym celu stosuje się zwykle terapię antybiotykową lub nakłuwanie guzka. Jeśli jednak torbiel nie ma znamion infekcji, bardzo często po pewnym czasie zanika sama – w przypadku wystąpienia w okresie ciąży lub karmienia piersi zwykle dzieje się tak wraz z ustaniem laktacji. Jeśli torbiel powoduje nadwrażliwość piersi pomóc mogą ciepłe okłady i masaże.
Torbiel mleczna – profilaktyka
By zmniejszyć ryzyko wystąpienia torbieli mlecznej należy nie dopuszczać do sytuacji, gdy pokarm nie jest ściągany i zalega w piersiach. Ściąganie mechaniczne lub regularne, odpowiednio częste i długie karmienie jest tu bardzo ważne. Początkowo dziecko powinno być karmione nawet kilkanaście razy w ciągu doby (również w nocy), co pozwala skutecznie pozbyć się odpowiednich ilości pokarmu.
Z wprowadzeniem pokarmów stałych, soków czy herbat można spokojnie poczekać kilka miesięcy, co wyjdzie na zdrowie nie tylko dzieciom, lecz również mamom. Należy też kontrolować poziom hormonów i pamiętać o tym, że prawdopodobieństwo powstania torbieli zwiększa stosowanie antykoncepcji hormonalnej.
Warto też stosować się do zasad zmniejszających ryzyko ogólnego powstawania nowotworów, gdyż dotyczą one zarówno form łagodnych, jak torbiel mleczna, jak i złośliwych, których szczególnie chcielibyśmy uniknąć. Należą do nich zachowanie zdrowej, zbilansowanej diety, rezygnacja z palenia papierosów i zbyt częstego sięgania po alkohol, unikanie wysoko przetworzonej żywności i ograniczenie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Ważna jest też odpowiednia dawka sportu i ograniczenie stresu.
