Poronienia nawykowe to choroba kobieca, o której możemy mówić w sytuacji, gdy kobiecie, z niejasnych dla niej samej przyczyn, nie udaje się donosić ciąży do trzech razy z rzędu. Dlatego poronienia nawykowe to szczególnie bolesny dla kobiet rodzaj poronień samoistnych. Każda kolejna ciąża kończy się poronieniem, a kobieta nie ma pojęcia, dlaczego.
Poronienia nawykowe nazywa się też nawrotowymi lub nawracającymi. Niektórzy specjaliści sugerują raczej używania nazw odnoszących się do nawrotów, ponieważ te „nawykowe” nie do końca słusznie podpowiadają, iż poronieniem musi zakończyć się w takim przypadku każda ciąża.
Nie jest to pełna prawda, gdyż kobieta, która nie urodziła jeszcze potomstwa, ale ma za sobą trzy poronienia, ma szansę następnym razem donosić ciążę, choć prawdopodobieństwo to wynosi 50 %. Jeśli natomiast kobieta urodziła już dziecko, ale poronienia często zdarzały się jej, wówczas owo prawdopodobieństwo wzrasta do 70 procent. Trzeba nadmienić, że szczególnie narażone na ryzyko poronień nawykowych są kobiety ciężarne powyżej 35 roku życia.
Poronienia nawykowe – spektrum przyczyn
Kiedy do poronienia samoistnego dochodzi już po raz trzeci z rzędu, lekarze raczej bez chwili wahania diagnozują poronienia nawykowe; aby jednak kobiecie skutecznie pomóc, czyli zapobiec kolejnym utratom ciąży, niezbędna jest szczegółowa i kompleksowa diagnoza, ponieważ przyczyn poronień nawykowych jest naprawdę wiele, a czasami mogą one ze sobą współwystępować.
Jedną z nich – bardzo zresztą częstą – są wady genetyczne, występujące u jednego z rodziców. Takim czynnikiem genetycznym może być choćby translokacja chromosomu, czy też trombofilia wrodzona, występująca u matki. Wyróżniamy także przyczyny anatomiczne, jak np. nieprawidłowości w budowie macicy, które mają jednak najczęściej charakter wrodzony. Mowa o przypadłościach takich, jak macica jednorożna, macica dwurożna, czy też macica przegrodzona. Poronieniom nawykowym sprzyjają też problemy z łożyskiem i mięśniaki macicy.
Częstą przyczynę stanowią również zaburzenia immunologiczne – wśród nich Zespół Antyfosfolipidowy (APS). Układ odpornościowy kobiety cierpiącej na ów zespół produkuje przeciwciała (immunoglobuliny), które atakują jednak jej własne tkanki. APS przyczynia się także do różnych stanów patologicznych w ciąży; jest w stanie utrudnić samo zapłodnienie lub zagnieżdżenie zarodka w macicy – poza tym, czasami prowadzi do odklejenia się łożyska, a także przedwczesnego porodu.
Inną przyczyną poronień nawykowych bywają zaburzenia o charakterze endokrynologicznym – największą rolę, biorąc pod uwagę podłoże hormonalne, odgrywają zaburzenia faz cyklu menstruacji, jak i również Zespół Policystycznych Jajników. Czynnikiem ostatnim i zarazem najrzadszym, są infekcje wirusowe oraz bakteryjne. To dlatego, ponieważ najczęściej odpowiadają one za poronienia zdarzające się sporadycznie.
Poronienia nawykowe – diagnostyka oraz zapobieganie poronieniom nawykowym
Jeśli do poronień dochodzi w drugim trymestrze ciąży, wskazuje to z reguły na przyczyny związane z macicą. Jeżeli natomiast jest to trymestr pierwszy, diagnoza nie jest już tak jednoznaczna. Nawet jednak w pierwszym przypadku lekarz nie zdaje się na statystyki, ale wdraża badania diagnostyczne, które mają na celu ustalenie dokładnej etiologii. Z całą pewnością badaniom zostaną poddane kariotypy obojga partnerów; badania takie umożliwiają bardzo precyzyjną obserwację wszystkich chromosomów, mając na względzie ich wielkość, liczbę, budowę i wszystkie inne możliwe parametry.
W ten sposób można wykryć możliwe zaburzenia, jak występowanie nadmienionej wyżej translokacji – częstej przyczyny poronień nawykowych. Jeżeli mamy ku temu możliwość, badanie genetyczne należy zastosować także wobec poronionego zarodka – jego tkanki bowiem także mogą wskazywać na wady zwiększające ryzyko poronień. Badania DNA wykonuje się niejednokrotnie z nastawieniem na wykrycie trombofilii u kobiety, tutaj jednak chodzi o zaobserwowanie mutacji genetycznych; m.in. mutacji protrombiny, MTHFR oraz mutacji czynnika V Leiden.
W wykryciu problemów macicznych pomocna jest ultrasonografia – w przypadku zdiagnozowania nieprawidłowości anatomicznych wokół narządów rodnych możliwe jest leczenie chirurgiczne. Wszystkie inne zaburzenia, czyli infekcyjne, immunologiczne oraz hormonalne, mogą wyjść na jaw po zbadaniu krwi pacjentki. Oprócz wspomnianego leczenia chirurgicznego, zależnie od przyczyn poronień nawykowych, często stosowana jest hormonoterapia.
Aby kobieta miała jak największą szansę na donoszenie ciąży, konieczna jest stała opieka lekarska, mimo że po wystąpieniu trzech poronień każdą kolejną ciążę nazywa się „ciążą wysokiego ryzyka”. Kiedy dojdzie do poronienia, lekarze odradzają zazwyczaj podejmowania zbyt szybkiego współżycia seksualnego.
Warto też wiedzieć, że jeśli kobieta doświadcza poronienia już po raz czwarty, wydalane przez nią jajo płodowe wykazuje lepsze ukształtowanie chromosomalne, niż u pań, u których doszło do pojedynczego poronienia. Reasumując – zarówno dla kobiet, jak i ich partnerów życiowych istnieje nadzieja. Koszmar może minąć.
